Hareharri: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
Gartxoak (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa: 1. lerroa:
{{arroka infotaula
{{arroka infotaula
|izena = Hareharri
|izena = Hareharri
|irudia = Lower antelope 2 md.jpg
|irudia = StadtmuseumBerlin GeologischeSammlung SM-2012-1582 MichaelSetzpfandt.jpg
|mota = Arroka sedimentario
|mota = Arroka sedimentario
|kolorea = S
|kolorea = S
8. lerroa: 8. lerroa:
}}
}}


'''Hareharri'''a edo harri mimarria [[harea]]z eta pikor txikiko materialez osatutako [[arroka sedimentario]] bat da. Bere mineralogian, batez ere [[kuartzo]]a eta [[feldespato]]a dago, hau da, [[granito]]etako pikor berdinak, hau baita lurrazalean dagoen arrokarik ugariena.
'''Hareharri'''a edo harri mimarria [[harea]]z eta pikor txikiko materialez osatutako [[arroka sedimentario detritiko]] bat da ''Psamiten'' taldekoa. [[Lutita|Lutiten]] ondoren [[Lurrazala|lurrazalean]] dagoen arroka sedimentario ugariena da.
== Ezaugarriak ==
Bere mineralogian, batez ere [[kuartzo]]a eta [[feldespato]]a dago, hau da, [[granito]]etako pikor berdinak, hau baita lurrazalean dagoen arrokarik ugariena.


Harea bezala, hareharriak kolore ezberdinak izan ditzake, baina nagusienak [[beix]], [[arre (kolorea)|marroia]], [[hori]]a, [[gorri]]a, [[gris]]a eta [[zuri]]a dira. Hareharriak askotan hegi handiak sortzen dituenez euren koloreak batzuetan agertzen den eskualdearekin izendatua izan da.
Harea bezala, hareharriak kolore ezberdinak izan ditzake, baina nagusienak [[beix]], [[arre (kolorea)|marroia]], [[hori]]a, [[gorri]]a, [[gris]]a eta [[zuri]]a dira. Hareharriak askotan hegi handiak sortzen dituenez euren koloreak batzuetan agertzen den eskualdearekin izendatua izan da.


[[Diagenesi]] prozesuan pikorrak trinkotu egiten dira eta beren arteko poroak kaltzio silikato edo karbonatoz betetzen dira, harriarik sendotasuna emateko. Honi zementua edo matriza esaten zaio. Batzuetan poro horiek [[ur]] kantitate handiak bil ditzakete euren barruan eta [[akuifero]]ak sortzen dituzte. Beste batzutan petrolioz betetzen dira.

== Hareharri motak ==
Bi motatako hareharriak aurkitzen dira. [[Graubaka]]k %5-15 arteko matriza dauka eta kuartzoarenitak (edo Ortokuartzitak) %5 baino gutxiagokoa.

== Arro sedimentarioak ==
Hareharria sortzen deneko [[arro sedimentario]]ak oso ugariak dira.
* Lur ingurunean:
** [[Ibai]]ak
** [[Lautada alubial]]ak
** [[Glaziar]]ren [[sandur]]rak
** [[Aintzira]]k
** [[Basamortu]]ak ([[duna]]k eta [[erg]]ak)
* Ingurune urtarrean:
** [[Ibai delta|Deltak]] eta [[estuario]]ak
** [[Hondartza]]k
** [[Marearteko zona]]k
** [[Turbidita]]k

== Erabilerak ==
Hareharri batzuk egonkorrak dira euriaren eta klimaren enbaten aurrean, baina lantzeko errazak dira. Hori dela eta eraikuntzan askotan erabiltzen den materiala da. Era berean, pikorrek duten gogortasuna dela eta askotan erabiltzen da xehatzeko harriak egiteko, eta lanabesak zorrozteko.
Hareharri batzuk egonkorrak dira euriaren eta klimaren enbaten aurrean, baina lantzeko errazak dira. Hori dela eta eraikuntzan askotan erabiltzen den materiala da. Era berean, pikorrek duten gogortasuna dela eta askotan erabiltzen da xehatzeko harriak egiteko, eta lanabesak zorrozteko.


