Extremadura: berrikuspenen arteko aldeak

Artikulu hau erdi-babestua dago. Erabiltzaile anonimoek ezin dute aldatu.
Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
No edit summary
Sikret8 (eztabaida | ekarpenak)
11.623 edits
29. lerroa: 29. lerroa:


== Udalerri nagusiak ==
== Udalerri nagusiak ==
{{Hiri handienak
# [[Badajoz]] 143.748 biztanle [[2006]]an.
| name = Largest cities
# [[Cáceres]] 90.218.
| country = Extremadura
⚫
# [[Mérida]] ([[Badajozko probintzia|Badajoz]]) 53.915.
| stat_ref = Iturria: Instituto Nacional de Estadística (2016)<ref>[http://www.ine.es/jaxiT3/Datos.htm?t=2879 Instituto Nacional de Estadística] - Cifras oficiales de población. 2016.01.01</ref>
⚫
# [[Plasencia]] ([[Cáceresko probintzia|Cáceres]]) 42.170.
| list_by_pop =
⚫
# [[Don Benito]] ([[Badajozko probintzia|Badajoz]]) 34.051.
| class = nav
| div_name =
| div_link = Espainiako probintziak{{!}}Probintziak
| city_1 = Badajoz
⚫
| div_1 = Badajozko probintzia{{!}}Badajoz
| pop_1 = 149.946
| img_1 = Badajoz desde la Torre de Espantaperros.jpg
| city_2 = Cáceres
⚫
| div_2 = Cáceresko probintzia{{!}}Cáceres
| pop_2 = 95.814
| img_2 = Plaza mayor de Cáceres.jpg
| city_3 = Mérida
⚫
| div_3 = Badajozko probintzia{{!}}Badajoz
| pop_3 = 59.174
| img_3 = Merida Roman Theatre1.jpg
| city_4 = Plasencia
| div_4 = Cáceresko probintzia{{!}}Cáceres
| pop_4 = 40.663
| img_4 = Nt-castelobranco1.jpg
| city_5 = Don Benito
| div_5 = Badajozko probintzia{{!}}Badajoz
| pop_5 = 36.975
| img_5 =
| city_6 = Almendralejo
| div_6 = Badajozko probintzia{{!}}Badajoz
| pop_6 = 34.543
| img_6 =
| city_7 = Villanueva de la Serena
| div_7 = Badajozko probintzia{{!}}Badajoz
| pop_7 = 25.992
| img_7 =
| city_8 = Navalmoral de la Mata
| div_8 = Cáceresko probintzia{{!}}Cáceres
| pop_8 = 17.247
| img_8 =
| city_9 = Zafra
| div_9 = Badajozko probintzia{{!}}Badajoz
| pop_9 = 16.855
| img_9 =
| city_10 = Montijo
| div_10 = Badajozko probintzia{{!}}Badajoz
| pop_10 = 15.674
| img_10 =
| city_11 = Villafranca de los Barros
| div_11 = Badajozko probintzia{{!}}Badajoz
| pop_11 = 13.224
| img_11 =
| city_12 = Coria
| div_12 = Cáceresko probintzia{{!}}Cáceres
| pop_12 = 12.886
| img_12 =
| city_13 = Olivenza
| div_13 = Badajozko probintzia{{!}}Badajoz
| pop_13 = 12.032
| img_13 =
| city_14 = Miajadas
| div_14 = Cáceresko probintzia{{!}}Cáceres
| pop_14 = 9.879
| img_14 =
| city_15 = Jerez de los Caballeros
| div_15 = Badajozko probintzia{{!}}Badajoz
| pop_15 = 9.531
| img_15 =
| city_16 = Trujillo
| div_16 = Cáceresko probintzia{{!}}Cáceres
| pop_16 = 9.436
| img_16 =
| city_17 = Los Santos de Maimona
| div_17 = Badajozko probintzia{{!}}Badajoz
| pop_17 = 8.218
| img_17 =
| city_18 = Azuaga
| div_18 = Badajozko probintzia{{!}}Badajoz
| pop_18 = 8.008
| img_18 =
| city_19 = Talayuela
| div_19 = Cáceresko probintzia{{!}}Cáceres
| pop_19 = 7.377
| img_19 =
| city_20 = Guareña
| div_20 = Badajozko probintzia{{!}}Badajoz
| pop_20 = 7.097
| img_20 =
}}


== Inguru naturala eta klima ==
== Inguru naturala eta klima ==

23:02, 6 urria 2017ko berrikusketa

Extremadura
Extremadura
Estremaúra
Ereserkia: Extremadurako ereserkia

Extremadurako bandera
Extremadurako armarria
Geografia
HiriburuaMérida
38°54′57″N 6°20′0″W
Hiririk handienaBadajoz
Azalera41.634
Punturik altuenaCalvitero (en) Itzuli
MugakideakAndaluzia, Gaztela-Mantxa eta Gaztela eta Leon
Administrazioa
PresidenteaGuillermo Fernández Vara (PSOE)
María Guardiola (en) Itzuli
LegebiltzarraExtremadurako Biltzarra
Demografia
Biztanleria1.059.501 (2021)
−8.209 (2019)
Dentsitatea25,45 bizt/km²
Erabilitako hizkuntzak
Ekonomia
BPG nominala17.334.000.000 € (2010)
BPG per capita16.028 € (2010)
Historia
Sorrera data: 1883
Bestelako informazioa
Ordu eremua
juntaex.es

Extremadura[1] Espainiako mendebaldeko autonomia erkidego bat da, Portugalgo mugan kokatua. Beste mugakideak hauexek ditu: Iparraldean, Gaztela eta Leon; hegoaldean, Andaluzia; eta ekialdean, Gaztela-Mantxa. Hiriburua Merida da. Cáceres eta Badajoz probintziak hartzen ditu.

