Abuztuaren 27

Abuztuaren 27a gregoriotar egutegiaren urteko berrehun eta hogeita hemeretzigarren eguna da, 240.a bisurteetan. 126 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Jean Etxeberri Jaiotza: Bokale, 1901 Heriotza: Les Côtes-d'Arey, 1982ko otsailaren 5a José Luis González Vázquez Jaiotza: Elgoibar, 1964 Xabier Zumalde Jaiotza: Zornotza, 1938 Heriotza: Azkaine, 2023ko azaroaren 5a Gilles Brücker Jaiotza: Hendaia, 1946 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Georg Wilhelm Friedrich Hegel Jaiotza: Stuttgart, 1770 eta 1770 Heriotza: Berlin, 1831ko azaroaren 14a Lyndon Baines Johnson Jaiotza: Stonewall (Texas), 1908 Heriotza: Stonewall (Texas), 1973ko urtarrilaren 22a Man Ray Jaiotza: Filadelfia, 1890 Heriotza: Parisko 6. barrutia eta Paris, 1976ko azaroaren 18a Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Abuztuaren 27ko jaiotzak Uwe Schmidt • Kenji Miyazawa • Jeanette Winterson • Aaron Paul • Chinmoy Kumar Ghose • Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Fructuoso Orduna Jaiotza: Erronkari, 1893ko urtarrilaren 23a Heriotza: Iruñea, 1973 Jacinto Romarate Jaiotza: Sodupe, 1775eko otsailaren 12a Heriotza: Madril, 1836 Sebero Altube Jaiotza: Arrasate, 1879ko azaroaren 8a Heriotza: Gernika-Lumo, 1963 Plazido Muxika Jaiotza: Oria, 1906ko apirilaren 16a Heriotza: Loiola, 1982 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Le Corbusier Jaiotza: La Chaux-de-Fonds, 1887ko urriaren 6a Heriotza: Roquebrune-Cap-Martin, 1965 Lope de Vega Jaiotza: Madril, 1562ko azaroaren 25a Heriotza: Madril, 1635 Bernart Clairvauxkoa Jaiotza: Fontaine-lès-Dijon, 1091, 1090 eta 1091 (egutegi gregorianoa) Heriotza: Clairvauxko abadia, 1153 Haile Selassie Jaiotza: Ejersa Goro (en) , 1892ko uztailaren 23a Heriotza: Addis Abeba, 1975 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Abuztuaren 27ko heriotzak Sergey Mikhalkov • Eugen von Böhm-Bawerk • Cornelis Pietersz Bega • Charles Evans Hughes • Jacob Adriaensz Backer • Eskuz gaurkotu

Gertaerak Krakatoako uhartediaren bilakaeraren mapa, 1880-2005 bitartean. K. a. 55 - Julio Zesar erromatarra Britainiara heldu zen lehen aldiz. 1813 - Napoleonen tropek Austria, Prusia eta Errusiakoak garaitu zituzten Dresdeko batailan. 1883 - Lau eztanda erraldoiek, Krakatoa sumendiaren erupzioak sortuak (irudian), hondamenezko tsunamiak sortu eta hainbat herri suntsitu zituzten Java eta Sumatra uharteetan Indonesian. 1893 - Sagasta Donostian izan zen eta Gernikako Arbola abestea debekatu zuten. Istiluen ondorioz hiru lagun hil ziren. 1931 - Michael Faraday britainiarrak indukzio magnetikoaren fenomenoa aurkitu zuen. + Gertaera gehiago... Egutegia << Abuztua >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 2024 Aurreko eta hurrengo urteetan 2021: Ostirala 2022: Larunbata 2023: Igandea 2025: Asteazkena 2026: Osteguna 2027: Ostirala Izendegia Santutegia: Monika Hiponakoa, Osio Kordobakoa, Zesareo Arleskoa, Narno Bergamokoa Seaska egutegia: Hoki, Nagitz eta Kima.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1893 - Sagasta Donostian izan zen eta Gernikako Arbola abestea debekatu zuten. Istiluen ondorioz hiru lagun hil ziren, Sagastaren tiroen gaua bezala ezaguna egingo zen gauean.
• 1980 - ETAk Jesus Maria Echeveste Toledo saltzailea hil zuen Irunen.
• 1983 - Uholde larriek Bizkaia eta Araba iparraldea jo zuten, 60 hildako eraginez.
• 2006 - Zornotzako txatartegi batean egondako suak, ke hodei handia sortu zuen, AP-8 autobidea ixteko zorian egon zen.

