Osasuna futbol kluba

Osasuna artikuluak hona birzuzentzen du. Ongizateari buruzko artikulua ikusteko: osasun

Club Atlético Osasuna

Ezizena(k)	Gorritxoak
Sorrera	1920ko urriaren 25a (103 urte)
Futbol zelaia	Sadar estadioa edukiera: 18.761 lagun inaugurazioa: 1969
Presidentea	Luis Sabalza
Entrenatzailea	Petar Vasiljević
Liga	Lehen Maila
2015-16	2. mailan, 6.a (igo egin da)
Webgunea	www.osasuna.es
Etxekoa 　 Kanpokoa

Lehen mailako partida Coruñan.

Club Atlético Osasuna Iruñeko eta Nafarroa Garaiko futbol talde nagusia da. Espainiako Bigarren mailara bueltatu da aurten. Iruñean sortu zen, Gazteluko plazan zegoen Cafe Kutz zaharrean, 1920ko urriaren 25an, Sportiva eta New Club taldeak batzean. Nolanahi ere, gerora egindako ikerketa biografikoek data hori zalantzan jarri dute, eta urte bereko urriko lehen asteetara aurreratu.

Historia

1920-1940

Taldeek bat egin eta 15 urte geroago, 1935-36ko denboraldian, Osasunak Espainiako Futbol Ligako Lehen Mailan jokatu zuen lehen aldiz. Honakoa izan zen estreinako hamaikako hori: Bergara, Arana, Ruiz, Iturralde, Irastorza, Ilundain, Zarraonandia, Insausti, Catachu eta Bienzobas anaiak. Sasoi amaieran, ordea, 12 taldetik, azken postuan geratu zen Osasuna. Donibane auzoko Donibane futbol zelaian jokatutako 11 partidetatik zazpi irabazi ahal izan zituzten (Sasoi horretako Betisi sartutako 6-0ekoa da oraindik ere nafarrek Lehen Mailan lortutako gol sortarik handiena), baina etxeko beste lau partidez gain, etxetik kanpo jokatutako 11ak ere galdu zituzten Emilio Urdirozek zuzentzen zuen taldeak. Bilboko Athleticek irabazi zuen txapelketa horretan, azken postuan amaitu ziren Iruñekoak, Atletico Madrilekin batera maila galduta. Sasoi horretan ere, Julian Bergara aurrelariak oraindik ere gainditzeke dagoen marka ezarri zuen, hogeita bi partidatan hogei gol sartu baitzituen.

Espainiako Gerra Zibila zela kausa, hiru urteko etena izan zen. Oviedok hirugarren postuan amaitu zuen gerra aurretik jokatutako azken denboraldia, baina haien futbol zelaia bonbardaketen ondorioz erabat txikituta geratu zenez, Asturiaskoek uko egin zioten jokatzeari, eta 1935-36ko denboraldiko azken bi sailkatuak ziren toki hura hartzeko hautagaiak. Atletico Madrilek (Atletico Aviacion izenarekin) eta Osasunak, beraz, jokatu zuten partida horretan (1939ko azaroaren 26an), 3-1 atera zen garaile Madrilgo taldea. Gainera, gerra osteko lehen bi txapelketak irabazi zituen. Osasunak, ordea, urte luzeak igaroko zituen Lehen Mailara itzuli ezinda.

1940-1970

1953-54ko denboraldia izan zen bueltarena. Tomas Arnanzek zuzentzen zuen taldeak lehendabiziko sasoian galdu zuen maila, ordea. Bi urtez Bigarren Mailan aritu ondoren, Baltasar Albenizen agindupean, Lehen Mailara itzuli ziren nafarrak. Sabino Andonegi aurrelari mutrikuarraren urterik gozoenak ziren. Oraindik ere inork ez du hautsi 1953 eta 1963 bitartean Osasunak Lehen Mailan egindako zazpi denboraldietan mutrikuarrak ezarritako gol marka: Osasunarekin 57 gol Lehen Mailan.

