Etnozentrismo: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

10:22, 30 urtarrila 2017ko berrikusketa

Etnozentrismoa kultura ikusmolde bat da, non norberaren gizataldea den guztiaren zentroa eta eredua, beste gizatalde guztiak neurtzeko eta sailkatzeko.^[1] Beste modu batera esanda, etnozentrismoa talde bakoitzak duen ohitura bat da, uste izatekoa bere kultura hobea dela besteena baino.^[2] Etnozentrismoak norbere kultura bihurtzen du eredu eta horrekin neurtzen dira beste kultura guztiak eta on edo txartzat kalifikatzen dira; aurrerakoi edo atzerakoi, itxurazko edo itxuragabe dira norberaren antzekoak edo desberdinak diren heinean.

Etnozentrismoa fenomeno unibertsala da, gizarte guztietan gertatzen da, baita gizarte baten barruan dauden azpitaldeen artean ere.^[3] Hala, badakigu instituzio edo elkarteek (anaidi, eliza, kolegioak...) euren organizazioaren prestigioa soberesten dutela.^[4]

Franz Boas eta Bronisław Malinowski antropologoek uste zuten zientziek, zientzialariak gizabanako gisa zuen etnozentrismoa gainditzen lagundu behar ziotela. Boasek kultura-erlatibismoaren kontzeptua garatu zuen, eta Malinowskik funtzionalismoa ezarri zuen kultura desberdinen ikerketa ez etnozentrikoak egiteko jarraibide gisa. Antropologia ez etnozentrikoaren adibide dira Malinowskiren The Sexual Life of Savages, Ruth Benedicten Patterns of Culture eta Margaret Meaden Coming of Age in Samoa liburuak.

Etnozentrismo motak

Alderantzizko etnozentrismoa, edo xenozentrismoa: pentsatzea norberaren kultura besteak gutxiago dela eta garapen pertsonalerako oztopo dela pentsatzea.
Arraza etnozentrismoa: pentsatzea kultura edo etnia bateko kideek ezaugarri genetiko hobeagoak dituztela zibilizazioaren garapenerako.
Hizkuntza etnozentrismoa: pentsatzea norberaren hizkuntza konplexuena, sotilena eta pentsamendurako egokiena dela gainerako herrien hizkuntzen aldean; horiek, barbaroak, zakarrak, eta zenbait zioetarako eskasak eta zurrunak kontsideratzen dira.
Erlijio etnozentrismoa: pentsatzea norberaren sinismen erlijiosoa besteen gainetik dagoela benetako bakarra delako, gainerako praktikak eta sinesmenak idolatriatzat jota.

Erreferentziak

↑ (Ingelesez) Sumner, William Graham: Folkways: a study of the sociological importance of usages, manners, customs, mores, and morals (Boston: Ginn and Co., 1906)
↑ Horton, Paul B., eta Hunt, Chester L. (1994): Soziologia, Leioa: UPV/EHU.80. or.
↑ Horton, Paul B., eta Hunt, Chester L. (1994): Soziologia, Leioa: UPV/EHU.81. or.
↑ Caplow, Theodore (1964): Principles of organization. 123. or.

Ikus, gainera

Kanpo loturak

Etnozentrismoa, Gizapedian.

[1] (Ingelesez) Sumner, William Graham: Folkways: a study of the sociological importance of usages, manners, customs, mores, and morals (Boston: Ginn and Co., 1906)

[2] Horton, Paul B., eta Hunt, Chester L. (1994): Soziologia, Leioa: UPV/EHU.80. or.

[3] Horton, Paul B., eta Hunt, Chester L. (1994): Soziologia, Leioa: UPV/EHU.81. or.