Mundua

• K. a. 55 - Julio Zesar erromatarra Britainiara heldu zen lehen aldiz.
• 1813 - Napoleonen tropek Austria, Prusia eta Errusiakoak garaitu zituzten Dresdeko batailan.
• 1828 - Uruguaik independentzia politikoa lortu zuen.
• 1883 - Lau eztanda erraldoiek, Krakatoa sumendiaren erupzioak sortuak, hondamenezko tsunamiak sortu eta hainbat herri suntsitu zituzten Java eta Sumatra uharteetan (Indonesia).
• 1908 - Bi bonbak leher egin zuten Bartzelonan (ikus Bartzelonako Aste Tragikoa).
• 1949 - Iraultza bat hasi zen Bolivian.
• 1976 - Arrazen arteko borrokek 60 hildako eragin zituzten Soweton (Hegoafrika).
• 1986 - Hegoafrikako poliziak Sowetoko biztanleengan errepresio bortitza erabili zuen.
• 1990 - 200 meatzari inguru hil ziren Dobrniatik gertuko (Jugoslavia) eztanda batean.
• 1991 -
  • Mikhail Gorbatxev SESBeko presidente ohia 15 errepublika berriek batasun militar eta ekonomikoa manten zezaten eskatu zuen.
  • Moldaviak SESBrekiko independentzia aldarrikatu zuen.
• 2006 -
  • Gizon batek bere emaztea eta haurdun zegoen bere alaba erail zituen Sevillako Osuna herrian. Emazteak askotan salatu zuen jipoitu eta tratu txarrak emateagatik.
  • Kanariar uharteetara zihoazen hamabost etorkinen gorpuak aurkitu zituzten Mauritaniako hondartzetan.

Arte eta kultura

Mundua

• 1999 - John McTiernan estatubatuar zinema zuzendariak zuzendu eta Antonio Banderas eta Omar Sharif aktoreek antzeztutako The 13th Warrior filma estreinatu zen.

Zientzia eta teknologia

Mundua

• 1783 - Montgolfier anaiek globo bat jaurti zuten espaziora Parisen, eta 45 minututan 20 kilometro egin zituen.
• 1900 - Ibilbide luzeko lehen autobus linea (320 km-koa) hasi zen martxan London eta Leeds artean, astean behin bi egunetan egiten zen distantzia.
• 1910 - Lehen aldiz erakutsi zen kinetofonoa, Thomas Edisonek asmaturiko soinua zuen zinematografo bat.
• 1931 -
  • Lehenengo aldiz, hegaldi komertzial batek Ozeano Atlantikoa zeharkatu zuen.
  • Michael Faraday britainiarrak indukzio magnetikoaren fenomenoa aurkitu zuen.
• 1939 - Helizerik gabeko hegazkin batean eginiko lehen hegaldia burutu zen, erreakzio motoreekin zebilen Heinkel 178 alemaniar batean.
• 1958 - Satelite sobietar bat Lurrera bueltatu zen bere orbitaratzeak huts egin ondoren; tripulaziokideak (bi zakur) onik itzuli ziren.
• 1962 - Estatu Batuek Mariner II zunda jaurti zuten Artizarrerako norabidean.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1912 - Jose Berruezo Ramírez, gaztelaniazko nafar idazlea (h. 1989).
• 1938 - Xabier Zumalde, El Cabra, bizkaitar ekintzaile abertzalea.
• 1946 - Gilles Brücker, lapurtar mediku eta unibertsitateko irakaslea, Mugarik Gabeko Medikuak elkarteko sortzaileetako bat.
• 1964 - José Luis González Vázquez, González, gipuzkoar futbolari-ohia.
• 1973 - Almudena Otaola, EAJko bizkaitar politikaria.
• 1974 - Mikel Pagadizabal, euskal aktorea eta umorista.
• 1977 - Amaia Agirre, gipuzkoar bertsolaria, bertso-eskolako irakaslea eta bertso-transkribatzailea.
• 1997 - Ander Errandonea, nafar esku huskako pilotaria.

