Akronimo: berrikuspenen arteko aldeak
t removed Category:Hiztegigintza using HotCat |
No edit summary |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
'''Akronimoa''' ([[greziera]]tik: {{lang|gr|ἄκρος}}, ''akros'', «muturra», eta ὄνομα, ''onoma'', «izena») [[izen sintagma]] edo [[perpaus]] bateko hasierako letrak edo bestelako zatiak batuz [[laburtzapen]] gisa sortutako [[hitz]]a da. Arrunki, lehen letrak hartzen dira (adibidez: [[laser]], ''{{lang|en|'''l'''ight '''a'''mplification by '''s'''timulated '''e'''mission of '''r'''adiation}}), baina zenbaitetan hasierako zati handiagoak hartzen dira (esaterako: [[Benelux]], '''''Be'''lgika, '''Ne'''derlanda eta '''Lux'''enburgo''), edo hasierakoak ez diren zatiak ere (konparazio baterako: [[Emakunde]], '''''Ema'''kumearen Era'''kunde'''a''). |
|||
'''Akronimoa''' ([[greziera]]tik ''akros'', punta, garaiera eta ''onoma'', 'izena'), zorrozki, bi hitz batuta sortzen den hitza da, horretarako hitz bakoitzaren hasiera (punta) bana hartuta. |
|||
| ⚫ | [[Sigla]]rekin alderatuta, akronimoa izen edo termino independentea izan ohi da. Hiztegi batzuetan, akronimoa eta sigla ez dira bereizten.<ref>[http://ehu.es/ehg/cgi/zehazki/bila?m=has&z=sigla ''Zehazki'' hiztegian], esate baterako.</ref> [[Sigla]] bat topatzen dugunean, haren atzean dagoen talde edo dena delakoa adierazten zaigula ulertzen dugu, eta akronimoa, berriz, izen beregaina da, bere osagarriak zein diren ez da hiztun arruntarentzat begi bistako kontua izaten. Siglak ez bezala, soilik lehen letra izan ohi dute larriz akronimoek. |
||
Arruntki, hitz edota letra konbinaketa baten ondorioz sortutako hitz bat deskribatzeko erabiltzen da (nahiz eta bi baino gehiago izan eta hauen hasieraz konposatuta egon ez). |
|||
| ⚫ | [[Sigla]]rekin alderatuta, akronimoa izen edo termino independentea izan ohi da |
||
[[Sigla]]k dira, adibidez: |
[[Sigla]]k dira, adibidez: |
||
| 16. lerroa: | 14. lerroa: | ||
== Nola itzuli == |
== Nola itzuli == |
||
Siglek eta akronimoek askotan sortzen duten zalantza: bere horretan utzi, jatorrizko hizkuntzan ala itzuli? |
Siglek eta akronimoek askotan sortzen duten zalantza: bere horretan utzi, jatorrizko hizkuntzan ala itzuli? |
||
Gorago agertzen diren adibideetan, lehen bi siglak euskaratu egiten dira, |
Gorago agertzen diren adibideetan, lehen bi siglak euskaratu egiten dira, eta hurrengo biak, ordea, jatorrizko ingelesean ematen dira. Emakunde eta Elkar akronimoak, auzoko hizkuntzetan, erakunde eta argitaletxe baten izen berezitzat jotzen dira eta jatorrizko euskaraz ematen dira. Akronimoak edo siglak izen berezitzat jotzen direnean jatorrizko hizkuntzan, bere horretan, ematen dira. Egoten diren zalantzak ikusteko adibide bat: [[REM]] musika taldea baina BMA, [[begi mugimendu azkarra]], proposatzen da lo-fasea izendatzeko, eta azkenik ''Rem'', [[ingeles]]ezko ''roentgen equivalent man'' esapidearen laburdura denean. |
||
== Kanpo loturak == |
== Kanpo loturak == |
||
* [http://www.ivap.euskadi.net/v19-osk0002/es/contenidos/informacion/6503/es_2415/adjuntos/AC86_Laburtzapenen%20Hiztegia_20090709.pdf Laburtzapenen hiztegia (Ikurrak, Laburdurak, Siglak)] |
* [http://www.ivap.euskadi.net/v19-osk0002/es/contenidos/informacion/6503/es_2415/adjuntos/AC86_Laburtzapenen%20Hiztegia_20090709.pdf ''Laburtzapenen hiztegia (Ikurrak, Laburdurak, Siglak)''], Eusko Jaurlaritzaren Kultura Saila. |
||
== Erreferentziak == |
== Erreferentziak == |
||
{{erreferentzia_zerrenda}} |
{{erreferentzia_zerrenda}} |
||
07:52, 24 ekaina 2016ko berrikusketa
Akronimoa (grezieratik: ἄκρος, akros, «muturra», eta ὄνομα, onoma, «izena») izen sintagma edo perpaus bateko hasierako letrak edo bestelako zatiak batuz laburtzapen gisa sortutako hitza da. Arrunki, lehen letrak hartzen dira (adibidez: laser, light amplification by stimulated emission of radiation), baina zenbaitetan hasierako zati handiagoak hartzen dira (esaterako: Benelux, Belgika, Nederlanda eta Luxenburgo), edo hasierakoak ez diren zatiak ere (konparazio baterako: Emakunde, Emakumearen Erakundea).
Siglarekin alderatuta, akronimoa izen edo termino independentea izan ohi da. Hiztegi batzuetan, akronimoa eta sigla ez dira bereizten.[1] Sigla bat topatzen dugunean, haren atzean dagoen talde edo dena delakoa adierazten zaigula ulertzen dugu, eta akronimoa, berriz, izen beregaina da, bere osagarriak zein diren ez da hiztun arruntarentzat begi bistako kontua izaten. Siglak ez bezala, soilik lehen letra izan ohi dute larriz akronimoek.
Siglak dira, adibidez:
- NBE: Nazio Batuen Erakundea.
- GKE: Gobernuz Kanpoko Erakunde.
- GNU: GNU is Not Unix!
- URL: Uniform Resource Locator (Baliabideen Kokatzaile Uniformea)
eta akronimoak, berriz
- Emakunde: EMAkume eta eraKUNDE terminoen artean sortua
- Elkar: Euskal Liburu eta Kanten ARgitaldaria da, berez, argitaletxe honen izenaren atzean dagoena.
Nola itzuli
Siglek eta akronimoek askotan sortzen duten zalantza: bere horretan utzi, jatorrizko hizkuntzan ala itzuli?
Gorago agertzen diren adibideetan, lehen bi siglak euskaratu egiten dira, eta hurrengo biak, ordea, jatorrizko ingelesean ematen dira. Emakunde eta Elkar akronimoak, auzoko hizkuntzetan, erakunde eta argitaletxe baten izen berezitzat jotzen dira eta jatorrizko euskaraz ematen dira. Akronimoak edo siglak izen berezitzat jotzen direnean jatorrizko hizkuntzan, bere horretan, ematen dira. Egoten diren zalantzak ikusteko adibide bat: REM musika taldea baina BMA, begi mugimendu azkarra, proposatzen da lo-fasea izendatzeko, eta azkenik Rem, ingelesezko roentgen equivalent man esapidearen laburdura denean.
Kanpo loturak
- Laburtzapenen hiztegia (Ikurrak, Laburdurak, Siglak), Eusko Jaurlaritzaren Kultura Saila.
Erreferentziak
- ↑ Zehazki hiztegian, esate baterako.