Erradiazio-kutsadura: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-thumb|right +thumb)
No edit summary
2. lerroa: 2. lerroa:
[[Fitxategi:Logo iso radiation.svg|thumb|350px|2007 hartutako simbolo berria]]
[[Fitxategi:Logo iso radiation.svg|thumb|350px|2007 hartutako simbolo berria]]


'''Kutsadura erradiaktiboa''' [[energia nuklear]]rak eragiten duen kutsadurari esaten zaio. Kutsadura hau isotopo erradioaktibo artifizial zein naturalek eragindakoa izan daiteke izan daiteke.
'''Kutsadura erradiaktiboa''' esaten zaio [[energia nuklear]]rak eragiten duen kutsadurari. Kutsadura hau isotopo erradioaktibo artifizial zein naturalek eragindakoa izan daiteke.


[[Energia nuklear]]rak erradiaktibitate handiko hondakinak sortzen ditu, denboran oso luze irauten dutenak. Batzuek milaka urtetan sortzen dute erradiaktibitatea. Erradiaktibitatearen ondorioak guztiz hondagarriak dira. Irautearen irautez organismo batzuetatik besteetara transmititzen da erradiaktibitatea kate trofikoaren bitartez, eta goi mailako organismoetan, eta gizakiarengan azkenik, metatzen da. Gainera, nahikoa da dosi txiki bat erradiaktibitatearen ondorio hilgarriei berehala antzemateko. Plutonio gramo batek milioi bat pertsonarengan minbizia sortzeko ahalmena du. Erradiaktibitate ihesek sekulako ondorioak dituzte inguruan bizi diren pertsonen osasunarengan: bat-bateko abortuak, malformazio genetikoak umeki eta haurrengan, leuzemia, tiroide minbiziak, psikologia-arazoak...
[[Energia nuklear]]rak erradiaktibitate handiko hondakinak sortzen ditu, desintegratzeko 600 eta 2 130 000 urte bitartean behar dituztenak. Batzuek milaka urtetaz sor dezakete erradiaktibitatea. Erradiaktibitatearen ondorioak guztiz kaltegarriak izan ohi dira. Denboran zehar organismo batzuetatik besteetara transmititzen da erradiaktibitatea kate trofikoaren bidez, goi mailako organismoetan, eta gizakiengan azkenik, metatuz. Plutonio gramo batek milioi bat pertsonetan minbizia sortzeko ahalmena du. Erradiaktibitate isurketek ondorio larriak izan ditzakete inguruan bizi diren pertsonen osasunean: abortuak, mutazio genetikoak, leuzemia, tiroide minbizia, psikologia-arazoak...


== Kontaminazio posibleak ==
== Kutsadura posibleak ==
Kutsadura motak:
Kontaminazio erradiaktiboaz hitz egiten denean honako hauetaz hitz egiten da:


# Pertsonen kutsadura: kanpoaldeko zein barnekoa izan daiteke, lehenengoan azala edo arropa material erradiaktiboarekin sartzen da kontaktuan; bigarrenean ordea, ingestio, arnasketa, absortzio edo injekzio bidez gertatu daiteke.
# Pertsonen kutsadura: hau izan daiteke barnekoa injeritzen deneak injektatzen denean edo arnasterakoan [[isotopo erradioaktibo|isotopo erradiaktiboak]],edo kanpokoa material erradiaktibo gorputzarekin kontaktuan dagoenenean.
# Elikagaiek kutsadura:Izan daiteke bertan sartzea edo kanpoaldean egotea.
# Elikagaiek kutsadura: material erradiaktiboak elikagaieking kontaktuan sartzerakoan sortzen da.
# Lurraren kutsadura:Izan daiteke gainazalekoa edo sakona
# Lurraren kutsadura:Izan daiteke gainazalekoa edo sakona
# Edateko uraren kutsadura:hau [[isotopo erradioaktibo|isotopo erradiaktibo]] bezala disolbatuta agertuko da.
# Edateko uraren kutsadura:hau [[isotopo erradioaktibo|isotopo erradiaktibo]] bezala disolbatuta agertuko da.

13:36, 9 urria 2017ko berrikusketa

2007 hartutako simbolo berria

Kutsadura erradiaktiboa esaten zaio energia nuklearrak eragiten duen kutsadurari. Kutsadura hau isotopo erradioaktibo artifizial zein naturalek eragindakoa izan daiteke.

