1903

1903. urtea
Kronologia
Mendeak	XIX.a • XX.a • XXI.a
Hamarkadak	1880(e)koa • 1890(e)koa • 1900(e)koa • 1910(e)koa • 1920(e)koa
Urteak	1900  • 1901  • 1902 • 1903 • 1904 • 1905 • 1906
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1903 MCMIII
Ab urbe condita	2656
Armeniar egutegia	1352 ԹՎ ՌՅԾԲ
Bahá'í egutegia	59 – 60
Bengaliar egutegia	1310
Berber egutegia	2853
Egutegi budista	2447
Myanmarko egutegia	1265
Bizantziar egutegia	7411 – 7412
Koptoen egutegia	1619 – 1620
Etiopiar egutegia	1895 – 1896
Hebrear egutegia	5663 – 5664
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1959 – 1960
Shaka Samvat	1825 – 1826
Kali Yuga	5004 – 5005
Iraniar egutegia	1281 – 1282
Islamiar egutegia	1320 – 1321
Japoniar egutegia	Meiji 36 (明治36年)
Korear egutegia	4236
Thailandiar eguzki egutegia	2446
Holozeniar egutegia	11903

1903 beste egutegi batzuetan

Gregoriotar egutegia	1903 MCMIII
Ab urbe condita	2656
Armeniar egutegia	1352 ԹՎ ՌՅԾԲ
Bahá'í egutegia	59 – 60
Bengaliar egutegia	1310
Berber egutegia	2853
Egutegi budista	2447
Myanmarko egutegia	1265
Bizantziar egutegia	7411 – 7412
Koptoen egutegia	1619 – 1620
Etiopiar egutegia	1895 – 1896
Hebrear egutegia	5663 – 5664
Egutegi hinduak
- Bikram Samwat	1959 – 1960
- Shaka Samvat	1825 – 1826
- Kali Yuga	5004 – 5005
Holozeniar egutegia	11903
Iraniar egutegia	1281 – 1282
Islamiar egutegia	1320 – 1321
Japoniar egutegia	Meiji 36 (明治36年)
Korear egutegia	4236
Thailandiar eguzki egutegia	2446

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

• Martxoaren 22a - Kubak Guantanamoko basea alokatu zien Estatu Batuei.
• Urriaren 3a - Argentina: Cipolletti hiria sortu zuten, Rio Negroko probintzian.
• Azaroaren 3a - Panama Kolonbiatik independizatu zen.
• Azaroaren 18a - Panamako kanala: Estatu Batuen soberania izatera pasatu zen.
• Abenduaren 17a - Errusia: Mentxebike eta boltxebikeen banaketa.
• Abenduaren 21a - Holandako gobernuak langileak lan istripuetaz babesteko lege bat argitaratzen du.
• Abenduaren 21a - Tomás Meabek Euskadiko Ezkerraren Gazteak sortu zuen Euskadin.

Zientzia eta teknologia

• Abuztuaren 28a - Harley-Davidson Motor Company sortu zen.
• Abenduaren 17a - Kitty Hawk, Ipar Carolinan (AEB) Orville Wrightek autopropultsatutako hegazkin baten lehen hegaldi kontrolatua egin zuen, bere anaia Wilburekin batera.
• Estatu Batuak - Henry Fordek Ford Motor Company auto fabrika sortu zuen.

Kirolak

• Uztailaren 1a - Frantziako Tourraren lehendabiziko edizioa hasi zen Parisen.
• Uztailaren 19 - Maurice Garin italiar-frantziar txirrindularia Frantziako Tourraren lehendabiziko garailea izan zen.

Jaiotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 6a - Maurice Abravanel, estatubatuar orkestra-zuzendaria (h. 1993).
• Urtarrilaren 10a - Enrique Txabarri, euskal belar hockey jokalaria (h. 1993).
• Urtarrilaren 11 - Alan Paton, hegoafrikar idazlea eta apartheid aurkako aktibista (h. 1988).
• Urtarrilaren 27a - John Carew Eccles, australiar neurologoa, 1963ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1997).