[4] Caplow, Theodore (1964): Principles of organization. 123. or.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
+'''Etnozentrismoa''' kultura ikusmolde bat da, non norberaren gizataldea den guztiaren zentroa eta eredua, beste gizatalde guztiak neurtzeko eta sailkatzeko.<ref>{{en}} Sumner, William Graham: ''Folkways: a study of the sociological importance of usages, manners, customs, mores, and morals'' (Boston: Ginn and Co., 1906)</ref> Beste modu batera esanda, etnozentrismoa talde bakoitzak duen ohitura bat da, uste izatekoa bere kultura hobea dela besteena baino.<ref>Horton, Paul B., eta Hunt, Chester L. (1994): ''Soziologia'', Leioa: UPV/EHU.80. or.</ref> Etnozentrismoak norbere kultura bihurtzen du eredu eta horrekin neurtzen dira beste kultura guztiak eta on edo txartzat kalifikatzen dira; aurrerakoi edo atzerakoi, itxurazko edo itxuragabe dira norberaren antzekoak edo desberdinak diren heinean.
+Etnozentrismoa fenomeno unibertsala da, gizarte guztietan gertatzen da, baita gizarte baten barruan dauden azpitaldeen artean ere.<ref>Horton, Paul B., eta Hunt, Chester L. (1994): ''Soziologia'', Leioa: UPV/EHU.81. or.</ref> Hala, badakigu instituzio edo elkarteek (anaidi, eliza, kolegioak...) euren organizazioaren prestigioa soberesten dutela.<ref>Caplow, Theodore (1964): ''Principles of organization''. 123. or.</ref>
+[[Franz Boas]] eta [[Bronisław Malinowski]] antropologoek uste zuten zientziek, zientzialariak gizabanako gisa zuen etnozentrismoa gainditzen lagundu behar ziotela. Boasek [[kultura-erlatibismo]]aren kontzeptua garatu zuen, eta Malinowskik [[funtzionalismo]]<nowiki/>a ezarri zuen kultura desberdinen ikerketa ez etnozentrikoak egiteko jarraibide gisa. Antropologia ez etnozentrikoaren adibide dira Malinowskiren ''The Sexual Life of Savages'', [[Ruth Benedict]]en ''Patterns of Culture'' eta [[Margaret Mead]]en ''Coming of Age in Samoa'' liburuak.
-'''Etnozentrismoa''', gauzak ikusteko erabat da, non norberaren taldea den guztiaren zentroa eta eredua beste talde guztiak neurtzeko eta sailkatzeko<ref>Sumner, William Graham: ''Folkways: a study of the sociological importance of usages, manners, customs, mores, and morals'' (Boston: Ginn and Co., 1906)</ref>. Beste modu batera esanda, etnozentrismoa talde bakoitzak daukan ohitura bat da uste izatekoa bere kultura hobea dela besteena baino<ref>Horton, Paul B., eta Hunt, Chester L. (1994): ''Soziologia'', Leioa: UPV/EHU.80. or.</ref>. Etnozentrismoak norbere kultura bihurtzen du eredu eta horrekin neurtzen dira beste kultura guztiak eta on edo txar bezala kalifikatzen dira, aurrerakoi edo atzerakoi, itxurazko edo itxuragabe dira norberaren antzekoak edo desberdinak diren heinean.
-Etnozentrismoa fenomeno unibertsala da, gizarte guztietan gertatzen da, baita gizarte baten barruan dauden azpitaldeen artean ere<ref>Horton, Paul B., eta Hunt, Chester L. (1994): ''Soziologia'', Leioa: UPV/EHU.81. or.</ref>. Hala, badakigu instituzio edo elkarteek (anaidi, eliza, kolegioak...) euren organizazioaren prestigioa soberesten dutela<ref>Caplow, Theodore (1964): ''Principles of organization''. 123. or.</ref>.
-[[Franz Boas]] eta [[Bronisław Malinowski]] bezalako antropologoek uste zuten zientziek, zientzialariak gizabanako gisa zuen etnozentrismoa gainditzen lagundu behar ziotela. Boas-ek [[kultura-erlatibismo]]aren kontzeptua garatu zuen eta Malinowski-k [[funtzionalismo]]<nowiki/>a ezarri zuen kultura desberdinen ikerketa ez etnozentrikoak egiteko jarraibide gisa. Antropologia ez etnozentrikoaren adibide bezala, Malinowski-ren ''The Sexual Life of Savages'', [[Ruth Benedict]]-en ''Patterns of Culture'' eta [[Margaret Mead]]-en ''Coming of Age in Samoa'' liburuak ditugu.
 ==Etnozentrismo motak==
 * '''Alderantzizko etnozentrismoa''', edo '''[[xenozentrismo]]a''': pentsatzea norberaren kultura besteak gutxiago dela eta garapen pertsonalerako oztopo dela pentsatzea.
-* '''Etnozentrismo arraziala''': pentsatzea kultura edo etnia bateko kideek ezaugarri genetiko hobeagoak dituztela zibilizazioaren garapenerako.
+* '''Arraza etnozentrismoa''': pentsatzea kultura edo etnia bateko kideek ezaugarri genetiko hobeagoak dituztela zibilizazioaren garapenerako.
-* '''Etnozentrismo linguistikoa''': pentsatzea norberaren hizkuntza konplexuena, sotilena eta pentsamendurako egokiena dela gainerako herrien hizkuntzen aldean; horiek, barbaroak, zakarrak, eta zenbait zioetarako eskasak eta zurrunak kontsideratzen dira.
+* '''Hizkuntza etnozentrismoa''': pentsatzea norberaren hizkuntza konplexuena, sotilena eta pentsamendurako egokiena dela gainerako herrien hizkuntzen aldean; horiek, barbaroak, zakarrak, eta zenbait zioetarako eskasak eta zurrunak kontsideratzen dira.
-* '''Etnozentrismo erlijiosoa''': pentsatzea norberaren sinismen erlijiosoa besteen gainetik dagoela benetako bakarra delako, gainerako praktikak eta sinismenak [[idolatria]]k kontsideratuz.
+* '''Erlijio etnozentrismoa''': pentsatzea norberaren sinismen erlijiosoa besteen gainetik dagoela benetako bakarra delako, gainerako praktikak eta sinesmenak [[idolatria]]tzat jota.
 ==Erreferentziak==