Andonegi, aldiz, ez zen hamarkada hartan nabarmendu beharreko jokalari gorritxo bakarra izan: Albistegi, Marañon, Glaria anaiak, Egaña, Esparza, Rekalde, Marañon, Eizagirre edo Zoko ere gogoan dituzte osasunzale zaharrek. 1956tik 1959ra, seigarren, bosgarren eta zortzigarren postuetan sailkatu ziren 16 taldek osatutako Lehen Maila horretan. 1959-60koan, ostera, jaitsi ziren. 1961-62koan bueltan zeuden, eta, larri ibili arren, mailari eutsi ahal izan zioten. 1962-63koan, ordea, denbora luze baterako esan zioten agur gorritxoek Espainiako futbolaren lehiaketa nagusiari.

Donibane auzoko futbol zelaia saldu eta Sadarrerako bidea hartu zuen klubak 1967an. Garai latzak ziren zalearentzat. Lehen Mailan gozatutako garaiak urrun zeuden jada, eta Bigarren Mailaz gain, Hirugarren Maila ere dastatu behar izan zuten nafarrek.

Fermin Ezkurraren garaia

Fermin Ezkurra 1971-72ko denboraldian iritsi zen klubeko presidentetzara. Taldea Hirugarren Mailatik Lehen Mailara zortzi urtetan igo zuen. Orotara, 22 denboraldi ibili zen Ezkurra Osasunako presidente.

1980-81eko denboraldian Lehen Mailan zen Osasuna berriz, aurreko urteko azken jardunaldian Murtzian lortutako garaipenari esker. Bikuña, Etxeberria, Martin, Irigibel (bi aldiz Bigarren Mailako golegilerik onena izandakoa), Esparza, Castañeda (Osasunarekin Lehen Mailan partida gehien jokatu duena: 350 partida 1980 eta 1991 urte bitartean), Dioni, Basauri, Lumbreras, Ripodas, Sola eta gainerakoen garaiak ziren. Lehendabiziko hiru denboraldietan sailkapenaren erdialdean geratu zen Osasuna, Pepe Alzate entrenatzailearekin.

Ivan Brzic jugoslaviarraren aginduetara jaistetik gertu izan ziren laugarren sasoian, baina 1984-85 denboraldia, seigarren postuan amaitu zuen taldeak, eta, historian lehendabiziko aldiz, Europan aritzeko aukera izan zuten. Hurrengo denboraldian, aldiz, Brzici gauzak okertu zitzaizkion, eta Pedro Mari Zabalzaren txanda iritsi zen 1986ko azaroaren 2an. 1993ko abenduaren 19a arte jarraitu zuen bere jardunean, zortzi denboraldiz jarraian.

Taldea Lehen Mailan finkatuta zegoen, eta Taxoareko harrobiak bere etekinak ematen jarraitzen zuen: Bustingorri, Ziganda, Goikoetxea, Larrainzar anaiak, Roberto, Ibañez... Atzerritarrak ere iritsi ziren: Agirre, Robinson, Sammy Lee, Urban, Kosecki eta abar. Osasuna hazten joan zen. 1987-88ko denboraldia bosgarren postuan amaitu zuen. Reala bigarrena izan zen, eta Athletic, laugarren. Biak UEFArako sailkatu ziren, baina, Osasuna, 1984-85koan baino emaitza hobea lortu arren, ez.

1990-91ko denboraldian, ordea, sasoi amaieran laugarren postuan utzi zuen taldea Pedro Mari Zabalzak. Orduan, UEFAn berriro ikusi ahal izan zuten zaleek. Gogoragarria da, aldi berean, sasoi horretan Santiago Bernabeu zelaian Real Madrilen kontra lortutako 0-4koa. Jan Urban poloniarrak hiru gol sartu zituen norgehiagoko horretan (laugarrena Iñigo Larrainzarrek), eta, 13 golekin, Ligako golegilerik onenen artean bukatu zuen txapelketa.

Bozkarioak ez zuen luze iraungo. 1993-94ko denboraldian, azken postuan amaitu zuen Liga Osasunak. Fermin Ezkurrak berak dimititu zuen, taldearen norabidea zuzendu ezinean. Pedro Mari Zabalzaren azken urtea ere bazen, Enrique Martinek bere lekuan eserita.

