Galietako gerrak: berrikuspenen arteko aldeak
azjen ez zegoen ondo idatzita, azken idazten da. |
Urtea gaizki zegoen jarrita |
||
22. lerroa: | 22. lerroa: | ||
{{Argitzeko|Galiako guduei|Commentarii de Bello Gallico}} |
{{Argitzeko|Galiako guduei|Commentarii de Bello Gallico}} |
||
'''Galietako gerrak''' [[K. a. 58]]. - [[K. a. |
'''Galietako gerrak''' [[K. a. 58]]. - [[K. a. 51]] urteen artean jazotako [[Julio Zesar]] [[Antzinako Erroma|erromatar]] [[prokontsul]]a eta [[Galia|galiar tribuen]] arteko gatazka militarrak izan ziren. Hauek gertatu bitartean, [[Erromatar Errepublika]]k [[Galia]] menperatu zuen, hau [[Mediterraneoa|Mediterraneo]] itsasotik [[Mantxako kanala]]ra zihoan herrialde zabala zen. Aldi berean, erromatarrak [[Britania|Britainia]] eta [[Germania]]ko herrialdeetan sartu ziren, baina azken espedizio hauek behin ere ez ziren maila handiko inbasioetan gauzatu ahal izan. Galietako gerrak [[K. a. 52]]. urtean burututako [[Alesiako gudua]]rekin amaitu zen, honetan erromatarrek galiarren azken erresistentzia zapaltzea lortu zuten. Garaipen erabakikor honen ondorioz [[Erromatar Errepublika]] galiar lurralde osoan hedatu zen. Kanpaina militar honetan zehar erabilitako gudarosteak, ondoren Zesarrek [[Erroma]]ra joateko erabili zuen gudarostea osatu zuten. |
||
Nahiz eta Zesarrek inbasio hau prebentzio-defentsa ekintza gisa justifikatu izan, historialari gehienen iritziz honen arrazoi nagusia Zesarren ibilbide politikoa indartu eta bere zorrak ahitzean zetzan. Halaber, inork ezin zezaken ezkutatu lurralde honek erromatarrentzako zuen garrantzia, aurretik Galiako jatorria zuten tribu barbaroen erasoak jasan baizituzten. Lurralde hauen jabetzeak Erromak [[Rhin|Rin ibaiaren]] muga ziurtatuta izan zezan erraztu zion. |
Nahiz eta Zesarrek inbasio hau prebentzio-defentsa ekintza gisa justifikatu izan, historialari gehienen iritziz honen arrazoi nagusia Zesarren ibilbide politikoa indartu eta bere zorrak ahitzean zetzan. Halaber, inork ezin zezaken ezkutatu lurralde honek erromatarrentzako zuen garrantzia, aurretik Galiako jatorria zuten tribu barbaroen erasoak jasan baizituzten. Lurralde hauen jabetzeak Erromak [[Rhin|Rin ibaiaren]] muga ziurtatuta izan zezan erraztu zion. |
02:26, 27 urtarrila 2016ko berrikusketa
Galietako gerrak | |||
---|---|---|---|
Goialdean: "Vercingetorix galiar buruzagiak bere armak Julio Zesarren oinetara botatzen ditu", 1899, Lionel Noel Royer margolariaren lana. | |||
Data | K. a. 58. - K. a. 55 urteen artean | ||
Lekua | Galia, Germania eta Britainia | ||
Emaitza | Erromatar Errepublikak Galia bereganatu zuen | ||
Gudulariak | |||
| |||
Buruzagiak | |||
| |||
Indarra | |||
| |||
Galerak | |||
|
Luanda errorea in Modulu:Navbar at line 58:Invalid title Galietako gerrak.
- Artikulu hau Galiako guduei buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Commentarii de Bello Gallico».
Galietako gerrak K. a. 58. - K. a. 51 urteen artean jazotako Julio Zesar erromatar prokontsula eta galiar tribuen arteko gatazka militarrak izan ziren. Hauek gertatu bitartean, Erromatar Errepublikak Galia menperatu zuen, hau Mediterraneo itsasotik Mantxako kanalara zihoan herrialde zabala zen. Aldi berean, erromatarrak Britainia eta Germaniako herrialdeetan sartu ziren, baina azken espedizio hauek behin ere ez ziren maila handiko inbasioetan gauzatu ahal izan. Galietako gerrak K. a. 52. urtean burututako Alesiako guduarekin amaitu zen, honetan erromatarrek galiarren azken erresistentzia zapaltzea lortu zuten. Garaipen erabakikor honen ondorioz Erromatar Errepublika galiar lurralde osoan hedatu zen. Kanpaina militar honetan zehar erabilitako gudarosteak, ondoren Zesarrek Erromara joateko erabili zuen gudarostea osatu zuten.
Nahiz eta Zesarrek inbasio hau prebentzio-defentsa ekintza gisa justifikatu izan, historialari gehienen iritziz honen arrazoi nagusia Zesarren ibilbide politikoa indartu eta bere zorrak ahitzean zetzan. Halaber, inork ezin zezaken ezkutatu lurralde honek erromatarrentzako zuen garrantzia, aurretik Galiako jatorria zuten tribu barbaroen erasoak jasan baizituzten. Lurralde hauen jabetzeak Erromak Rin ibaiaren muga ziurtatuta izan zezan erraztu zion.
Julio Zesar berberak kanpaina militar hau bere Galietako guduari buruzko iruzkinak idazlanean zabalki deskribatu zuen, hau Galiako gerrei buruzko iturri historiko garrantzitsuena eta jeneral honen idazlan nabarmenena izan zelarik. Liburua propapaganda politikoaren maisu lan bat ere bada, Zesar jenerala Erromako bere irakurleengan eragina izaten saiatu baitzen.
Kanpo loturak
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Galietako gerrak |
Artikulu hau historiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |