Pablo Artxanko: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

13:24, 26 martxoa 2016ko berrikusketa

**Pablo artxanko**
Datu pertsonalak
Izen osoa	Pablo Artxanko Zubiri
Jaio	1892ko urtarrilaren 15a
	Iruñea (Nafarroa Garaia)
Hil	1962ko apirilaren 4a
	Buenos Aires (Argentina)

Pablo Artxanko Zubiri (Iruñea, Nafarroa Garaia, 1892ko urtarrilaren 15a, Buenos Aires, Argentina, 1962ko apirilaren 4a) Eusko Abertzale Ekintzako (EAE) kide historiko eta euskaltzalea izan zen.^[1]^[2].

Jatorriz karlista familia batekoa izanik, bera ere gaztetan ideologikoki karlista izan zen. Gero euskal kulturarekiko zaletasunaren bidez abertzaletasunara hurbilduz joan zen. Comunión Nacionalista Vascaren Napar Buru Batzarreko kidea izan zen. 1930.en urtean nafar abertzaletasuna ordezkatu zuen Fortunato Agirre, Manuel Arantzadi, Leopoldo Garmendia eta Francisco Lordarekin "Hogeiren Batzordea"n CNV-EAJ berbatzeko ahaleginetan. Bergarako batzarrean parte hartu zuen, CNV-EAJko berbatu zituen batzarrean hain zuzen, baina azkenean 1930ean sortutako EAE-ANVra hurbilduz joan zen^[3]. Bertako kidea egin zen eta alderdia bultzatu zuen bere jaioterrian. EAE-ANVko kide garrantzitsuenetarikoa izan zen Nafarroa Garaian. Artxanko 1931.en urtean EAE-ANVko lehendabiziko Batzore Eragile Nazionaleko kidean zen, eta urte hartako apirilean alderdiaren ordezkaria izan zen Iruñeako "Bloque Antidinastico" delakoan. Iruñeako alderdiaren batzarreko kidea izen zen baita ere.

Nekazari ingeniaritza ikasi zuen eta gero Nekazari Ingeniaritzako Eskolan irakasle aritu zen lanbidez Iruñean bertan.

Euskara ikasi zuen, eta Aingeru Irigarairekin batera Iruñeko aurreneko ikastola sortu zuen. Iruñeako Euskal Eskolen patronatoaren kide oso aktiboa izan zen irakaskuntza euskaraz sustatzeko.

Amaiurko gazteluaren defendatzaieak oroitzeko erakitako oroitgarriaren bultzatzailenetariko bat izan zen, 1920. urtean. Eusko Gaztetxu Batza elkartea ere sortu zuen, haurrei euskal dantzak eta euskal kultura irakasteko.

Eusko Ikaskuntzak egindako Euskal Estatuaren Estatuto Orokorraren bultzatzailea izan zen, 1931.ean. Garai hartan udaletxeak deseginda zeuden Primo de Riveraren diktadura eta gero, eta batzar gestorak zeuden udaletxeen buruan. Artxanko lanean aritu zen nafar udaletxeen gestorek 1932ko Iruñeako batzar erabakigarria atzeratzen Euskal Estatutoaren aldeko indar gehiago bildu ahal izateko.

36ko gerra hasterakoan faxistek atxilotu zuten, baina ihes egitea lortu zuen eta Ipar Euskal Herriraino heldu zen muga zeharkatuz. Baionan denboraldi labur batez egon zen, eta bertako institutoaren irakaslea izan zen. Tarnosen ere bizi izan zen gero baina azkenean 1938ko azaroan, Hego euskal Herria jada erabat faxisten eskuetan erorita, Ramón Aldasoro, Santiago Cunchillos eta Isaac Lopez Mendizabalekin batera Buenos Airesera erbesteratu zen. Bertan Euskal Ordezkaritza osatu zuten. Artxanko bere famili osoarekin erbesteratu zen, Araceli Arbizu emaztea eta Miren, Matxalen, Jon eta Amaia seme alabekin.