Azken urteak

Sakontzeko, irakurri: «Osasunaren ibilbidea Europan»

Zazpi denboraldi eman zituen Osasunak Bigarren Mailan, eta tartean, komeni baino entrenatzaile zein presidente asko iragan ziren. 1996-97 denboraldian Bigarren B Mailara jaisteko zorian egon zen, baina azken bost jardunaldieetan Enrique Martinen taldeak lortutako lau garaipenei esker mailari eutsi ahal izan zion.

1999-2000 denboraldian Javier Miranda presidenteak Migel Anjel Lotina entrenatzaile meñakarra ekarri zuen. Huelvako Recreativoren aurkako partida ahantziezinean, Pablo Orbaizek eta Miroslaw Treciak poloniarrak sartutako golei esker Lehen Mailara igo zen taldea. Mailari eusteko ardura ere meñakarraren esku geratu zen. Kostata, baina azken jardunaldian Anoeta estadioan partida polemikoa irabazi ostean (donostiarrei behar bezain gogotsu aritu ez izana leporatu zieten), lortu zuen. Ivan Rosado huelvarrak 14 gol egin zituen sasoi hartan, aro modernoan Osasunarekin Lehen Mailan inork lortutako markarik onena.

Miranda-Lotina bikotearen agurreko denboraldia izan zen 2001-02koa. Patxi Izko presidente berriak Javier Aguirre jokalari ohia entrenatzaile izendatu zuen. Taldea lehen mailan finkatuta, emaitzarik hoberenak lortu zituzten: 2005ean Espainiako Kopa finalerako sailkatu zen taldea. Betisen aurka galdu arren, hirugarren aldiz UEFArako txartela eskuratu zuten gorritxoek.

Balentria hura errepikatzeak zaila zirudien, baina hurrengo denboraldia are oparoagoa izan zen. Lehen Mailako liderra hiru jardunalditan eta ia Liga osoa Champions League-ko postuetan aritu zen taldea. Azken jardunaldian, Valentziari irabazita, laugarren postuan sailkatu ziren, eta Europako klub hoberen artean jokatzeko aukera eskuratu zuten. Kanporaketan aurrera egin ez arren, UEFA txapelketan historiako emaitzarik onenak lortu dituzte, finalerdietara sailkatu baitira.

Handik aurrera estuago ibili zen, sarritan azkenengo jardunaldian salbatu baizen. 2011-12 denboraldian ordea UEFAko postuetara iristeko zorian izan zen baina puntu bakarrarengatik 7. postuarekin konformatu behar izan zuen. Hurrengo urtean larriago ibili zen, baina azken aurreko partidan salbazioa lortu ondoren 16. postuan bukatu zuen.

2014ko maiatzaren 18an Osasuna futbol taldeak Sadar estadioan Betisi 2-1 irabazi arren, ezin izan zion lehen mailari eutsi; ondorioz bigarren mailara jaitsi zen. Gainera, gorritxoentzako zoritxarreko egun hartan, hegoaldeko harmailetako hesiak erori eta gutxienez 68 lagun zauritu ziren.

2014ko azaroan Nafarroako Parlamentuak Osasunak Nafarroako ogasunarekin zeukan 53 milioiko zorra ondarearekin ordaintzea onartu zuen. Europako Batzordeak erabaki honen legezkotasunari buruz galdetu zuen.. 2014ko abenduan Luis Sabalza Osasunako presidentea bilakatu zen.. Denboraldi gogorraren ondoren Sabadellen azken partidan luzapenean sarturiko golari esker bigarren mailan mantentzea lortu zuen.

Lehen mailara itzulera

2015-16 denboraldia lidergoan hasi zuen baina ligaren erdialdean txakalaldia izan zuen eta azken partidan Oviedon 0-5 irabazita 6. postua lortu zuenez igoera play-offak jokatu zituen. Nastic eta Girona kanporatu ondoren Lehen mailara itzuli zen. Denboraldia ez du ordea ondo hasi eta 11. jardunaldian Enrique Martín Monreal entrenatzailea kanporatu behar izan du. Joaquín Caparrosek hartu zuen ardura baina bi hilabetetan partidarik ez du irabazi eta hau ere kaleratua izan da.

