Gottfried Wilhelm Leibniz: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
zuzenketa gutxi batzuk
1. lerroa: 1. lerroa:
{{biografia infotaula automatikoa}}
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Gottfried Wilhelm Leibniz''' ([[Leipzig]], [[1646]]ko [[uztailaren 1]]a - [[Hannover]], [[1716]]ko [[azaroaren 14]]a) [[matematikari]] eta [[filosofo]] arrazionalista [[alemaniar]]ra izan zen.
'''Gottfried Wilhelm Leibniz''' ([[Leipzig]], [[1646]]ko [[uztailaren 1]]a - [[Hannover]], [[1716]]ko [[azaroaren 14]]a) [[alemaniar]] [[matematikari]] eta [[filosofo]] arrazionalista izan zen, [[arrazionalismo]]aren ordezkari nagusietarikoa. Gehienbat [[latin]]ez, [[frantses]]ez eta [[aleman]]ez idatzi zituen bere lan ugariak.


== Bizitza ==
[[1661]]. urtean, legeak ikasteko asmoz, bere jaioterriko [[unibertsitate]]an sartu zen eta bi urte geroago Jena-ko unibertsitatera abiatu zen, non E. Weigelekin ikasi zituen [[matematika]]k.
[[1661]]. urtean, legeak ikasteko asmoz, bere jaioterriko [[unibertsitate]]an sartu zen eta bi urte geroago Jenako Unibertsitatera abiatu zen, non E. Weigelekin ikasi zituen [[matematika]]k.


[[1666]]. urtean, Leipzig-ko unibertsitateak Leibniz-i doktoretza ematea ukatu zion bere gaztetasuna zela eta, baina Leibnizek Altdorfera abiatu zen eta han eskuratu zuen bere doktoretza. Han, eskaini zioten katedra errefusatu zuen eta [[1667]]. urtean, artzapezpiku elektorearen zerbitzura diplomazialari bezala lan egiten hasi zen, eta gortesau eta elizgizonekin erlazionatu zen.
[[1666]]. urtean, Leipzigeko Unibertsitateak Leibnizi doktoretza ematea ukatu zion, gazteegia zela eta, baina Leibnizek Altdorfera abiatu zen eta han eskuratu zuen bere doktoretza. Han, eskaini zioten katedra errefusatu zuen eta [[1667]]. urtean, artzapezpiku elektorearen zerbitzura diplomazialari bezala lan egiten hasi zen, eta gortesau eta elizgizonekin erlazionatu zen.


[[1672]]. urtean [[Paris]]era bidali zuten, [[Luis XIV.a Frantziakoa|Luis XIV.ak]] Alemania inbaditu ez zezan konbentzitzeko. Nahiz eta enbaxadan kale egin, Leibnizek 5 urte igaro zituen Parisen, non lan intelektualak garatu zituen. Garai honetan, biderketa, zatiketa eta erro karratuak kalkulatzeko makina bat asmatzeaz gain, [[kalkulu infinitesimal]]a garatu zuen.
[[1672]]. urtean [[Paris]]a bidali zuten, [[Luis XIV.a Frantziakoa|Luis XIV.ak]] Alemania inbaditu ez zezan konbentzitzeko. Nahiz eta zeregin hura aurrera eramatean kale egin, Leibnizek 5 urte igaro zituen Parisen, non lan intelektualak garatu zituen. Garai honetan, biderketa, zatiketa eta erro karratuak kalkulatzeko makina bat asmatzeaz gain, [[kalkulu infinitesimal]]a garatu zuen.


[[1676]]. urtean Hannover-ko Duke-aren bibliotekaria izendatu zuten, baina geroxeago Duke-aren aholkulari eta historialaria izan zen.
[[1676]]. urtean Hannoverko dukearen bibliotekari izendatu zuten, baina geroago dukearen aholkulari eta historialaria izan zen.

Arrazionalismoaren ordezkari nagusietarikoena dugu Leibniz. Leibnizek pentsatzen zuen ezagutzen egiak matematiken egi analitikoak hornitzen dituztela. Egi hauekin batera, berezko egiak existitzen dira.


== Erreferentziak ==
== Erreferentziak ==
*[[Joxe Azurmendi|Azurmendi, J.]] 1997: "Metafisikatik historiara" hitzaurrea in Leibniz, ''Metafisikako diskurtsoa'', Donostia, Jakin ISBN 84-922537-5-4
*[[Joxe Azurmendi|Azurmendi, J.]] 1997: "Metafisikatik historiara" hitzaurrea in Leibniz, ''Metafisikako diskurtsoa'', Donostia, Jakin. ISBN 84-922537-5-4


