Tutankamon: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

00:57, 22 abuztua 2015ko berrikusketa

Tutankhamon (K. a. 1346 - K. a. 1327) Egiptoko faraoi bat izan zen, XIX. dinastiaren barnean. Inperioaren hiriburua Tebasera bueltatu zuen. 20 urterekin hil zen, erregetzan 9 urte egon eta gero. Bere hilobia 1922an aurkitu zuten Erregeen Haranean. Historiako aurkikuntzarik garrantzitsuenetarikoa izan zen.

Akhenaton edo Amenhotep IV.a errege handiaren suhia eta, segur aski, haren ondorengoa izan zen Smenkeren anaia zen. K. a. 1361. urtean aginpidera heldu zen baina bederatzi urte besterik ez zituenez Ay ministroaren eta Inperioko gudarosteko buru zen Horemheb buruzagiaren esku utzi zuen aginpidea. Hauek Amon jainkoaren eta honen hilobiaren aldeko gurtza, Akhenatonek Aton eguzki-diskoaren gurtza ezarri eta Amonena debekaturik, berriro indarrean jarri zuten. Kontseilarien aholkuei jarraituz, bere jatorrizko izena zuen Tutankatonen ordez Tutankhamon izen berria (Amon jainkoaren irudi bizia) hartu zuen.

Tell el-Amarnako hiria utzi eta Menfis administrazio hiriburura joan zen bizitzera. Aldarrikatu zuen dekretu baten bidez Tebasko erlijio agintarien eskura itzuli ziren beren tenplu eta eskubideak. K. a. 1352. urtean ustekabean hil zen ondorengorik utzi gabe. Ay ministroak bete zuen hark utzitako lekua eta Aton jainkoaren gurtza sendotu zuen berriro ere. Tutankhamonen agintaldia laburra izan zen arren, Egiptoko faraoirik ospetsuena da, agian haren hilobia 1922. urtea arte aurkitu ez zutelako edota ondorengo faraoiek XVIII. dinastiako erregeen berriak ezabatzeko eman zuten aginduaren ondorioz, Tutankhamoni buruzkoak ezezagun izan zirelako. 1922. urtean, Erregeen Haranean eginiko miaketa batean, Howard Carter buru zen ingeles arkeologo talde batek Tutankhamonen hilobia eta zenbait gela aurkitu zituen, ordu arte inork ukitu gabeak. Hilobiaren barnean, faraoiaren momia eta hilkutxaren ondoan, arte lanez, harribitxiz eta urrezko gaiez hornituriko altxorra ere aurkitu zuen.

Ikus, gainera

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Tutankamon

Tutankhamonen hil mozorroa

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

@@ 2. lerroa: / 2. lerroa: @@
 '''Tutankhamon''' ([[K. a. 1340ko hamarkada|K. a. 1346]] - [[K. a. 1320ko hamarkada|K. a. 1327]]) Egiptoko [[faraoi]] bat izan zen, XIX. dinastiaren barnean. Inperioaren hiriburua [[Tebas (argipena)|Tebasera]] bueltatu zuen. 20 urterekin hil zen, erregetzan 9 urte egon eta gero. Bere hilobia [[1922]]an aurkitu zuten [[Erregeen harana|Erregeen Haranean]]. Historiako aurkikuntzarik garrantzitsuenetarikoa izan zen.
-[[Akenaton|Akhenaton]] edo [[Akenaton|Amenhotep IV.a]] errege handiaren suhia eta, segur aski, haren ondorengoa izan zen [[Smenke]]ren anaia zen. K[[. a. 1361]]. urtean aginpidera heldu zen baina bederatzi urte besterik ez zituenez [[Ay ministroa]]ren eta Inperioko gudarosteko buru zen [[Horemheb]] buruzagiaren esku utzi zuen aginpidea. Hauek [[Amon]] jainkoaren eta honen hilobiaren aldeko gurtza, [[Akenaton|Akhenatonek]] [[Aton]] eguzki-diskoaren gurtza ezarri eta Amonena debekaturik, berriro indarrean jarri zuten. Kontseilarien aholkuei jarraituz, bere jatorrizko izena zuen Tutankatonen ordez Tutankhamon izen berria (Amon jainkoaren irudi bizia) hartu zuen.
+[[Akenaton|Akhenaton]] edo [[Akenaton|Amenhotep IV.a]] errege handiaren suhia eta, segur aski, haren ondorengoa izan zen [[Smenke]]ren anaia zen. [[K. a. 1361]]. urtean aginpidera heldu zen baina bederatzi urte besterik ez zituenez [[Ay|Ay ministroa]]ren eta Inperioko gudarosteko buru zen [[Horemheb]] buruzagiaren esku utzi zuen aginpidea. Hauek [[Amon]] jainkoaren eta honen hilobiaren aldeko gurtza, [[Akenaton|Akhenatonek]] [[Aton]] eguzki-diskoaren gurtza ezarri eta Amonena debekaturik, berriro indarrean jarri zuten. Kontseilarien aholkuei jarraituz, bere jatorrizko izena zuen Tutankatonen ordez Tutankhamon izen berria (Amon jainkoaren irudi bizia) hartu zuen.
 [[Tell al-Amarna|Tell el-Amarnako]] hiria utzi eta [[Menfis]] administrazio hiriburura joan zen bizitzera. Aldarrikatu zuen dekretu baten bidez [[Tebas (argipena)|Tebasko]] erlijio agintarien eskura itzuli ziren beren tenplu eta eskubideak. [[K. a. 1350ko hamarkada|K. a. 1352]]. urtean ustekabean hil zen ondorengorik utzi gabe. Ay ministroak bete zuen hark utzitako lekua eta Aton jainkoaren gurtza sendotu zuen berriro ere. Tutankhamonen agintaldia laburra izan zen arren, [[Egipto]]ko faraoirik ospetsuena da, agian haren hilobia [[1922]]. urtea arte aurkitu ez zutelako edota ondorengo faraoiek [[XVIII. dinastia]]ko erregeen berriak ezabatzeko eman zuten aginduaren ondorioz, Tutankhamoni buruzkoak ezezagun izan zirelako. 1922. urtean, [[Erregeen harana|Erregeen Haranean]] eginiko miaketa batean, [[Howard Carter]] buru zen ingeles arkeologo talde batek Tutankhamonen hilobia eta zenbait gela aurkitu zituen, ordu arte inork ukitu gabeak. Hilobiaren barnean, faraoiaren [[momia]] eta [[hilkutxa]]ren ondoan, arte lanez, harribitxiz eta urrezko gaiez hornituriko altxorra ere aurkitu zuen.