== Iruditegiak ==
Hareharriz osatutako arroka gorputzak oso porotsuak dira eta horregatik [[ur]] kantitate handiak bil ditzakete euren barruan, [[akuifero]]ak sortuz.
<gallery>
Irudi:Bentheimer-Sandstein.jpg|Hareharria.
Irudi:USDA Mineral Sandstone 93c3955.jpg|Hareharria.
Irudi:El Castildetierra.JPG|Castildetierra, [[Bardeak|Bardeetan]].
Irudi:Victoria Eugenia San Sebastian.JPG|[[Victoria Eugenia Antzokia]], [[Donostia]]ko eraikin ugari bezala, hareharriz eraikia dago.
Irudi:Lower antelope 2 md.jpg|[[Antilope Arroila]].
Irudi:Petra Jordan BW 21.JPG|[[Petra]].
</gallery>


== Erreferentziak ==
== Erreferentziak ==
21. lerroa: 52. lerroa:
<div class="references-small">{{erreferentzia zerrenda}}</div>
<div class="references-small">{{erreferentzia zerrenda}}</div>



[[Fitxategi:Victoria Eugenia San Sebastian.JPG|thumb|left|250px|[[Victoria Eugenia Antzokia]], [[Donostia]]ko eraikin ugari bezala, hareharriz eraikia dago]]


[[Kategoria:Arroka sedimentarioak]]
[[Kategoria:Arroka sedimentarioak]]

19:00, 27 urtarrila 2016ko berrikusketa

Hareharri
Mineral infotaula irakurtzeko eraLaguntza:Arroka infotaula irakurtzeko era
Mineral infotaula irakurtzeko era
Hareharri
Arroka sedimentarioa
Mineral garrantzitsuak Kuartzo
Feldespatoak
Mikak
Bioklastoak
Dentsitatea 2,323 [1] g/cm3


Hareharria edo harri mimarria hareaz eta pikor txikiko materialez osatutako arroka sedimentario detritiko bat da Psamiten taldekoa. Lutiten ondoren lurrazalean dagoen arroka sedimentario ugariena da.

Ezaugarriak

Bere mineralogian, batez ere kuartzoa eta feldespatoa dago, hau da, granitoetako pikor berdinak, hau baita lurrazalean dagoen arrokarik ugariena.

Harea bezala, hareharriak kolore ezberdinak izan ditzake, baina nagusienak beix, marroia, horia, gorria, grisa eta zuria dira. Hareharriak askotan hegi handiak sortzen dituenez euren koloreak batzuetan agertzen den eskualdearekin izendatua izan da.

Diagenesi prozesuan pikorrak trinkotu egiten dira eta beren arteko poroak kaltzio silikato edo karbonatoz betetzen dira, harriarik sendotasuna emateko. Honi zementua edo matriza esaten zaio. Batzuetan poro horiek ur kantitate handiak bil ditzakete euren barruan eta akuiferoak sortzen dituzte. Beste batzutan petrolioz betetzen dira.

Hareharri motak

Bi motatako hareharriak aurkitzen dira. Graubakak %5-15 arteko matriza dauka eta kuartzoarenitak (edo Ortokuartzitak) %5 baino gutxiagokoa.

Arro sedimentarioak

Hareharria sortzen deneko arro sedimentarioak oso ugariak dira.

Erabilerak

Hareharri batzuk egonkorrak dira euriaren eta klimaren enbaten aurrean, baina lantzeko errazak dira. Hori dela eta eraikuntzan askotan erabiltzen den materiala da. Era berean, pikorrek duten gogortasuna dela eta askotan erabiltzen da xehatzeko harriak egiteko, eta lanabesak zorrozteko.

Iruditegiak

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Hareharri Aldatu lotura Wikidatan