Iberiar goi-lautada: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

13:04, 6 azaroa 2016ko berrikusketa

Iberiar goi-lautada^[1] (gaztelaniaz: Meseta Ibérica edo Meseta Central) Iberiar penintsulan dagoen goi-ordokia da. Espainiako erdialdean kokatzen da eta ia bere lurralde osoa betetzen du. Geologikoki Paleozoikoko Mendigune Hesperikoan du sorrera; mendiguena higaduraren eraginez goi-ordoki bihurtu zen.

Goi-ordokiaren batez besteko altuera 600 metrokoa da, baina iparraldeko zatia altuagoa da hegoaldeakoa baino.

XIX. mendera arte, Iberiar goi-lautada ez zen Iberiar penintsularen zati batentzat hartuta, Alexander von Humboldtek hala adierazi arte goi lautada zela.

Iberiar goi-lautadak 210 000 km², hau da, Espainiaren azaleraren erdia baino zenbait gehiago.

Inguruan zenbait mendigune ditu: ipar-ekialdean Iberiar sistema du, Katalunia, Aragoi eta Euskal Herritik banatzen zaiona; ipar-mendebaldean Kantauriar mendilerroa Asturias, Kantabria eta Galizatik banatzen zaio eta hegoaldean Sierra Morena Andaluziatik banatzen zaio.

Badaude zenbait mendilerro Iberiar goi-lautada zeharkatzen dutenak. Nagusiak Erdialdeko mendigunea eta Toledoko mendiak dira. Era berean Tajo, Duero eta Guadiana ibaiak goi-ordokia zeharkatzen dute.

@@ 4. lerroa: / 4. lerroa: @@
 [[Goi-ordoki]]aren batez besteko altuera 600 [[metro]]koa da, baina iparraldeko zatia altuagoa da hegoaldeakoa baino.
-[[XIX. mendea|XIX. mendera]] arte, Iberiar goi-lautada ez zen [[Iberiar penintsula]]ren zati batentzat hartuta, [[Alexander von Humboldt]]ek hala adierazi arte.
+[[XIX. mendea|XIX. mendera]] arte, Iberiar goi-lautada ez zen [[Iberiar penintsula]]ren zati batentzat hartuta, [[Alexander von Humboldt]]ek hala adierazi arte goi lautada zela.
 == Geografia ==