Mundua

• 1407 - Ashikaga Yoshikazu, Ashikaga shogunerriko bosgarren shoguna (h. 1425).
• 1547 - Alexandro Farnese, Parma eta Piacenzako dukea eta Espainiar Herbeheretako gobernaria (h. 1592).
• 1730 - Johann Georg Hamann, alemaniar idazle eta filosofoa (h. 1788).
• 1770 - Georg Wilhelm Friedrich Hegel, alemaniar filosofoa (h. 1831).
• 1776 - Barthold Georg Niebuhr, alemaniar historialari eta humanista (h. 1831).
• 1848 - Georges Hérelle, frantziar etnografoa (h. 1935).
• 1850 - Augusto Righi, italiar fisikaria (h. 1920).
• 1857 - Ivan Franko, ukrainiar poeta eta literatur-kritikaria (h. 1916).
• 1858 - Giuseppe Peano, italiar matematikaria (h. 1932).
• 1865 - Charles Gates Dawes, estatubatuar finantziari eta politikaria, 1925eko Bakearen Nobel Saria (h. 1951).
• 1870 - Amado Nervo, mexikar idazle modernista (h. 1919).
• 1871 - Theodore Dreiser, estatubatuar eleberrigilea (h. 1945).
• 1874 - Carl Bosch, alemaniar kimikari eta industriala, 1931ko Kimikako Nobel Saria.
• 1878 - Pyotr Nikolaievitx Wrangel, errusiar jenerala (h. 1928).
• 1890 - Man Ray, estatubatuar artista modernista (h. 1976).
• 1908 - Lyndon Johnson, Ameriketako Estatu Batuetako 36. presidentea (h. 1973).
• 1909 -
  • Sylvère Maes, belgikar txirrindularia (h. 1966).
  • Lester Young, estatubatuar saxofoi-jotzailea (h. 1959).
• 1915 - Norman Foster Ramsey, estatubatuar fisikaria, 1989ko Fisikako Nobel Saria (h. 2011).
• 1924 - Fernando Zóbel, euskal jatorriko hispano-filipinar margolari abstraktu eta enpresaburua (h. 1984).
• 1925 - Leopoldo Pirelli, Pirelliko presidente ohia.
• 1928 - Osamu Shimomura, japoniar kimikari eta biologoa, 2008ko Kimikako Nobel Saria.
• 1941 - Cesária Évora, caboverdetar abeslaria (h. 2011).
• 1959 - Mariana Casas, argentinar abokatu eta ekintzailea, sexu nortasun eskubideetan aditua.
• 1972 - Patricia Vico, espainiar zinema eta telebistako aktorea.
• 1976 - Mark Webber, 1 Formulako australiar gidaria.
• 1977 - Deco, portugaldar futbolaria.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1836 - Jacinto Romarate, bizkaitar militarra, Madrilen (j. 1775).
• 1914 - Jose Zapirain Irastorza, Txapillo, euskal idazlea eta bertsolaria (j. 1842).
• 1949 - Ander Arzelus, Luzear, euskal idazle eta kazetaria (j. 1898).
• 1963 - Seber Altube, arrasatear idazlea, filologoa eta musikaria (j. 1879).
• 1973 - Fructuoso Orduna, euskal eskultorea, Madrilen (j. 1893).
• 1982 - Plazido Muxika, gipuzkoar hiztegigilea, euskal idazlea eta jesulaguna (j. 1906).
• 1987 -
  • Inazio Mari Atxukarro, euskal esataria, ipuin- eta pasadizo-kontalaria eta umorista (j. 1912).
  • Joseph Laduche, lapurtar pilotaria (j. 1919).
• 2009 - Roger Idiart, lapurtar apaiza eta euskal idazlea (j. 1931).