Otsaila

• Otsailaren 1a - Maryse Choisy, lapurtar kazetari eta saiakeragilea (h. 1979).
• Otsailaren 6a - Claudio Arrau, txiletar piano-jotzailea (h. 1991).
• Otsailaren 7a - Felipe Gómez Alonso, salamancar kazetaria eta argitaratzailea, gerraondoko Nafarroa Garaiko euskaltasunaren erreferentea (h. 2003).
• Otsailaren 8a - Tunku Abdul Rahman, Malaysiako aurreneko lehen ministroa (h. 1990).
• Otsailaren 10a - Matthias Sindelar, austriar futbolaria (h. 1939).
• Otsailaren 11a - Antonio Machín, kubatar abeslaria (h. 1977).
• Otsailaren 12a - Philippe Lamour, frantziar abokatua (h. 1992).
• Otsailaren 12a - Jose Legarreta, euskal herritar futbolaria (h. 1957).
• Otsailaren 12a - Ignacio Olague, euskal idazle, historialari eta paleontologoa (h. 1974).
• Otsailaren 13a - Georges Simenon, belgikar idazlea (h. 1989).
• Otsailaren 18a - Nikolai Podgorni, sobietar estatu-gizona (h. 1983).
• Otsailaren 18a - Etienne Salaberri, So egilea, euskal apaiz, idazle eta kazetaria (h. 1981).
• Otsailaren 21a - Anais Nin, frantziar-estatubatuar idazlea (h. 1977).
• Otsailaren 21a - Raymond Queneau, frantziar idazlea (h. 1976).
• Otsailaren 22a - Morley Callaghan, ingelesezko kanadar idazlea (h. 1990).
• Otsailaren 23a - Julius Fučík, txekiar kazetaria (h. 1943).
• Otsailaren 24a - Irène Némirovsky, judutar idazle ukrainarra (h. 1942).
• Otsailaren 26a - Giulio Natta, italiar kimikaria, 1963ko Kimikako Nobel Saria (h. 1979).
• Otsailaren 28a - Vincente Minnelli, estatubatuar zinemagilea (h. 1986).

Martxoa

• Martxoaren 6a - Kōjun enperatriza, Japoniako enperatriz ezkontidea (h. 2000).
• Martxoaren 14a - Jean-Baptiste Etxeberri, baxenafar apaiza eta euskal idazlea (h. 1993).
• Martxoaren 14a - Mustafa Barzani, Mullah Mustafa, buruzagi kurdua (h. 1979).
• Martxoaren 16a - Henri Lhote, frantziar etnologo eta esploratzailea (h. 1991).
• Martxoaren 18a - Galeazzo Ciano, italiar buruzagi faxista (h. 1944).
• Martxoaren 23a - Alejandro Casona, espainiar antzerkigilea (h. 1965).
• Martxoaren 24a - Adolf Butenandt, alemaniar biokimikoa, 1939ko Kimikako Nobel Saria (h. 1995).
• Martxoaren 26a - Antonio Arrue, euskal idazlea (h. 1976).
• Martxoaren 27a - Antonio Arraiz, venezuelar idazlea (h. 1962).
• Martxoaren 28a - Rudolf Serkin, bohemiar jatorriko estatubatuar piano-jotzailea (h. 1991).
• Martxoaren 29a - Elvira Azkarate Etxebarria, 110 urte eta 206 egun bizi izandako bizkaitarra (h. 2013).

Apirila

• Apirilaren 3a - Lili Kraus, hungariar pianista (h. 1986).
• Apirilaren 4a - José María Acuña López, galiziar eskultorea (h. 1991).
• Apirilaren 6a - Harold Eugene Edgerton, estatubatuar ingeniaria (h. 1990).
• Apirilaren 9a - Ward Bond, estatubatuar aktorea (h. 1960).
• Apirilaren 9a - Gregory Goodwin Pincus, estatubatuar biokimikaria eta sendagilea (h. 1967).
• Apirilaren 12a - Jan Tinbergen, herbeheretar ekonomialari eta estatistikaria, 1969ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 1994).
• Apirilaren 17a - Nikolai Nabokov, estatubatuar musikagilea (h. 1978).
• Apirilaren 23a - Joaquín Casalduero, espainiar literatura kritikari eta saiakera idazlea (h. 1990).
• Apirilaren 24a - José Antonio Primo de Rivera, espainiar politikaria, Falange Española alderdiaren sortzailea (h. 1936).
• Apirilaren 25a - Andrei Nikolaievitx Kolmogorov, errusiar matematikaria (h. 1987).