Bibliografia

Granja, José Luis de la: Nacionalismo y II República en el País Vasco. Historia de Acción Nacionalista Vasca: 1930-1936, Madril: CIS.
Renobales, Eduardo: ANV. El otro nacionalismo, Tafalla: Txalaparta. ISBN 84-8136-326-X

Erreferentziak

↑ (Gaztelaniaz) «Pablo Artxanko Zubiri. Biografía de un ekintzale.» Eusko Lurra fundazioa (Noiz kontsultatua: 2016-3-15).
↑ Renobales, Eduardo: ANV. El otro nacionalismo, Tafalla: Txalaparta. ISBN 84-8136-326-X
↑ https://www.facebook.com/notes/txema-landa/pablo-archanco-zubiri-pamplona-15-01-1892-buenos-aires-el-4-04-1962/10153619846393826/

Datuak: Q25476198

[1] (Gaztelaniaz) «Pablo Artxanko Zubiri. Biografía de un ekintzale.» Eusko Lurra fundazioa (Noiz kontsultatua: 2016-3-15).

[2] Renobales, Eduardo: ANV. El otro nacionalismo, Tafalla: Txalaparta. ISBN 84-8136-326-X

[3] ttps://www.facebook.com/notes/txema-landa/pablo-archanco-zubiri-pamplona-15-01-1892-buenos-aires-el-4-04-1962/10153619846393826/

[1]

[2]

[3]

@@ 24. lerroa: / 24. lerroa: @@
 [[Eusko Ikaskuntza]]k egindako [[Euskal Estatuaren Estatuto Orokor]]raren bultzatzailea izan zen, [[1931]].ean. Garai hartan udaletxeak deseginda zeuden [[Primo de Riveraren diktadura]] eta gero, eta batzar gestorak zeuden udaletxeen buruan. Artxanko lanean aritu zen nafar udaletxeen gestorek [[1932]]ko Iruñeako batzar erabakigarria atzeratzen Euskal Estatutoaren aldeko indar gehiago bildu ahal izateko.
-[[36ko gerra]] hasterakoan faxistek atxilotu zuten, baina ihes egitea lortu zuen eta [[Ipar Euskal Herri]]raino heldu zen [[muga]] zeharkatuz. [[Baiona]]n denboraldi labur batez egon zen, eta bertako institutoaren irakaslea izan zen. Tarnosen ere bizi izan zen gero baina azkenean 1938ko azaroan, Hego euskal Herria jada erabat faxisten eskuetan erorita, [[Ramón Aldasoro]], [[Santiago Cunchillos]] eta [[Isaac Lopez Mendizabal]]ekin batera Buenos Airesera  erbesteratu zen. Bertan Euskal Ordezkaritza osatu zuten. Artxanko bere famili osoarekin erbesteratu zen, Araceli Arbizu emaztea eta Miren, Matxalen, Jon eta Amaia seme alabekin.
+[[36ko gerra]] hasterakoan faxistek atxilotu zuten, baina ihes egitea lortu zuen eta [[Ipar Euskal Herri]]raino heldu zen [[muga]] zeharkatuz. [[Baiona]]n denboraldi labur batez egon zen, eta bertako institutoaren irakaslea izan zen. Tarnosen ere bizi izan zen gero baina azkenean [[1938]]ko azaroan, Hego euskal Herria jada erabat faxisten eskuetan erorita, [[Ramón Aldasoro]], [[Santiago Cunchillos]] eta [[Isaac Lopez Mendizabal]]ekin batera Buenos Airesera  erbesteratu zen. Bertan Euskal Ordezkaritza osatu zuten. Artxanko bere famili osoarekin erbesteratu zen, Araceli Arbizu emaztea eta Miren, Matxalen, Jon eta Amaia seme alabekin.
 == Bibliografia ==