Teneso: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t Xabier Armendaritz wikilariak «Ununseptio» orria «Teneso» izenera aldatu du: izen ofizial berria, 2016ko azaroaz geroztik
No edit summary
1. lerroa: 1. lerroa:
{{Elementu kimiko infotaula
{{Elementu kimiko infotaula
| izena = Ununseptio
| izena = Tenesoa
| ikurra = Uus
| ikurra = Uus
| zenbakia = 117
| zenbakia = 117
| kolorea = rgb(255, 192, 192)
| kolorea = rgb(255, 192, 192)
| ezkerrekoa = [[Livermorio]]a
| ezkerrekoa = [[Livermorio]]a
| eskuinekoa = [[Ununoktio]]a
| eskuinekoa = [[Oganeso]]a
| goikoa = [[Astato|At]]
| goikoa = [[Astato|At]]
| behekoa = (Usu)
| behekoa = (Ts)
| seriea = ezezaguna
| seriea = ezezaguna
| taldea = 17
| taldea = 17
47. lerroa: 47. lerroa:
| isotopoak =
| isotopoak =
}}
}}
'''Ununseptio''' (''Ununseptium'') [[elementu kimiko]] [[elementu erradioaktibo|erradioaktibo]] [[elementu kimiko sintetiko|sintetiko]] bat da. Bere zenbakia '''117''' da eta bere sinboloa '''Uus'''. Lehen aldiz [[2010]]ean [[Dubna]]ko [[Ikerketa Nuklearren Institutu Zentrala|Ikerketa Nuklearren Institutu Zentralean]] errusiar-estatubatuar talde batek sortu zuen eta egungo izena behin behinekoa da.
'''Tenesoa''' —2016 arte, ''ununseptio'' deitua— [[elementu kimiko]] [[elementu erradioaktibo|erradioaktibo]] [[elementu kimiko sintetiko|sintetiko]] bat da. '''117''' [[atomo-zenbaki]]a du, eta '''Ts''' ikurra. Lehen aldiz [[2010]]ean [[Dubna]]ko [[Ikerketa Nuklearren Institutu Zentrala|Ikerketa Nuklearren Institutu Zentralean]] errusiar-estatubatuar talde batek sortu zuen, eta [[Ameriketako Estatu Batu]]etako [[Tennessee]] estatuaren omenez jarri zioten izena.


2015eko abenduan, [[IUPAC]]ek eta [[IUPAP]]ek aurkikuntza onartu zuten,<ref>{{erreferentzia |url=http://www.iupac.org/news/news-detail/article/discovery-and-assignment-of-elements-with-atomic-numbers-113-115-117-and-118.html |izenburua=Discovery and Assignment of Elements with Atomic Numbers 113, 115, 117 and 118 |egilea=IUPAC |urtea=2015}}</ref>. Bi [[isotopo]] besterik ez dituzte ezagutzen: <sup>293</sup>Uus eta <sup>294</sup>Uus hain zuzen ere. Ezagutzen den isotoporik egonkorrena <sup>294</sup>Uus da, ≈51 [[milisegundo]]ko bizitza-erdiarekin. Egindako esperimentu batzuen arabera, [[7. periodoko elementu]]a da eta [[17. taldeko elementu|17. taldeko]] kide baten antzera jarduten du eta [[metaloide]] baten ezaugarriak omen ditu.
2015eko abenduan, [[IUPAC]]ek eta [[IUPAP]]ek aurkikuntza onartu zuten,<ref>{{erreferentzia |url=http://www.iupac.org/news/news-detail/article/discovery-and-assignment-of-elements-with-atomic-numbers-113-115-117-and-118.html |izenburua=Discovery and Assignment of Elements with Atomic Numbers 113, 115, 117 and 118 |egilea=IUPAC |urtea=2015}}</ref>. Bi [[isotopo]] besterik ez dituzte ezagutzen: <sup>293</sup>Uus eta <sup>294</sup>Uus hain zuzen ere. Ezagutzen den isotoporik egonkorrena <sup>294</sup>Uus da, ≈51 [[milisegundo]]ko bizitza-erdiarekin. Egindako esperimentu batzuen arabera, [[7. periodoko elementu]]a da eta [[17. taldeko elementu|17. taldeko]] kide baten antzera jarduten du eta [[metaloide]] baten ezaugarriak omen ditu.

18:03, 27 iraila 2017ko berrikusketa

Tenesoa
117 Livermorioa ← Tenesoa → Oganesoa
   
 
117		 Uus
  
               
               
                                   
                                   
                                                               
                                                               
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakiaTenesoa, Uus, 117
Serie kimikoaezezaguna
Taldea, periodoa, orbitala17, 7, p
Masa atomikoa[294] g/mol
Konfigurazio elektronikoa[Rn] 5f14 6d10 7s2 7p5 (iragarpena)[1]
Elektroiak orbitaleko2, 8, 18, 32, 32, 18, 7 (iragarpena)
Propietate fisikoak
Egoerasolidoa (iragarpena)[1][2]
Dentsitatea(0 °C, 101,325 kPa) 7,1–7,3 (iragarpena)[2] g/L
Urtze-puntua623–823 K
(350–550 °C, 662–1022 °F)
Irakite-puntua883 K
(610 °C, 1130 °F)
Urtze-entalpia(iragarpena)[1] kJ·mol−1
Irakite-entalpia(iragarpena)[1][3] kJ·mol−1
Lurrun-presioa
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
T/K
Propietate atomikoak

Tenesoa —2016 arte, ununseptio deitua— elementu kimiko erradioaktibo sintetiko bat da. 117 atomo-zenbakia du, eta Ts ikurra. Lehen aldiz 2010ean Dubnako Ikerketa Nuklearren Institutu Zentralean errusiar-estatubatuar talde batek sortu zuen, eta Ameriketako Estatu Batuetako Tennessee estatuaren omenez jarri zioten izena.

2015eko abenduan, IUPACek eta IUPAPek aurkikuntza onartu zuten,[4]. Bi isotopo besterik ez dituzte ezagutzen: 293Uus eta 294Uus hain zuzen ere. Ezagutzen den isotoporik egonkorrena 294Uus da, ≈51 milisegundoko bizitza-erdiarekin. Egindako esperimentu batzuen arabera, 7. periodoko elementua da eta 17. taldeko kide baten antzera jarduten du eta metaloide baten ezaugarriak omen ditu.

Erreferentziak

  1. ↑ a b c d Hoffman, Darleane C.; Lee, Diana M.; Pershina, Valeria. (2006). Morss; Edelstein, Norman M.; Fuger, Jean eds. The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements. (3. argitaraldia) Dordrecht: Springer Science+Business Media ISBN 1-4020-3555-1..
  2. ↑ a b Bonchev, Danail; Kamenska, Verginia. (1981). «Predicting the Properties of the 113–120 Transactinide Elements» Journal of Physical Chemistry (American Chemical Society) 85 (9): 1177–1186.  doi:10.1021/j150609a021..
  3. ↑ Fricke, Burkhard. (1975). «Superheavy elements: a prediction of their chemical and physical properties» Recent Impact of Physics on Inorganic Chemistry 21: 89–144.  doi:10.1007/BFb0116498..
  4. ↑ IUPAC. (2015). Discovery and Assignment of Elements with Atomic Numbers 113, 115, 117 and 118. .


Kimika Artikulu hau kimikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Teneso&oldid=6010046"(e)tik eskuratuta