Gene: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
No edit summary |
||
2. lerroa: | 2. lerroa: | ||
[[Fitxategi:Gene.png|thumb|320px|Gene baten irudikapena]] |
[[Fitxategi:Gene.png|thumb|320px|Gene baten irudikapena]] |
||
'''Genea''' [[Azido desoxirribonukleiko|DNAaren]] zati bat da (edo [[Azido erribonukleiko|RNAaren]] |
'''Genea''' [[Azido desoxirribonukleiko|DNAaren]] zati bat da (edo [[Azido erribonukleiko|RNAaren]] zatia, hainbat [[birus]]en kasuan), kate polipeptidiko bat edo [[proteina]] bat sortzeko beharrezkoa den informazioa duena. |
||
== Ezaugarriak == |
== Ezaugarriak == |
19:33, 23 abendua 2015ko berrikusketa
Artikulu hau hobetzeko lanean ari da Josu lankidea. Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira edukian edo formatuan. Mesedez, aldaketa handi bat egin baino lehen, eztabaida ezazu haren lankide orrian edo artikuluaren eztabaida orrian, erredakzioa koordinatzeko. |
Genea DNAaren zati bat da (edo RNAaren zatia, hainbat birusen kasuan), kate polipeptidiko bat edo proteina bat sortzeko beharrezkoa den informazioa duena.
Ezaugarriak
Kromosoma bakoitzak informazio jakin bat du. Izan ere, ez dira denak tamaina berekoak. Baina informazio hori ez dugu oraindik guztiz ulertzen. Badira zati handiak informazio erabilgarririk ez dutenak edo guk interpretatzeko modukoak ez direnak (introi izenekoak).
Dena dela, jakina da beste zati askok proteinak osatzeko kodea gordetzen dutela (exoi deitutakoak). Proteina bat kodetzen duen kromosoma zatiari gene deritzo. Zelulak une bakoitzean behar duen proteina sintetizatzeko, beraz, gene egokiaren informazioa irakurri eta erribosometara bidaltzen du. Hortik abiatuta erribosomak osatuko du proteina. Prozesu horri genearen adierazpena deritzo.
Teoria oso sinplea bada ere, genea adierazteak urrats konplexuak ekartzen ditu. Gene bat ez da beti kromosomaren zati bakarra izaten. Askotan, informaziorik gabeko zatiak dituzte tartekatuta. Gainera, hainbeste informazioren artean gene egokia bilatzea oso lan geometriko zaila suertatzen zaigu. Zientzialarien ustez, kromosomen hiru dimentsioko egitura zehazki jakitea ezinbestekoa da prozesua ulertzeko.
Bestalde, proteinarik kodetzen ez duen genomaren zatia ere handia da (exoi). Horri zabor DNA ere deitu izan zaio. Baina zati horrek betetzen dituen beste funtzio batzuk ere daude tarteka.
Organismo batzuen gene kopuruak
Organismoa | Gene kopurua | base pareak |
---|---|---|
Landareak | <50000 | <1011 |
Gizakiak | 23000 | 3 × 109 |
Euliak | 12000 | 1,6 × 108 |
Onddoak | 6000 | 1,3 × 107 |
Bakterioak | 500-6000 | 5 × 105 - 107 |
Mycoplasma genitalium | 500 | 580.000 |
DNA birusak | 10-300 | 5.000 - 800.000 |
RNA birusak | 1-25 | 1.000 - 23.000 |
Biroideak | 0-1 | ~500 |
Prioiak | 0 | 0 |