Uniformea

Osasuna futbol klubaren uniformea hasiera hasieratik elastiko gorria eta galtza urdinak izan dira, taldearen armarrian agertzen diren koloreak hain zuzen ere.

2009-2010

2010-2011

2013-2014

2014-2015

2015-2016

2016-2017

Ereserkia

Sakontzeko, irakurri: «Osasunaren ereserkia»

Estadioak

• Zabalguneko zelaia (1919-1921)
• Zalditegiko zelaia (1921-1922)
• Donibane zelaia (1922-1967)
• Sadar estadioa (1967-gaur egun)

Taldearen datuak

Orokorrak

2012/2013ko denboraldiraino kontuan hartuta, hauek dira klubaren daturik garrantzitsuenak:

• Denboraldiak 1. mailan: 37
• Denboraldiak 2. mailan: 35
• Denboraldiak 2. B mailan: 0
• Denboraldiak 3. mailan: 13
• Ligako posturik onena: 4. lehen mailan (1990-91 eta 2005-05 denboraldietan)

Kirol lorpenak

Nazioartean (0)

Sakontzeko, irakurri: «Osasunaren ibilbidea Europan»

• Txapeldunen Liga:
  • Parte hartze bat 2006-07an.
• UEFA Europa League:
  • Finalerdiak (1): 2007
  • Final zortzienak (1): 1991
  • Parte hartzeak (4): 1985-86, 1991-92, 2005-06, 2006-07
• Munduko talderik onena (2006ko abenduan)

Espainian (10)

• Lehen maila:
  • Laugarrena 1990-91 eta 2005-06an.
• Bigarren maila:
  • Txapelduna (3): 1953, 1956, 1961
• Hirugarren maila:
  • Txapelduna (7): 1932, 1948, 1949, 1969, 1972, 1975, 1977
• Errege Kopa:
  • Txapelduna (0)
  • Finalista (1): 2005.
  • Finalerdiak (4): 1935, 1936, 1988, 2003

Beste txapelketa batzuk

• Espainiako Federazioko Presidentearen Kopa (0): finalista 1940an.
• Nafarroako Lehen Mailako Txapelketa (2): 1929, 1939.
• Reyno de Navarra Saria (21): 1969, 1978, 1980, 1982, 1984, 1985, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991, 1992, 1993, 1995, 1998, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2011.
• Anberes Saria (1): 1957.

Azken urteetako ibilbidea

Urtea	Maila	Postua	Errege Kopa	Europa
1999-00	Bigarren maila	2.a	1/4
2000-01	Lehen maila	15.a	1/16
2001-02	Lehen maila	17.a	1/16
2002-03	Lehen maila	11.a	1/2
2003-04	Lehen maila	13.a	1/8
2004-05	Lehen maila	15.a	2.a
2005-06	Lehen maila	4.a	1/8	1/32 (Europa League)
2006-07	Lehen maila	14.a	1/4	1. itzulia (Txapeldunen Liga) Final erdiak (Europa League)
2007-08	Lehen maila	17.a	1/16
2008-09	Lehen maila	15.a	1/8
2009-10	Lehen maila	12.a	1/4
2010-11	Lehen maila	9.a	1/16
2011-12	Lehen maila	7.a	1/8
2012-13	Lehen maila	16.a	1/8
2013-14	Lehen maila	18.a (jeitsi)	1/8
2014-15	Bigarren maila	18.a	2. itzulia
2015-16	Bigarren maila	6.a (igo)	2. itzulia
2016-17	Lehen maila		1/8

Markak

Taldearen sailkapenak ikusteko, sakatu hemen.

