Erradiazio-kutsadura

2007 hartutako simbolo berria

Kutsadura erradiaktiboa energia nuklearrak eragiten duen kutsadurari esaten zaio. Kutsadura hau isotopo erradioaktibo artifizial zein naturalek eragindakoa izan daiteke izan daiteke.

Energia nuklearrak erradiaktibitate handiko hondakinak sortzen ditu, denboran oso luze irauten dutenak. Batzuek milaka urtetan sortzen dute erradiaktibitatea. Erradiaktibitatearen ondorioak guztiz hondagarriak dira. Irautearen irautez organismo batzuetatik besteetara transmititzen da erradiaktibitatea kate trofikoaren bitartez, eta goi mailako organismoetan, eta gizakiarengan azkenik, metatzen da. Gainera, nahikoa da dosi txiki bat erradiaktibitatearen ondorio hilgarriei berehala antzemateko. Plutonio gramo batek milioi bat pertsonarengan minbizia sortzeko ahalmena du. Erradiaktibitate ihesek sekulako ondorioak dituzte inguruan bizi diren pertsonen osasunarengan: bat-bateko abortuak, malformazio genetikoak umeki eta haurrengan, leuzemia, tiroide minbiziak, psikologia-arazoak...

Kontaminazio posibleak

Kontaminazio erradiaktiboaz hitz egiten denean honako hauetaz hitz egiten da:

1. Pertsonen kutsadura: hau izan daiteke barnekoa injeritzen deneak injektatzen denean edo arnasterakoan isotopo erradiaktiboak,edo kanpokoa material erradiaktibo gorputzarekin kontaktuan dagoenenean.
2. Elikagaiek kutsadura:Izan daiteke bertan sartzea edo kanpoaldean egotea.
3. Lurraren kutsadura:Izan daiteke gainazalekoa edo sakona
4. Edateko uraren kutsadura:hau isotopo erradiaktibo bezala disolbatuta agertuko da.

Erradiakzioak hainbat jatorri izan ditzake: naturala radona bezela edo artifiziala plutonioa bezala.

Isotopo erradiaktiboetaz hiz egiten denean ez da esaten kutsadura dela naturala dela baina artifiziala denean bai.Eta izan daiteke:

• Medikuntzakoa: Medikuntza nuklearrean eta erradioterapian hondakin erradiaktiboak sortzen dira.
• Industriakoa
  • Energia nuklearragatik atmosferara gas erradiaktiboak isurtzen dira.
  • Meategietan sortzen dira metrial berriak osos kutsakorrak direla.
• Militarra: bomba atomikoen ikerketak eta erabilpenak, ere aipatzeko da munizioa egiteko uranio empobrezitua erabiltzen dela naiz eta ez izan oso radiaktiboa.
• Ustekabezkoa: Material erradiaktiboak manipulatzerakoan gerta daiteke ezbeharrak gertatzea oso adibide nabarmena da Txernobylgo hondamendia.

Ohartaratzeko simboloak erradiazioari buruz

Erabilitako neurriak simbolorako.

Erradiazioaz ohartaratzeko erbiltzen den simboloa hiru hostoko trebola da.

Simbolo hau ikusten denean esan nahi du kutsatseko edo irradiatzeko arriskua dagoela horretaz aparte indikazio gehiago agertzen ohi dira.

• Kolorea: trebolaren kolorea erradiazioen intentsitatea adierazten du.Kolorea da itentsitate txikitik handira grisa, urdina verdea horia laranja eta gorria.

• Ohar gehigarriak: Trebola bakarrik agertzen denean edo punto radialekin esan nahi du kontaminazioa bakarrik kanpoaldekoa izan daitekela adibidez X-ispien antzera.Simboloa puntekin agrertzen denean esan nahi du kutsatseko arriskua dagoela.

• Leindak: Gainera eremu mota agertzen da simboloaren gainean eta arriskua behealdean.

Erradiazioa ohartaratzeko simboloak eta bere deitura

Simboloa	trebolaren kolorea	Kutsatseko arriskua	Kanpo irradiaziozko arriskua	Deitura
	Berdea	Ez	Bai	Eremu kontrolatua.
	berdea	Bai	Ez	Eremu kontrolatua.
	berdea	Bai	Bai	Eremu kontrolatua.
	horia	Ez	Bai	Iraunkortasun mugatutako eremua.
	horia	Bai	Ez	Iraunkortasun mugatutako eremua.
	horia	Bai	Bai	Iraunkortasun mugatutako eremua.
	laranja	-	-	Iraunkortasun araututako eremua.
	gorria	Ez	Bai	Ezin daiteke sartu eremuan.
	gorria	Bai	Ez	Ezin daiteke sartu eremuan.
	gorria	Bai	Bai	Ezin daiteke sartu eremuan.

Ikus, gainera

• Txernobylgo hondamendia
• Energia nuklear
• Erradioaktibitate
• Kutsadura
• Zentral nuklear

Kanpo Loturak

• ATSDR en Español - ToxFAQs™: Yodo Departamento de Salud y Servicios Humanos de EE.UU. (dominio público)

• [1]

Artikulu hau zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.