Federico Martín Bahamontes

Federico Martín Bahamontes (Alejandro Martín Bahamontes izenarekin jaioa, Santo Domingo-Caudilla, Toledo, 1928ko uztailak 9) Toledoko Arranoa ezizena jaso zuena, txirrindulari profesional bat izan zen 1954 eta 1965 artean, garai horretan 74 garaipen lortu zituelarik.

Biografia

Mendian espezialista, Bahamontesek 1959ko Frantziako Tourra irabazi zuen, hasiera batean faboritoa ez zen arren. Alabaina, Pirinioetan egin zuen ihesaldia eta Puy-de-Dômeko kronoigoeran lortutako garaipenaren ondorioz abantaila nabarmena lortu zuen. Alpeetan, Charly Gaulekin elkartu zen, hau ere eskalatzailea eta aurreko edizioko garailea, eta Henri Angladek zein Jacques Anquetilek diferentzia jan zioten arren, ez ziren Bahamontesentzat mehatxu izan, bigarren amaitu zuen Angladeri Tour amaieran lau minutu baino gehiago atera zizkiolarik.

1963an 2. postuan amaitu zuen, Anquetilen ondoren, bere laugarren Tourra lortu zuena. Oso berdinduta Alpeetan eta Pirinioetan, Anketilek abantaila erlojupekoan lortuko zuen, une hartan bere laugarren Tourra zena lortuz, Bahamontes bigarren geratu zelarik, hiru minutu eta erdi baino gehiagora. Urte bete beranduago, 1964an, Bahamontesek 3. amaitu zuen Tourra Jacques Anquetil eta Raymond Poulidorren ondoren, garaileagandik lau minutu baino gehiagora.

Zen bezain eskalatzaile bikaina izanda, Mendiko saria bi aldiz irabazi zuen Espainiako Vueltan, behin Italiako Giroan eta sei aldiz Frantziako Tourrean, non errekorra izan zuen Lucien Van Impe belgiarrarekin batera Richard Virenque frantziarra iritsi zen arte.

Bahamontes Toledoko Itzuliko zuzendaria da duela 40 urte baino gehiagotik. Gainera, gaur egun, Navalcarneroko Txirrindularitza Kluba babesten du.

Bitxikeriak

• Amélie frantziar filmean Bahamontesek 1959ko Tourrean lortutako garaipena aipatzen da.

• Miguel Delibesen Cinco horas con Mario liburuan "Toledoko Arranoa"ri erreferentzia egiten zaio.

• Txirrindularitza erakusketa bat du Seseña Nuevon, Würth Espainiako instalakuntzetan dagoena, non txirrindulariak bere bizikletak, garaikurrak, irudiak eta bere kirol irudiarekin lotutako gainontzeko gaiak erakusten dituen.

Tourraren omenaldia

Frantziako Tourrean lortu zuen garaipenaren 50. urteurrenean (Tourra irabazi zuen lehen espainiarra izan zen), 2009an, Bahamontesi, Toledoko Arranoari omenaldia egin zion Tourreko antolakuntzak 6. etaparen hasieran (Girona-Bartzelona), 81 urte bete zituen egun berean ospatu zena.

Egun batzuk lehenago, Frantziako enbaxadoreak plaka oroigarri bat eman zion Frantziar Errepublikaren izenean.

Palmaresa

1954 Frantziako Tourreko mendiko sailkapena 1955 Asturiasko Itzulia, eta etapa 1 2 etapa Volta a Cataluñan Portuetako klasikoa 1956 Italiako Giroko mendiko sailkapena 1957 Asturiasko Itzulia, eta etapa 1 2. Espainiako Vueltan, gehi etapa 1 eta mendiko sailkapena 1958 1. en el Espainiako txapelketan 2 etapa Frantziako Tourrean eta mendiko sailkapena Etapa 1 Italiako Giroan Espainiako Itzuliko mendiko sailkapena Arrateko Igoera 1959 2 etapa Suitzako Itzulian Frantziako Tourra , gehi mendiko sailkapena eta etapa 1 Arrateko Igoera

1959 (jarraipena) etapa 1 Espainiako Vueltan 2. Espainiako txapelketan Espainiako mendi txapelketa Arrateko Igoera 1960 etapa 1 Espainiako Vueltan Arrateko Igoera 1961 3. Espainiako txapelketan Arrateko Igoera 1962 Mendiko sailkapena Frantziako Tourrean eta etapa 1 etapa 1 Romandiako Tourrean Arrateko Igoera 1963 2. Frantziako Tourrean, gehi mendiko sailkapena eta etapa 1 1964 Narancoko Igoera Midi Libreko etapa 1 3. Frantziako Tourrean, gehi mendiko sailkapena eta 2 etapa 1965 Montjuiceko txirrindularitza eskalada

Emaitzak Itzuli Handietan eta Munduko Txapelketan

Carrera	1954	1955	1956	1957	1958	1959	1960	1961	1962	1963	1964	1965
Italiako Giroa	-	-	Erret.	-	17.	-	-	-	-	-	-	-
Frantziako Tourra	25.	-	4.	Erret.	8º	1.	Erret.	-	14.	2.	3.	Erret.
Espainiako Vuelta	-	21.	4.	2.	6.	Erret.	Erret.	-	-	-	-	10.
Munduko txirrindularitza txapelketa	-	-	-	-	-	-	-	17º	-	-	-	-

Taldeak

• Mondia (1954)
• Terrot (1955)
• ICEP-Girardengo (1956)
• Mobylette (1957)
• Faema (1958)
• Cóndor (1959). Garaiko araudiari esker, espainiar lasterketak KAS taldean korritu ahal izan zituen.
• Faema (1960)
• VOV (1961)
• Margnat-Paloma (1962)
• Margnat (1963-1965)

Aurrekoa Charly Gaul

Frantziako Tourreko garailea 1959

Ondorengoa Gastone Nencini

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Federico Martín Bahamontes