Denboraldiak

2016-17 barne:

• Denboraldiak 1. mailan: 37
• Denboraldiak 2. mailan: 36
• Denboraldiak 2. B mailan: 12
• Denboraldiak 3. mailan:
• Ligako posturik onena: 4.a Lehen mailan (1990-91, 2005-06)

Lehen mailako estatistikak

• Lehen mailan aritutako denboraldiak: 37
  • Partidak guztira, 2007ko otsailaren 25a arte: 1.000 partida (339 irabazi, 242 berdindu, 419 galdu). 1.167 gol sartu eta 1.365 jaso.
  • Gol tarterik handiena alde: 6-0, Betisen aurka (1935-36).

Jokalariak

• Partida gehien aritutako jokalariak:

1. Javier Castañeda 350 partida
2. Eugenio Bustingorri 317 partida
3. Pepin 244 partida

• Golegile onenak:

1. Julian Bergara 20 gol 22 partidatan (1935-36)
2. Ivan Rosado 14 gol 38 partidatan (2000-01)
3. Sabino Andonegi 13 gol 30 partidatan (1954-54 eta 1957-58)

• Golegilerik hoberena guztira: Sabino Andonegi 57 gol 1953tik 1963ra.

Entrenatzaileak

• Entrenatzailerik iraunkorrenak:

1. Pedro Mari Zabalza 279 partida (1987tik 1994ra)
2. Javier Aguirre 142 partida (2002tik 2006ra)
3. Ivan Brzic 113 partida (1983tik 1987ra)

Presidenteak

• Presidenterik iraunkorrena: Fermin Ezkurra 14 denboraldi.

Entrenatzaileak

XX. mendeko entrenatzaileak

Osasunako XX. mendeko entrenatzaileen zerrenda
Urtea	Entrenatzaileak (1922-1964)		Urtea	Entrenatzaileak (1964-2000)
1922 - 1924	Navaz eta Joaquín Rasero		1963 - 1964	Baltasar Albeniz (2. zikloa) / Miguel Gual (2. zikloa)
1924 - 1925	Walter Gerbat		1964 - 1965	Miguel Gual/ Luis Aranatz
1925 - 1928	Walter Harris		1965 - 1966	Luis Aranaz / Miguel Blanco
1928 - 1929	Mariano Sagaseta		1966 - 1967	García de Andoain / Miguel Blanco (2. zikloa) / Julio Martialai
1929 - 1930	Mariano Sagaseta / Emilio Urdirotz		1967 - 1968	Julio Martialai / Miguel Blanco (3. zikloa) / Casimiro Benavente
1930 - 1931	Francisco Pagazaurtundua		1968 - 1969	Juan Otxoa
1931 - 1933	Martin Jose Mugiro		1969 - 1970	Juan Ochoa / Sabino Andonegui - Miguel Blanco (4. zikloa)
1933 - 1936	Emilio Urdirotz (2.zikloa)		1970 - 1971	José Ignacio Goñi Romero / Baltasar Albéniz
1939 - 1940	José María Peña		1971 - 1972	Perico Egiluz / Miguel Blanco (5.zikloa)
1940 - 1941	Ramon Urritzalki		1972 - 1973	Manuel Fernández Mora
1941 - 1942	Juanín eta Ramon Urritzalki		1973 - 1974	M. Fdez. Mora / Miguel Blanco (6. zikloa) / Antonio Barrios / Luis Ziaurritz
1942 - 1943	Ramon Urritzalki		1974 - 1975	Luis Ziaurritz
1943 - 1944	Emilio Urdirotz (3. zikloa)		1975 - 1976	Luis Ziaurritz / Pepe Altzate
1944 - 1945	Seve Goiburu / Emilio Urdirotz (4. zikloa)		1976 - 1977	Enrique Pérez Díaz "Pachín"
1945 - 1946	Ramon Urritzalki (2º ciclo) / F. Florenza		1977 - 1979	Javier García Verdugo
1946 - 1948	Amadeo Labarta		1979 - 1980	Streten Petkovic / Pepe Altzate (2. zikloa)
1948 - 1949	José María Peña / Martín González Rizo		1980 - 1983	Pepe Altzate
1949 - 1950	Martín González Rizo		1983 - 1986	Iván Brzic
1950 - 1952	Cuqui Bienzobas		1986 - 1987	Iván Brzic / Pedro Mari Zabalza
1952 - 1954	Tomás Arnaz		1987 - 1993	Pedro Mari Zabalza
1954 - 1955	Tomás Arnaz / Baltasar Albeniz		1993 - 1994	Pedro Mari Zabalza / M. Monreal
1955 - 1957	Baltasar Albeniz		1994 - 1995	Txetxu Rojo / Manolo Los Arcos
1957 - 1959	Sabino Barinaga		1995 - 1996	"Paquito"
1959 - 1960	Ignacio Eizagirre / Jesús Salvatierra / Miguel Gual		1996 - 1997	Rafael Benítez / P.M Zabalza (2 .zikloa) / Miguel Angel Sola / M. Monreal (2. zikloa)
1960 - 1962	Miguel Gual		1997 - 1999	M. Monreal
1962 - 1963	Enrique Orizaola		1999 - 2000	Miguel Ángel Lotina