Maiatza

• Maiatzaren 2a - Benjamin Spock, estatubatuar pediatra (h. 1998).
• Maiatzaren 3a - Bing Crosby, estatubatuar aktore eta abeslaria (h. 1977).
• Maiatzaren 8a - Marino Aierra, Espainiako Gerra Zibilaren ondoren Hego Amerikara ihesi joandako itzultzailea eta apaiz sekulartua (h. 1988).
• Maiatzaren 8a - Manuel Anatol, euskal herritar futbolaria (h. 1990).
• Maiatzaren 8a - Fernandel, frantziar aktorea (h. 1971).
• Maiatzaren 15a - Maria Reiche, alemaniar matematiko eta arkeologoa, Peruko Nazcako lerroei buruzko bere ikerlanagatik ospetsua (h. 1998).
• Maiatzaren 21a - Pedro Eugenio Aramburu, Argentinako lehendakaria (h. 1970).
• Maiatzaren 21a - Alfred Roth, suitzar arkitektoa (h. 1998).
• Maiatzaren 22a - Yves Rocard, frantziar fisikaria (h. 1992).
• Maiatzaren 29a - Bob Hope, estatubatuar aktorea (h. 2003).

Ekaina

• Ekainaren 1a - Tomás Aragüés Bayarte, Euskal Herrian bizi izandako aragoitar musika irakasle, zuzendari eta konpositorea (h. 1956).
• Ekainaren 2a - Max Aub, valentziar idazlea (h. 1972).
• Ekainaren 4a - Evgeni Mravinski, errusiar orkestra-zuzendaria (h. 1988).
• Ekainaren 6a - Aram Khatxaturian, armeniar musikagilea eta pedagogoa (h. 1978).
• Ekainaren 8a - Maria Dolores Agirre, euskal idazlea (h. 1997).
• Ekainaren 8a - Marguerite Yourcenar, frantziar eleberrigilea (h. 1987).
• Ekainaren 14a - Alonzo Church, estatubatuar logikari eta matematikaria (h. 1995).
• Ekainaren 18a - Raymond Radiguet, frantziar idazlea (h. 1923).
• Ekainaren 21a - Jose Maria Yermo, euskal kirolaria (h. 1960).
• Ekainaren 25a - George Orwell, britainiar idazlea (h. 1950).

Uztaila

• Uztailaren 2a - Alec Douglas-Home, Erresuma batuko lehen ministroa (h. 1995).
• Uztailaren 2a - Olaf V.a Norvegiakoa, Norvegiako erregea (h. 1991).
• Uztailaren 10a - Domingo Zaldua, euskal herritar futbolaria (h. 1986).
• Uztailaren 14a - Carlos Prío Socarrás, Kubako presidentea (h. 1977).
• Uztailaren 20a - Jesús Larraza, euskal herritar futbolaria (h. 1926).
• Uztailaren 28a - Silvina Ocampo, gaztelaniazko eta frantsesezko argentinar idazlea (h. 1993).
• Uztailaren 31 - Juan Bautista Kortajarena, Batista Ondartza, gipuzkoar bertsolaria (h. 1992).

Abuztua

• Abuztuaren 3a - Habib Bourguiba, Tunisiako aurreneko presidentea (h. 2000).
• Abuztuaren 5a - Rensis Likert, estatubatuar psikologo eta kudeaketa-aditua, Likert eskalaren sortzailea (h. 1981).
• Abuztuaren 6a - Juan de Ajuriagerra, EAJko politikaria Espainiako Gerra Zibilean eta frankismoan (h. 1978).
• Abuztuaren 7a - Louis Leakey, britainiar antropologoa (h. 1972).
• Abuztuaren 9a - Santiago Aznar, euskal herritar politikari sozialista (h. 1979).
• Abuztuaren 10a - Julia Álvarez Resano, euskal irakasle, kazetari eta politikaria (h. 1948).
• Abuztuaren 11 - Ánxel Fole, galiziar idazlea (h. 1986).
• Abuztuaren 14a - Ramón Díaz Sánchez, venezuelar idazlea (h. 1968).
• Abuztuaren 24a - Graham Sutherland, britainiar pintorea eta grabatzailea (h. 1980).
• Abuztuaren 28a - Bruno Bettelheim, austriar-estatubatuar psikiatra (h. 1990).

Iraila

• Irailaren 6a - Alfredo Espinosa, euskal herritar politikari errepublikarra eta medikua (h. 1937).
• Irailaren 7a - Jorge Urrutia, txiletar musikagilea eta irakaslea (h. 1981).
• Irailaren 10a - Georges De Rham, suitzar matematikaria (h. 1990).
• Irailaren 10a - Uichiro Hatta, japoniar futbolaria (h. 1989).
• Irailaren 11 - Theodor Adorno, alemaniar filosofo, soziologo eta musikologoa (h. 1969).
• Irailaren 13a - Claudette Colbert, frantziar-estatubatuar aktorea (h. 1996).
• Irailaren 15a - Roy Acuff, estatubatuar abeslari, biolin-jotzaile eta abesti-idazlea (h. 1992).
• Irailaren 20a - Alexandre Deulofeu, kataluniar politikaria eta historiaren filosofoa (h. 1978).
• Irailaren 25a - Mark Rothko, errusiar-estatubatuar margolaria (h. 1970).