Mundua

• 827 - Eugenio II.a, Aita santua.
• 1521 - Josquin des Prez, Pizkundeko musikagile franko-flamenkoa.
• 1576 - Tiziano, italiar margolaria.
• 1590 - Sixto V.a, Aita santua (j. 1521).
• 1611 - Tomás Luis de Victoria, espainiar konpositore eta kapera maisua.
• 1627 - Francesco Maria Del Monte, italiar kardinal eta diplomatikoa (j. 1549).
• 1635 - Lope de Vega, madrildar antzerkigile eta poeta nabarmena (j. 1562).
• 1664 - Francisco de Zurbarán, espainiar margolaria (j. 1598).
• 1673 - Regnier de Graaf, holandar sendagilea (j. 1641).
• 1758 - Barbara Portugalgoa (edo Barbara Bragançakoa), Espainiako erregina ezkontidea (j. 1711).
• 1899 - Wendela Hebbe, suediar kazetari eta idazlea, ustez Suediako egunkari bateko lehen emakume kazetaria (j. 1808).
• 1908 - Thorvald Bindesbøll, daniar arkitektoa (j. 1846).
• 1937 - Walter Rothschild (Rothschildeko II. baroia), britainiar bankari, politikari eta zoologoa (j. 1868).
• 1950 - Cesare Pavese, italiar idazle eta poeta (j. 1908).
• 1956 - Pelageya Shajn, sobietar-errusiar astronomoa (j. 1894).
• 1958 - Ernest Lawrence, estatubatuar fisikaria, 1939ko Fisikako Nobel Saria (j. 1901).
• 1963 - William Edward Burghardt Du Bois, estatubatuar politikari eta idazle mestizoa (j. 1869).
• 1965 - Le Corbusier, suitzar-frantziar arkitekto, hirigile, arkitektura-teoriko eta margolaria (j. 1887).
• 1975 - Haile Selassie, Etiopiako azken enperadorea eta Rastafari mugimenduaren sortzailea (j. 1892).
• 1978 - Gordon Matta-Clark, estatubatuar artista eta arkitektoa (j. 1943).
• 1979 - Louis Mountbatten, britainiar amirala, Behin-behineko IRAk eraila (j. 1900).
• 1981 - Valeri Kharlamov, euskal jatorriko izotz hockey jokalari sobietarra, historiako jokalari onenetakotzat hartua (j. 1948).
• 1990 - Stevie Ray Vaughan, estatubatuar blues-kantaria, blues-kantari zuri onenetako bat (j. 1954).
• 1993 - Michel Brézillon, frantziar arkeologoa (j. 1924).
• 1994 - Roberto Goyeneche El Polaco, euskal jatorriko argentinar tango abeslaria (j. 1926).
• 1999 - Helder Câmara, Faveletako gotzaina, brasildar erlijio-gizona (j. 1909).
• 2001 - Juan Lechín Oquendo, boliviar sindikalista eta politikaria (j. 1914).
• 2007 - Emma Penella, espainiar zinema, antzerki eta telebistako aktorea (j. 1931).
• 2009 - Joaquín Ruiz-Giménez, espainiar politikari, abokatu eta kazetaria (j. 1913).
• 2010 - Anton Geesink, herbeheretar judoka, munduko onena bere garaian (j. 1934).
• 2011 - Heribert Barrera, kataluniar politikari eta kimikaria (j. 1917).
• 2012 - Aurora Bautista, espainiar aktorea (j. 1925).
• 2014 - Peret, kataluniar abeslari, gitarrajole eta konposatzaile ijitoa, kataluniar errunbaren ikur nagusienetakoa (j. 1935).

Jaiak eta urteurrenak

• Santu kristauak: Hoki, Margarita, Martzelino, Monika, Zesarea.
• Sehaska egutegiko izendegia: Hoki, Nagitz eta Kima.

Abuztuaren 26 | Urteko egutegi | Abuztuaren 28