XXI. mendeko entrenatzaileak

Osasuna taldeko XXI.mendeko entrenatzaile zerrenda
Urtea	Entrenatzaileak	Urtea	Entrenatzaileak
2000 - 2002	Miguel Ángel Lotina	2011 - 2013	Jose Luis Mendilibar
2002 - 2006	Javier Aguirre	2013 - 2014	Jose Luis Mendilibar / Javi Gracia
2006 - 2008	"Cuco" Ziganda	2014 - 2015	Jan Urban / J.M. Mateo / M. Monreal
2008 - 2009	"Cuco" Ziganda / José Antonio Camacho	2015 - 2016	Enrique Martín Monreal
2009 - 2010	José Antonio Camacho	2016 -	M. Monreal / Joaquín Caparrós / Petar Vasiljević
2010 - 2011	José Antonio Camacho / Jose Luis Mendilibar

Presidenteak

• 1920-21 Joaquín Rasero
• 1921-23 Rafael Álvarez
• 1923-24 Natalio Cayuela
• 1924-28 Aurelio Álvarez
• 1928-35 Natalio Cayuela
• 1935-36 Ambrosio Izu
• 1936-39 Angel Lazkano
• 1939-41 Vicente Jauregi
• 1941-43 Antonio Lizartza
• 1943-44 Antonio Archanco
• 1944-47 Antonio Lizartza
• 1947-48 Antonio Maria Isturitz
• 1948-51 Angel Goikoetxea
• 1951-54 Daniel Taberna
• 1954-55 Anastasio Andia
• 1955-59 Valentín Pueyo
• 1959-70 Jacinto Saldise
• 1970-71 Emilio Gartza Ganuza
• 1971-94 Fermin Ezkurra
• 1994-96 Javier Garro
• 1996-98 Juan Luis Irigarai
• 1998-02 Javier Miranda
• 2002-12 Patxi Izko
• 2012-14 Miguel Artxanko
• 2014 Javier Zabaleta
• 2014-egun Luis Sabalza

Lehen mailako taldekideak

Denboraldi ezberdinetako lehen taldeko kideak.

Harrobia

• Osasuna Promesas
• Osasunako Gazte Ohorezko maila taldea
• Osasunako Gazte Nazio-Liga taldea
• Osasunako Kadete A taldea
• Osasunako Kadete B taldea
• Osasunako Haur A taldea
• Osasunako Haur B taldea
• Osasunako Futbol 7 A taldea
• Osasunako Futbol 7 B taldea
• Osasunako Futbol 7 C taldea
• Osasunako Futbol 7 D taldea
• Osasunako Benjamin A taldea
• Osasunako Benjamin B taldea
• Osasunako Benjamin C taldea
• Osasunako Benjamin D taldea

Ikus gainera

• Euskal derbia

Erreferentziak

• Asier Legarda Ereño: "1.000 partida onenen artean" in 2007ko otsailaren 21eko Berria, 28-29 or.

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Osasuna futbol kluba

• (Gaztelaniaz) Taldearen webgunea