Urria

• Urriaren 4a - John Vincent Atanasoff, estatubatuar fisikaria, ENIAC lehen ordenagailu elektroniko digitalaren gurasoetako bat (h. 1995).
• Urriaren 4a - Ernst Kaltenbrunner, austriar abokatu eta politikaria, Alemania Naziko goi-mailako ofiziala (h. 1946).
• Urriaren 5a - Luis Bernaola, bizkaitar jesuita eta ekonomialaria (h. 1981).
• Urriaren 6a - Ernest Thomas Sinton Walton, irlandar fisikaria, 1951ko Fisikako Nobel Saria (h. 1995).
• Urriaren 15a - Manuel Sagartzazu, gipuzkoar futbolaria.
• Urriaren 17a - Andrés Espinosa, bizkaitar alpinista eta abenturazalea (h. 1985).
• Urriaren 22a - George Wells Beadle, estatubatuar biologoa, 1958ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1989).
• Urriaren 23a - Julio Franco, gipuzkoar margolaria (h. 1980).
• Urriaren 28a - Evelyn Waugh, britainiar idazle eta kazetaria (h. 1966).
• Urriaren 29a - Mieczyslaw Jastrun, poloniar poeta (h. 1983).
• Urriaren 29a - Arturo Tabera, espainiar kardinala, Iruñeko artzapezpiku eta Tuterako apezpikua izandakoa (h. 1975).
• Urriaren 31 - Bertrand de Jouvenel, frantziar idazle eta politikaria (h. 1987).
• Urriaren 31 - Joan Violet Robinson, ingeles ekonomialaria (h. 1983).

Azaroa

• Azaroaren 1a - Jean Tardieu, frantziar poeta eta antzerkigilea (h. 1995).
• Azaroaren 1a - Jose Maria Uzelai, bizkaitar margolaria (h. 1979).
• Azaroaren 7a - Konrad Lorenz, austriar naturalista, etologiaren sortzailetariko bat eta 1973ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1989).
• Azaroaren 7a - Diego Ordóñez, euskal atleta (h. 1990).
• Azaroaren 9a - Josefina Pla, espainiar idazle eta irakaslea (h. 1999).
• Azaroaren 13a - Pedro Navascues, nafar historialari eta idazlea (h. 1927).
• Azaroaren 20a - Alexandra Danilova, errusiar ballet dantzaria (h. 1997).
• Azaroaren 20a - José Ignacio Lasa Esnaola, gipuzkoar idazle eta ikerlaria (h. 1993).
• Azaroaren 21a - Arturo Peña, euskal atleta (h. 1969).
• Azaroaren 27a - Lars Onsager, estatubatuar kimikaria, 1968ko Kimikako Nobel Saria (h. 1976).
• Azaroaren 28a - Jacinto Argaia, euskal apezpikua, Donostiako elizbarrutiko apezpikua izandakoa (h. 1993).
• Azaroaren 29a - Pilar Prieto Rubio, 111 urte eta 59 egun bizi izandako Euskal Herritarra (h. 2015).

