Itun Zaharra: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
OSO ONA |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
[[Fitxategi:Gutenberg bible Old Testament Epistle of St Jerome.jpg|thumb|right|250px|Itun Zaharra [[Johannes Gutenberg|Gutenbergen]] Biblian.]] |
[[Fitxategi:Gutenberg bible Old Testament Epistle of St Jerome.jpg|thumb|right|250px|Itun Zaharra [[Johannes Gutenberg|Gutenbergen]] Biblian.]] |
||
PATXIXIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII PATXIIIIIIIIIIIIIIIII |
|||
'''Itun Zaharra'''<ref>EIMA: [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/es/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/onomastika/IZEN_ZERRENDAK.pdf ''Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak'']</ref> kristauen [[Biblia]]ko lehen azpiatala da (bestea [[Itun Berria]] da). [[Jesus Nazaretekoa|Nazareteko Jesus]] jaio aurretik idatzitako liburu sakratuak biltzen ditu, [[judu]]en liburu sakratuak hain zuzen. Lau sail nagusitan banatzen da: Pentateukoa edo Moisesen legea, liburu historikoak, olerki eta jakintza liburuak eta profeten liburuak. |
|||
[[Judu]]en liburu sakratuak [[hebreera]]z idatzi ziren, eta [[kristautasun|kristauek]] horiexek hartu zituzten oinarri. Hala ere, [[greziera|grekerara]] itzuli zen bertsioan (Hirurogeita hamarrak) beste liburu batzuk gehitu ziren. Azken bertsio hau da [[Erromatar Eliza Katolikoa|Eliza Katolikoak]] sakratutzat hartzen duena, [[latin]]ez idatzitako ''[[Vulgata]]'' bertsioa hain zuzen. [[Erreforma protestantea|Protestanteek]] nagusiki [[judu]]ek onartzen dituzten liburuak hartzen dituzte sakratutzat soilik. Protestanteek ez baina katolikoek onartzen dituzten liburuei ''deuterokanoniko'' deritze (bigarren kanonekoak esan nahi du). |
|||
== Literatur generoak == |
|||
Itun Zaharrean literatur genero ugari nahasten dira, eta horrek, sarritan, zaildu egiten du bere ulermen egokia. Nagusiki hauek dira genero ohikoenak: |
|||
1- Historikoa: Kontakizunak biltzen dira bertan. Egintza historikoekin batera esanahi metaforikoa duten historiak biltzen dira, eta gehienbat Israelen historia kontatzen dute Munduaren hasieratik [[Jesus Nazaretekoa|Nazareteko Jesusen]] jaiotzara arte. |
|||
2- Legea: Gizartea eta erlijioa antolatzeko arauak biltzen dira. |
|||
3- Profezia: [[Jainko]]ak bidalitako mezulari batek ('''profeta''') esandako mezuak eta igarkizunak. |
|||
4- Lirikoa: Poesia eran jarritako otoitzak, maitasun kantuak eta negar kantuak, besteak beste. |
|||
5- Jakituriazkoa: Aholku praktikoak, esaera zaharrak... |
|||
== Itun Zaharreko liburuak == |
|||
Pentateukoa |
|||
* [[Hasiera (Biblia)|Hasiera]] |
* [[Hasiera (Biblia)|Hasiera]] |
||
16:42, 1 urria 2015ko berrikusketa
PATXIXIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII PATXIIIIIIIIIIIIIIIII
Liburu historikoak
- Josue
- Epaileak
- Rut
- Samuelen liburuak (2)
- Erregeen liburuak (2)
- Kroniketako liburuak (2)
- Esdras
- Nehemias
- Tobias
- Judit
- Ester
- Makabearren liburuak (2)
Profeten idazkiak
- Isaias
- Jeremias
- Negar Kantak
- Baruk
- Ezekiel
- Daniel
- Oseas
- Joel
- Amos
- Abdias
- Jonas
- Mikeas
- Nahun
- Habakuk
- Sofonias
- Ageo
- Zakarias
- Malakias
Olerki eta Jakituriazko liburuak
Ikus, gainera
Erreferentziak
Kanpo loturak
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Itun Zaharra  |