Energia nuklearrak erradiaktibitate handiko hondakinak sortzen ditu, desintegratzeko 600 eta 2 130 000 urte bitartean behar dituztenak. Batzuek milaka urtetaz sor dezakete erradiaktibitatea. Erradiaktibitatearen ondorioak guztiz kaltegarriak izan ohi dira. Denboran zehar organismo batzuetatik besteetara transmititzen da erradiaktibitatea kate trofikoaren bidez, goi mailako organismoetan, eta gizakiengan azkenik, metatuz. Plutonio gramo batek milioi bat pertsonetan minbizia sortzeko ahalmena du. Erradiaktibitate isurketek ondorio larriak izan ditzakete inguruan bizi diren pertsonen osasunean: abortuak, mutazio genetikoak, leuzemia, tiroide minbizia, psikologia-arazoak...

Kutsadura posibleak

Kutsadura motak:

  1. Pertsonen kutsadura: kanpoaldeko zein barnekoa izan daiteke, lehenengoan azala edo arropa material erradiaktiboarekin sartzen da kontaktuan; bigarrenean ordea, ingestio, arnasketa, absortzio edo injekzio bidez gertatu daiteke.
  2. Elikagaiek kutsadura: material erradiaktiboak elikagaieking kontaktuan sartzerakoan sortzen da.
  3. Lurraren kutsadura:Izan daiteke gainazalekoa edo sakona
  4. Edateko uraren kutsadura:hau isotopo erradiaktibo bezala disolbatuta agertuko da.


Erradiakzioak hainbat jatorri izan ditzake: naturala radona bezela edo artifiziala plutonioa bezala.

Isotopo erradiaktiboetaz hiz egiten denean ez da esaten kutsadura dela naturala dela baina artifiziala denean bai.Eta izan daiteke:

  • Medikuntzakoa: Medikuntza nuklearrean eta erradioterapian hondakin erradiaktiboak sortzen dira.
  • Industriakoa
    • Energia nuklearragatik atmosferara gas erradiaktiboak isurtzen dira.
    • Meategietan sortzen dira metrial berriak osos kutsakorrak direla.
  • Militarra: bomba atomikoen ikerketak eta erabilpenak, ere aipatzeko da munizioa egiteko uranio empobrezitua erabiltzen dela naiz eta ez izan oso radiaktiboa.
  • Ustekabezkoa: Material erradiaktiboak manipulatzerakoan gerta daiteke ezbeharrak gertatzea oso adibide nabarmena da Txernobylgo hondamendia.

Ohartaratzeko simboloak erradiazioari buruz

Erabilitako neurriak simbolorako.

Erradiazioaz ohartaratzeko erbiltzen den simboloa hiru hostoko trebola da.

Simbolo hau ikusten denean esan nahi du kutsatseko edo irradiatzeko arriskua dagoela horretaz aparte indikazio gehiago agertzen ohi dira.

  • Kolorea: trebolaren kolorea erradiazioen intentsitatea adierazten du.Kolorea da itentsitate txikitik handira grisa, urdina verdea horia laranja eta gorria.
  • Ohar gehigarriak: Trebola bakarrik agertzen denean edo punto radialekin esan nahi du kontaminazioa bakarrik kanpoaldekoa izan daitekela adibidez X-ispien antzera.Simboloa puntekin agrertzen denean esan nahi du kutsatseko arriskua dagoela.


  • Leindak: Gainera eremu mota agertzen da simboloaren gainean eta arriskua behealdean.
Erradiazioa ohartaratzeko simboloak eta bere deitura[1]
Simboloa trebolaren kolorea Kutsatseko arriskua Kanpo irradiaziozko arriskua Deitura
Berdea Ez Bai Eremu kontrolatua.
berdea Bai Ez Eremu kontrolatua.
berdea Bai Bai Eremu kontrolatua.
horia Ez Bai Iraunkortasun mugatutako eremua.
horia Bai Ez Iraunkortasun mugatutako eremua.
horia Bai Bai Iraunkortasun mugatutako eremua.
laranja - - Iraunkortasun araututako eremua.
gorria Ez Bai Ezin daiteke sartu eremuan.
gorria Bai Ez Ezin daiteke sartu eremuan.
gorria Bai Bai Ezin daiteke sartu eremuan.

Ikus, gainera

Erreferentziak

  1. Aipuaren errorea: Konpondu beharreko erreferentzia kodea dago orri honetan: ez da testurik eman RDPSRI izeneko erreferentziarako

Kanpo Loturak


Zirriborro Artikulu hau zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.