Abendua

• Abenduaren 5a - Pedro Ipiña, Morenito de Sestao, bizkaitar toreatzailea (h. 1985).
• Abenduaren 5a - Cyril Jackson, hegoafrikar astronomoa (h. 1988).
• Abenduaren 5a - Cecil Frank Powell, ingeles fisikaria, 1950eko Fisikako Nobel Saria (h. 1969).
• Abenduaren 8a - Zelma Watson George, afro-amerikar opera-abeslari, musikologo eta diplomatikoa (h. 1994).
• Abenduaren 12a - Yasujiro Ozu, japoniar zinemagilea (h. 1963).
• Abenduaren 15a - Antonio Iturmendi, euskal herritar politikari karlista (h. 1976).
• Abenduaren 16a - Misao Tamai, japoniar futbolaria (h. 1978).
• Abenduaren 17a - Erskine Caldwell, estatubatuar eleberrigilea (h. 1987).
• Abenduaren 19a - François Perroux, frantziar ekonomialaria eta idazlea (h. 1987).
• Abenduaren 19a - George Davis Snell, estatubatuar biologoa, 1980ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1996).
• Abenduaren 22a - Haldan Keffer Hartline, estatubatuar fisiologoa, 1967ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1983).
• Abenduaren 27a - Bogdan Suchodolski, poloniar filosofoa (h. 1992).
• Abenduaren 28a - John von Neumann, estatubatuar matematikaria (h. 1957).
• Abenduaren 29a - Candido Portinari, brasildar margolari espresionista (h. 1962).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Eulogio Gorostiaga, bizkaitar idazlea eta apaiza (h. 1932).
• Jesus Solaun, euskal herritar politikari abertzale eta jeltzalea (h. 1979).
• Joakin Egia, Bilboko portuko kapitaina (h. 1956).
• Luis Tolosa, donostiar arkitekto autodidakta, arkitektura arrazionalista estiloko eraikin askoren egile ezkutua (h. 1956).
• Maria Etxabe Aldai, gipuzkoar idazle, politikari eta kultur eragilea (h. 1993).
• Mauro Azkona, euskal zinema zuzendari eta gidoigilea (h. 1982).
• Migel Zubiaga Imaz, gipuzkoar idazlea.
• Rafael Gómez, gipuzkoar politikaria (h. 1977).
• Daniel O. Fagunwa, nigeriar buruzagi, irakasle eta idazle joruba (h. 1963).
• Vicenç Riera Llorca, kataluniar idazlea (h. 1991).

Heriotzak

Urtarriletik ekainera

• Urtarrilaren 5a - Práxedes Mateo Sagasta, Espainiako Gobernuko Presidentea (j. 1825).
• Otsailaren 1a - George Gabriel Stokes, irlandar matematikaria eta fisikaria (j. 1819).
• Otsailaren 22a - Hugo Wolf, esloveniar-austriar musikagilea eta musika-kritikaria (j. 1860).
• Otsailaren 28a - Laureano Figuerola, espainiar ekonomilari eta politikaria (j. 1816).
• Martxoaren 5a - Gaston Paris, frantziar jakituna (j. 1839).
• Maiatzaren 9a - Paul Gauguin, frantziar margolari eta eskultorea (j. 1848).
• Maiatzaren 20a - Marcial Valladares Nuñez, galiziar idazlea (j. 1821).
• Ekainaren 11 - Alexandro I.a Serbiakoa, Serbiako erregea (j. 1876).
• Ekainaren 11 - Draga Mašin, Serbiako erregina ezkontidea (j. 1864).

Uztailetik abendura

• Uztailaren 3a - Harriet Rebecca Lane, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (j. 1830).
• Uztailaren 11 - William Ernest Henley, ingeles olerkaria (j. 1849).
• Uztailaren 17a - James Abbott McNeill Whistler, estatubatuar pintorea eta grabatzailea (j. 1834).
• Uztailaren 20a - Leon XIII.a, Aita Santua (j. 1810).
• Uztailaren 25a - Prosper Henry, frantziar optikari eta astronomoa (j. 1849).
• Irailaren 1a - Charles Renouvier, frantziar filosofoa (j. 1815).
• Azaroaren 1a - Theodor Mommsen, alemaniar idazlea, 1902ko Literaturako Nobel Saria (j. 1817).
• Azaroaren 13a - Camille Pissarro, frantziar margolaria (j. 1830).
• Azaroaren 25a- Sabin Arana, EAJren sortzailea (j. 1865).
• Abenduaren 8a - Herbert Spencer, britainiar filosofoa (j. 1820).
• Abenduaren 9a - Sebastián Herrero, espainiar kardinala, Gasteizko apezpikua izandakoa (j. 1822).
• Abenduaren 28a - George Gissing, ingeles idazlea (j. 1857).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Dionisio Antonio Ibarluzea, nafar pedagogoa eta historialaria (j. 1831).
• Jean Dominique Julien Sallaberri, euskal legegizona eta idazlea (j. 1837).
• Ramón Fernandez Garaialde, gaztelerazko poeta eta Donostiako alkatea (j. 1814).
• Antonio de Pirala, espainiar historialaria (j. 1824).

Nobel saridunak:

• Fisika: Antoine Henri Becquerel, Pierre Curie, Marie Curie
• Kimika: Svante August Arrhenius
• Literatura: Bjørnstjerne Martinus Bjørnson
• Medikuntza: Niels Ryberg Finsen
• Bakea: William Randal Cremer

---

Agintariak

[[File:Kanada|10x10px|1903|link=]]

Munduko agintariak 1903. urtean

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: 1903