Friedrich Hayek: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

11:41, 18 iraila 2015ko berrikusketa

Friedrich August von Hayek (Viena, Austria, 1899ko maiatzaren 8a - Friburgo, Alemania, 1992ko maiatzaren 23a) britainiar ekonomista izan zen, austriarra sortzez. 1938an Britainia Handiko herritartasuna hartu zuen.

Merkatu-ekonomiaren defendatzaile sutsu eta estatuaren esku-hartzearen etsai izaki, bere ideiak izan ziren Estatu Batuetako lehendakari Ronald Reaganen eta Britainia Handiko Margaret Thatcherren politika ekonomikoen oinarri nagusia.

Biografia

Zuzenbide eta ekonomiako ikasketak egin zituen, Vienako Unibertsitatean. 1921etik 1931ra, Ikerkuntza Ekonomikorako Institutu Austriarreko zuzendari izan zen, eta 1929tik 1931ra, Vienako Unibertsitatean lan egin zuen. 1931tik 1950era bitartean, ekonomia eta estatistikako irakasle izan zen, Londresko Unibertsitatean.

Mont Pelerin Elkarteko sortzaileetako bat izan zen, eta ohorezko lehendakari. Elkarte horrek mendebaldeko ekonomistak, legelariak, enpresaburuak eta kazetariak biltzen ditu, pentsamendu liberala aztertu eta zabaltzeko asmoz.

1951tik aurrera, zientzia moral eta sozialetako irakasle izan zen, Chicagoko Unibertsitatean. 1962an Europara itzuli zen, Friburgoko Unibertsitateko ekonomiako irakasle izendatu zutelako.

1974an, Gunnar Myrdal suediarrarekin batera, Ekonomiako Nobel saria jaso zuen, diruaren teoriari buruzko lanengatik, eta fenomeno ekonomiko, sozial eta instituzionalen arteko loturen azterketengatik. 1977 arte, Salzburgoko Unibertsitateko irakasle izan zen.

Haren pentsamenduak sozialismotik merkatu libreko ekonomiaren defentsarainoko bidea egin zuen, eta Vienako Eskolako ekonomista nagusietako bat bihurtu zen. Haren teoriak Keynesen pentsamenduari kontrajartzen zaizkio. Ehunka saiakera eta 15 liburu baino gehiago idatzi zituen.

Idazlanak

Lan nagusiak: Prezioak eta produkzioak (1931), Kapitalaren teoria hutsa (1941) eta Morrontzarako bidea (1944).

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Friedrich Hayek

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q1325
Multimedia: Friedrich von Hayek / Q1325

@@ 13. lerroa: / 13. lerroa: @@
 [[1951]]tik aurrera, zientzia moral eta sozialetako irakasle izan zen, Chicagoko Unibertsitatean. [[1962]]an [[Europa]]ra itzuli zen, Friburgoko Unibertsitateko ekonomiako irakasle izendatu zutelako.
-[[1974]]an, [[Karl Gunnar Myrdal]] suediarrarekin batera, [[Ekonomiako Nobel Saria|Ekonomiako Nobel saria]] jaso zuen, diruaren teoriari buruzko lanengatik, eta fenomeno ekonomiko, sozial eta instituzionalen arteko loturen azterketengatik. [[1977]] arte, Salzburgoko Unibertsitateko irakasle izan zen.
+[[1974]]an, [[Gunnar Myrdal]] suediarrarekin batera, [[Ekonomiako Nobel Saria|Ekonomiako Nobel saria]] jaso zuen, diruaren teoriari buruzko lanengatik, eta fenomeno ekonomiko, sozial eta instituzionalen arteko loturen azterketengatik. [[1977]] arte, Salzburgoko Unibertsitateko irakasle izan zen.
 Haren pentsamenduak [[sozialismo]]tik merkatu libreko ekonomiaren defentsarainoko bidea egin zuen, eta Vienako Eskolako ekonomista nagusietako bat bihurtu zen. Haren teoriak [[John Maynard Keynes|Keynesen]] pentsamenduari kontrajartzen zaizkio. Ehunka saiakera eta 15 liburu baino gehiago idatzi zituen.

i e a Ekonomiako Nobel Saridunak
1969–1975	Ragnar Frisch / Jan Tinbergen (1969) • Paul Samuelson (1970) • Simon Kuznets (1971) • John Hicks / Kenneth Arrow (1972) • Wassily Leontief (1973) • Gunnar Myrdal / Friedrich Hayek (1974) • Leonid Kantorovitx / Tjalling Koopmans (1975)
1976–2000	Milton Friedman (1976) • Bertil Ohlin / James Meade (1977) • Herbert A. Simon (1978) • Theodore Schultz / Arthur Lewis (1979) • Lawrence Klein (1980) • James Tobin (1981) • George Stigler (1982) • Gérard Debreu (1983) • Richard Stone (1984) • Franco Modigliani (1985) • James M. Buchanan (1986) • Robert Solow (1987) • Maurice Allais (1988) • Trygve Haavelmo (1989) • Harry Markowitz / Merton Miller / William Forsyth Sharpe (1990) • Ronald Coase (1991) • Gary Becker (1992) • Robert Fogel / Douglass North (1993) • John Harsanyi / John Forbes Nash, Jr. / Reinhard Selten (1994) • Robert Lucas, Jr. (1995) • James Mirrlees / William Vickrey (1996) • Robert C. Merton / Myron Scholes (1997) • Amartya Sen (1998) • Robert Mundell (1999) • James Heckman / Daniel McFadden (2000)
2001–egun	George Akerlof / Michael Spence / Joseph E. Stiglitz (2001) • Daniel Kahneman / Vernon L. Smith (2002) • Robert F. Engle / Clive Granger (2003) • Finn E. Kydland / Edward C. Prescott (2004) • Robert Aumann / Thomas Schelling (2005) • Edmund Phelps (2006) • Leonid Hurwicz / Eric Maskin / Roger Myerson (2007) • Paul Krugman (2008) • Elinor Ostrom / Oliver E. Williamson (2009) • Peter A. Diamond / Dale T. Mortensen / Christopher A. Pissarides (2010) • Thomas J. Sargent / Christopher A. Sims (2011) • Alvin E. Roth / Lloyd S. Shapley (2012) • Eugene Fama / Lars Peter Hansen / Robert J. Shiller (2013) • Jean Tirole (2014) • Angus Deaton (2015) • Oliver Hart / Bengt Holmström (2016) • Richard Thaler (2017) • William Nordhaus / Paul Romer (2018) • Abhijit Banerjee / Esther Duflo / Michael Kremer (2019) • Paul Milgrom / Robert B. Wilson (2020) • David Card / Joshua Angrist / Guido Imbens (2021) • Ben Bernanke / Douglas Diamond / Philip Dybvig (2022) • Claudia Goldin (2023)