== Ikus, gainera ==
== Ikus, gainera ==

15:42, 22 abendua 2016ko berrikusketa

Gottfried Wilhelm Leibniz

Aulic Council (en) Itzuli

1713 -
Hofrat

1678 -
Geheimrat (en) Itzuli

Bizitza
JaiotzaLeipzig1646ko uztailaren 1a
Herrialdea Saxoniako hauteslerria
Lehen hizkuntzaalemana
HeriotzaHannover1716ko azaroaren 14a (70 urte)
Hobiratze lekuaNeustädter Hof- und Stadtkirche St. Johannis (en) Itzuli
Heriotza moduaberezko heriotza
Familia
AitaFriedrich Leibniz
AmaCatharina Schmuck
Ezkontidea(k)ezkongabea
Hezkuntza
HeziketaThomasschule zu Leipzig (en) Itzuli
Alte Nikolaischule (Leipzig) (en) Itzuli
(1653 - 1661)
Leipzigeko Unibertsitatea
(1661 - 1666) : filosofia, zuzenbide
Jenako Unibertsitatea
(1663 - 1663)
University of Altdorf (en) Itzuli
(1666 - 1667)
Hezkuntza-mailaArtean graduatua
Arte-masterra
Bachelor of Laws (en) Itzuli
habilitation (en) Itzuli
Zuzenbiden Doktorea
Doktoretza
TesiaDe Arte Combinatoria (en) Itzuli
Tesi zuzendariaJakob Thomasius (en) Itzuli
Erhard Weigel (en) Itzuli
Bartholomäus Leonhard Schwendendörffer (en) Itzuli
Christiaan Huygens
Doktorego ikaslea(k)Nicolas Malebranche
Christian Wolff
Jakob Bernoulli
Hizkuntzaklatina
alemana
frantsesa
italiera
ingelesa
nederlandera
hebreera
Irakaslea(k)Jakob Thomasius (en) Itzuli
Bartholomäus Leonhard Schwendendörffer (en) Itzuli
Erhard Weigel (en) Itzuli
Ikaslea(k)
Jarduerak
Jarduerakmatematikaria, legelaria, fisikaria, filosofoa, diplomazialaria, historialaria, liburuzaina, musikologoa, itzultzailea, musikaren teorikoa, idazlea, diplomatician (en) Itzuli, poeta, ingeniaria, zoologoa, artxibozaina, biologoa, geologoa, policy advisor (en) Itzuli, philosopher of law (en) Itzuli eta logikaria
Lantokia(k)Leipzig
Hannover
Altdorf bei Nürnberg
Berlin
Viena
Wolfenbüttel
Erroma
Paris eta Londres
Enplegatzailea(k)Leipzigeko Unibertsitatea
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
InfluentziakPlaton, Blaise Pascal, Giordano Bruno, Tomas Akinokoa, Thomas Hobbes, Aristoteles, Christiaan Huygens, Maimonides, Konfuzio, Francisco Suárez, Nikolas Kusakoa, Nicolas Malebranche, Jakob Bernoulli, Baruch Spinoza, René Descartes, Agustin Hiponakoa, Jakob Thomasius (en) Itzuli, Anselmo Canterburykoa, Nicolás Steno, Erhard Weigel (en) Itzuli, Comenius, Plotino, Ramon Llull, Hipatia Alexandriakoa, Pierre Gassendi, Giovanni Pico della Mirandola, Joan Duns Eskoto, Jacques Bénigne Bossuet eta Ibn Tufail
KidetzaZientzien Pontifize-Akademia
Prusiako Zientzien Akademia
Royal Society
Frantziako Zientzien Akademia
Mugimenduaarrazionalismoa
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaLuteranismoa

Musicbrainz: df6939f9-b49b-45b8-9983-728fe32725c9 Discogs: 1115535 Find a Grave: 12167 Edit the value on Wikidata

Gottfried Wilhelm Leibniz (Leipzig, 1646ko uztailaren 1a - Hannover, 1716ko azaroaren 14a) alemaniar matematikari eta filosofo arrazionalista izan zen, arrazionalismoaren ordezkari nagusietarikoa. Gehienbat latinez, frantsesez eta alemanez idatzi zituen bere lan ugariak.

Bizitza

1661. urtean, legeak ikasteko asmoz, bere jaioterriko unibertsitatean sartu zen eta bi urte geroago Jenako Unibertsitatera abiatu zen, non E. Weigelekin ikasi zituen matematikak.

1666. urtean, Leipzigeko Unibertsitateak Leibnizi doktoretza ematea ukatu zion, gazteegia zela eta, baina Leibnizek Altdorfera abiatu zen eta han eskuratu zuen bere doktoretza. Han, eskaini zioten katedra errefusatu zuen eta 1667. urtean, artzapezpiku elektorearen zerbitzura diplomazialari bezala lan egiten hasi zen, eta gortesau eta elizgizonekin erlazionatu zen.

1672. urtean Parisa bidali zuten, Luis XIV.ak Alemania inbaditu ez zezan konbentzitzeko. Nahiz eta zeregin hura aurrera eramatean kale egin, Leibnizek 5 urte igaro zituen Parisen, non lan intelektualak garatu zituen. Garai honetan, biderketa, zatiketa eta erro karratuak kalkulatzeko makina bat asmatzeaz gain, kalkulu infinitesimala garatu zuen.

1676. urtean Hannoverko dukearen bibliotekari izendatu zuten, baina geroago dukearen aholkulari eta historialaria izan zen.

Erreferentziak

Ikus, gainera

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Gottfried Wilhelm Leibniz Aldatu lotura Wikidatan