Udalerri nagusiak

Extremadura: biztanle gehien duten udalerriak
Iturria: Instituto Nacional de Estadística (2016)[2]
Post. Izena Probintziak Biztanleak Post. Izena Probintziak Biztanleak
Badajoz
Badajoz
Cáceres
Cáceres 		1 Badajoz Badajoz 149.946 11 Villafranca de los Barros Badajoz 13.224 Mérida
Mérida
Plasencia
Plasencia
2 Cáceres Cáceres 95.814 12 Coria Cáceres 12.886
3 Mérida Badajoz 59.174 13 Olivenza Badajoz 12.032
4 Plasencia Cáceres 40.663 14 Miajadas Cáceres 9.879
5 Don Benito Badajoz 36.975 15 Jerez de los Caballeros Badajoz 9.531
6 Almendralejo Badajoz 34.543 16 Trujillo Cáceres 9.436
7 Villanueva de la Serena Badajoz 25.992 17 Los Santos de Maimona Badajoz 8.218
8 Navalmoral de la Mata Cáceres 17.247 18 Azuaga Badajoz 8.008
9 Zafra Badajoz 16.855 19 Talayuela Cáceres 7.377
10 Montijo Badajoz 15.674 20 Guareña Badajoz 7.097

Inguru naturala eta klima

Erdialdeko Mendikateak gurutzatzen du ekialdetik mendebalera, iparraldean Toledoko mendiak daude eta Sierra Morena mendilerroa hegoaldean. Klima kontinentala du; udak oso beroak dira eta euri gutxi egiten du, baina mendietan elurra sarritan izaten da. Tajo eta Guadiana ibaiek eta bi haien ibaiadarrek ureztatzen dute Extremadura.

Historia

Extremadura erromatarrek hartu zuten. Aztarna ugari ikus daiteke gaur oraindik, batez ere Meridan, antzinako Lusitaniako zati bateko hiriburua baitzen.

Cáceres hiriko plaza nagusia.

Arabiarren garaietan, Badajozeko taifak garrantzia handia izan zuen eta aftasiden garaian Algarve portugaldarrera eta Lusitaniara hedatu zuen bere erresuma. Leongo Fernando II.ak Cáceres aldera jo zuen; Coriara biztanleak eraman zituen eta eraso ausartak egin zituen Badajoz aldera. 1227an hartu zuten Cáceres eta Alfontso IX.ak Mérida, Montánchez eta Badajoz (1230) hartu zituen Abenhut garaitu ondoren. Fernando III.ak Trujillo eta Medellíngo lurrak hartu zituen.

XIII. mendean lursailak hesitzeko ekinaldi bat egin zen, lurrak Mestako abereetatik babesteko. Hala sortu ziren dehesak edo lur hesituak, erregeek bultzatu zituztenak, Mesta erakundearen indar handiari aurre egiteko modua ikusten baitzuten haietan. Lurrak hesitzean, ordea, herri lurrak jabetza pribatuen eskuetara igaro ziren; lurrik ez zuten langileak ugaritu ziren, eta emigrazioa sortu zen. Hala, gaur egun arte dirauen arazoa sortu zen garai hartan.

Bestetik, Portugalek lurralde haiek hartzeko ekinaldi ugari egin zituen Erdi Aro guztian zehar eta XIV. mendean.

1983. urteaz geroztik Espainiako autonomia erkidegoa da.

Ekonomia

Dehesa bat.

Lehorreko nekazaritza da jarduera nagusia, Badajoz egitasmo delakoaren bidez, urez hornitua. Garia, garagarra eta oloa, oliba, ardoa eta tabakoa lantzen dira batez ere. Ardiak eta txerriak (urdaiazpikoa) ugari dira eta meen aldetik Logrosango fosforita da aipatzekoa. Industria nekazaritzari lotua dago batik bat.

Extremaduraren arazo nagusia, Erdi Arotik datorrena, lur banaketarena da, jauntxoena, alegia. Horren ondorioz, oso emigrazio biziak izan zituen, bai XIX. mendean, bai XX. mendean zehar. Mendearen hasieran ahalegin batzuk egin ziren nekazaritza indartzeko, baina ez zuten ondorio aipagarririk lortu eta Extremadura Espainiako eskualderik atzeratuenetakoa da oraindik ere.

Kultura

Hizkuntzak

Extremadurako hizkuntza nagusia eta hedatuena, ezbairik gabe, gaztelania da, batez ere gazte belaunaldien artean. Hori da hizkuntza ofizial bakarra. Gaztelaniarekin batera, hala ere, beste hizkuntza batzuk ere mintzatzen dira:

Erreferentziak

  1. ↑ Euskaltzaindia. (2008-05-30). 154. araua: Europako eskualde historiko-politiko nagusiak. .
  2. ↑ Instituto Nacional de Estadística - Cifras oficiales de población. 2016.01.01

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Extremadura Aldatu lotura Wikidatan
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Extremadura&oldid=6017720"(e)tik eskuratuta