Gaixotasun zeliako: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
Gaia sakondu da. Zeliakia alergia dela esaten da, eta ez dela intolerantzia. Aipatzen da diagnosiaren zailtasuna, ikuspegi immunoogikotik zein hipersentikortasun mota den, eta zeliakia duten pazienteen ezaugarri genetikoak aipatzen dira.
1. lerroa: 1. lerroa:
{{ohar medikoa2}}
{{ohar medikoa2}}
[[Fitxategi: Coeliac path.jpg|right|thumb| Mikrobilosken lesioa duen heste mehearen biopsia ]]
[[Fitxategi: Coeliac path.jpg|right|thumb| Mikrobilosken lesioa duen heste mehearen biopsia ]]
[[Gluten]]arekiko intolerantziaren ondorioz [[heste]]etako mukosan lesioak sortzen dituen asaldura kronikoa da '''gaixotasun zeliakoa'''. Besteak beste, [[Irlanda]]n 300 biztanletik 1ek du eta [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]] 5000tik 1ek.
[[Gluten]]arekiko alergiaren ondorioz [[heste]]etako mukosan lesioak sortzen dituen asaldura kronikoa da '''gaixotasun zeliakoa'''. Klinikoek badute glutenarekiko intolerantzia terminoa erabiltzeko joera, baina aldizkari zientifiko espezializatuetan zeliakia ez da onartzen intolerantzia gisa. Maiz, gaixotasunari, enteropatia zeliako deritzo.


[[Gari]]an, [[zekale]]an, [[garagar]]rean eta neurri txikiagoan [[olo]]an dagoen [[gliadina]]ren α frakzioari zor zaio eragin [[toxiko]]a. Gaixo hauek [[arroz]]a, [[arto]]a eta [[soja|soia]] ondo onartzen dituzte.
[[Gari]]an, [[zekale]]an, [[garagar]]rean eta neurri txikiagoan [[olo]]an dagoen [[gliadina]]ren α frakzioaren kontrako erreakzioak eragiten du gaixotasuna. Gaixo hauek [[arroz]]a, [[arto]]a eta [[soja|soia]] ondo onartzen dituzte hazi horietan ez dagoelako erreakzioa sortarazten duen gliadinaren proteina. Gaixotasuna tratatzeko modu bakarra eliminazio dieta da, hots, bizi den artean glutena dietatik eliminatzea.


Zeliakiaren diagnosia nahikoa zaila da, eta horregatik, alergia hau daukaten paziente asko ez daude diagnostikatua. Hots, ez dakite zeliakoak direla.hau gertatzen da neurri handi batean gaixotasunaren larritasun maila oso aldakorra pazienteen artean. Ondorioz, hainbat paziente zeliakotan ez da sintomarik antzematen.
Gaixotasun immunologiko honetan gliadinak [[antigeno]] gisa jokatzen du [[immunoklonplexu]]ak eratuz. Immunokonplexu hauek [[NK zelula]]k erakartzen dituzte eta hauek mukosa lesionatzen dute.


Bizitzaren edozein unetan ager daiteke gaixotasun hau, sintomen bidez. Honen ondorioz beherakoak, gorakoak, zurbiltasuna eta masa muskularraren gutxitzea agertuko dira.
Bizitzaren edozein unetan ager daiteke gaixotasun hau. Paziente sintomatikoetan emango dira beherakoak, gorakoak, zurbiltasuna eta masa muskularraren gutxitzea. Hestea kaltetuta dagoenez, paziente hauetan ohikoa da elikagaien xurgapenean akatsak izatea, eta gabezia nutrizionalak eman daitezke. Gabezia horiek haurretan hazkundearen atzerapena sortaraz dezake.


Ikuspegi immunologikotik, IV motako hipersentikortasun erreakzioa da zeliakia. Zenbait pazienteetan I eta II motako hipersentikoratasun erreakzioak ere deskribatu dira.
Gaixotasuna zuzentzeko modu bakarra bizi den artean glutena dietatik kentzea da.

Zeliakiaren estuki dago erlazionatuta pazientearen ezaugarri genetikoekin. Paziente zeliakoen gehiengoak HLA-DQ2 edota HLA-DQ8 geneak kodetzen dituzte (HLA-DQ2 edota HLA-DQ8 dira II motako Histokonpatibilitate Konplexu Nagusiaren alelo konkretuak). Hala ere, ezaugarri genetiko horiek bakarrean ez dute adierazten pertsona bat zeliakoa izango den. Izan ere, kaukasiarren artean HLA-DQ2 oso ohikoa da (populazioaren % 30 ingurukoa), baina pertsona horien portzentaje txikia da zeliakoa. Ordea, baieztatu daiteke gene horiek ez dituenak zeliakoa izateko aukerarik ia ez duela. Deskribatu izan dira zeliakiarekin erlazionatu diren beste ezaugarri genetiko batzuk, baina HLA-DQ2 eta HLA-DQ8 geneen presentzia da dudarik gabe garrantzitsuena.

Besteak beste, [[Irlanda]]n 300 biztanletik bat zeliakoa da eta [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]] 5000tik bat.


{{commonskat}}
{{commonskat}}

23:29, 25 urria 2016ko berrikusketa

Ohar medikoa
Ohar medikoa
Oharra: Wikipediak ez du aholku medikorik ematen
Mikrobilosken lesioa duen heste mehearen biopsia

Glutenarekiko alergiaren ondorioz hesteetako mukosan lesioak sortzen dituen asaldura kronikoa da gaixotasun zeliakoa. Klinikoek badute glutenarekiko intolerantzia terminoa erabiltzeko joera, baina aldizkari zientifiko espezializatuetan zeliakia ez da onartzen intolerantzia gisa. Maiz, gaixotasunari, enteropatia zeliako deritzo.

Garian, zekalean, garagarrean eta neurri txikiagoan oloan dagoen gliadinaren α frakzioaren kontrako erreakzioak eragiten du gaixotasuna. Gaixo hauek arroza, artoa eta soia ondo onartzen dituzte hazi horietan ez dagoelako erreakzioa sortarazten duen gliadinaren proteina. Gaixotasuna tratatzeko modu bakarra eliminazio dieta da, hots, bizi den artean glutena dietatik eliminatzea.

Zeliakiaren diagnosia nahikoa zaila da, eta horregatik, alergia hau daukaten paziente asko ez daude diagnostikatua. Hots, ez dakite zeliakoak direla.hau gertatzen da neurri handi batean gaixotasunaren larritasun maila oso aldakorra pazienteen artean. Ondorioz, hainbat paziente zeliakotan ez da sintomarik antzematen.

Bizitzaren edozein unetan ager daiteke gaixotasun hau. Paziente sintomatikoetan emango dira beherakoak, gorakoak, zurbiltasuna eta masa muskularraren gutxitzea. Hestea kaltetuta dagoenez, paziente hauetan ohikoa da elikagaien xurgapenean akatsak izatea, eta gabezia nutrizionalak eman daitezke. Gabezia horiek haurretan hazkundearen atzerapena sortaraz dezake.

Ikuspegi immunologikotik, IV motako hipersentikortasun erreakzioa da zeliakia. Zenbait pazienteetan I eta II motako hipersentikoratasun erreakzioak ere deskribatu dira.

Zeliakiaren estuki dago erlazionatuta pazientearen ezaugarri genetikoekin. Paziente zeliakoen gehiengoak HLA-DQ2 edota HLA-DQ8 geneak kodetzen dituzte (HLA-DQ2 edota HLA-DQ8 dira II motako Histokonpatibilitate Konplexu Nagusiaren alelo konkretuak). Hala ere, ezaugarri genetiko horiek bakarrean ez dute adierazten pertsona bat zeliakoa izango den. Izan ere, kaukasiarren artean HLA-DQ2 oso ohikoa da (populazioaren % 30 ingurukoa), baina pertsona horien portzentaje txikia da zeliakoa. Ordea, baieztatu daiteke gene horiek ez dituenak zeliakoa izateko aukerarik ia ez duela. Deskribatu izan dira zeliakiarekin erlazionatu diren beste ezaugarri genetiko batzuk, baina HLA-DQ2 eta HLA-DQ8 geneen presentzia da dudarik gabe garrantzitsuena.

Besteak beste, Irlandan 300 biztanletik bat zeliakoa da eta Estatu Batuetan 5000tik bat.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Gaixotasun zeliako Aldatu lotura Wikidatan