Momo (eleberria): berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
MerZab (eztabaida | ekarpenak)
MerZab (eztabaida | ekarpenak)
46. lerroa: 46. lerroa:
== Liburuaren interpretazioa ==
== Liburuaren interpretazioa ==


Liburuak gure [[Gizarte|gizartea]] kritikatzen du, gizakien [[Egoismo etiko|berekoitasuna]] eta anbizio pertsonalak islatzen ditu eta horiek norberarentzt kalte bihurtu ohi dira azkenean. [[Kontsumismo]]a nahikoa gogor kritikatzen du, edozein preziotan ekoiztu eta kontsumitzea, ahalik eta gauza gehien egin nahi izatea denbora epe motzean, kontuan hartu gabe gizabanakoaren jakin-minaren eta isiltasunaren garrantzia. Mezu hori helarazi nahi du eleberriaren bitartez<ref>{{Erreferentzia| abizena = Olivares| izena = Juan Carlos| izenburua = Michael Ende, el escritor de los niños-adulto| aldizkaria= Clij : Cuadernos de Literatura Infantil y Juvenil| alea = 78| data= 1995-12| urtea = 1995| hila = Abendua| orrialdea = 19-23| url = http://prensahistorica.mcu.es/es/catalogo_imagenes/grupo.cmd?path=1000115152&interno=S&presentacion=pagina&registrardownload=0&posicion=19| sartze-data = 2017-11-17| issn = 0214-4123}}</ref>.
Liburuak gure [[Gizarte|gizartea]] kritikatzen du, gizakien [[Egoismo etiko|berekoitasuna]] eta anbizio pertsonalak islatzen ditu eta horiek norberarentzt kalte bihurtu ohi dira azkenean. [[Kontsumismo]]a nahikoa gogor kritikatzen du, edozein preziotan ekoiztu eta kontsumitzea, ahalik eta gauza gehien egin nahi izatea denbora epe motzean, kontuan hartu gabe gizabanakoaren jakin-minaren eta isiltasunaren garrantzia. Mezu hori helarazi nahi du eleberriaren bitartez<ref>{{Erreferentzia| abizena = Olivares| izena = Juan Carlos| izenburua = Michael Ende, el escritor de los niños-adulto| aldizkaria= Clij : Cuadernos de Literatura Infantil y Juvenil| alea = 78| data= 1995-12| urtea = 1995| hila = Abendua| orrialdea = 19-23| url = http://prensahistorica.mcu.es/es/catalogo_imagenes/grupo.cmd?path=1000115152&interno=S&presentacion=pagina&registrardownload=0&posicion=19| sartze-data = 2017-11-17| issn = 0214-4123}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.euskara.euskadi.net/appcont/tesisDoctoral/PDFak/Xabier_Etxaniz_TESI.pdf|izenburua=Euskal haur eta gazte literaturaren historia|sartze-data=2017/11/17|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=Etxaniz Erle|izena=Xabier|egile-lotura=|data=1996|hizkuntza=|formatua=}}</ref>.


== Bitxikeriak ==
== Bitxikeriak ==

13:50, 17 azaroa 2017ko berrikusketa


Momo
Datuak
IdazleaMichael Ende (1973)
Argitaratze-data1973ko urtarrila
Generoafantasiazko eleberria
Jatorrizko izenburuaMomo, Mumu, Mo mo, The grey gentleman, Momo ovvero La strana storia dei ladri di tempo e della bambina che riportò alla gente il tempo rubato, Momo en de tijdspaarders, Momo, of, Die vreemde verhaal van die tyddiewe en van die kind wat vir die mense hulle gesteelde tyd weer teruggebring het, Manu, a menina que sabia ouvir, Momo ili Čudnovata priča o kradljivcima vremena i o detetu koje je ljudima vratilo ukradeno vreme, Momo ali Čudna zgodba o tatovih, ki so kradli čas, in o otroku, ki ga je ljudem vrnil, Hodinový kvet, Děvčátko Momo a ukradený čas, Momo eller Kampen om tiden, Momo eller Den saelsomme historie om tids-tyvene og om barnet, der bragte den stjålne tid tilbage til menneskene, Mómó eða Skrítin saga um tímaþjófana og barnið sem frelsaði tímann úr klóm þeirra og faerði hann mannfólkinu á ný, Momo ili Strannata istorija za vremekradcite i za deteto, koeto varna na chorata otkradnatoto vreme, Momo arba Nuostabus pasakojimas apie laiko vagis ir mergaitę, kuri žmonems graąžino iš ju pavogtą laika, Momo, o' ha'sipur hamuzar la gonwe ha'zman ..., Momo ou La mystérieuse histoire des voleurs de temps et de l'enfant qui a rendu aux hommes le temps volésdfsadf, Momo avagy Furcsa történet az idotolvajokról s a gyermekrol, aki visszahozta az embereknek az ellopott idot, Momo ali Čudna zgodba o tatovih, ki so kradli čas, in o otroku, ki ga je ljudem vrnil, Momo o la extraña historia de los ladrones del tiempo y de la niña que devolvió el tiempo a los hombres, Momo ou a estranha história dos ladrões do tempo e da menina que devolveu aos homens o tempo roubado, Momo ehk kummaline lugu ajavarastest ja lapsest, kes inimestele varastatud aja tagasi tõi, Momo czyli osobliwa historia o złodziejach czasu i o dziecku, które zwróciło ludziom skradziony im czas, Mao mao, He Momo, Momo ya da zaman hırsızlarının ve çalınmıs zamanı insanlara geri getiren çocugun tuhaf öyküsü eta Momo sau strania povestire despre hotii de timp şi fetita care le-a înapoiat oamenilor timpul furat
Hizkuntzaalemana
HerrialdeaAlemania
Euskaraz
IzenburuaMomo
Argitaratze-data1998
ISBN9788481472301
Momo irudikatzen duen eskultura

Momo Michael Ende alemaniar idazleak alemanieraz idatzitako haur eta gazte literaturako fantasiazko eleberri bat da. 1973an argitaratua, Momo izeneko neskatoa du protagonistatzat. 1998an argitaratu zen euskaraz.

Jatorrizko izenburu osoa Momo oder Die seltsame Geschichte von den Zeit-Dieben und von dem Kind, das den Menschen die gestohlene Zeit zurückbrachte da, hots, «Momo, edo denbora-lapurren eta jendeari denbora lapurtua itzuli zion haurraren istorio bitxia».

Laburpena

Oharra: Atal honek istorio osoa edo amaiera argitzen du.

Momo, Erroma kanpoaldeko anfiteatro suntsitu batean bizi den neskatxa umezurtz bat da. Oso lagunkoia da, hitz gutxikoa eta entzule ona, entzute hutsarekin bere lagunen arazoak identifikatzen baititu, eta haiei ohartarazi arazo horien soluzioez. Nahiz eta baliabide gutxiko neska izan, pozik bizi da lagun asko dituelako eta ez dagoelako inoiz bakarrik. Giro lasai honetan, Grisezko gizonak azaltzen dira, Denboraren Banketxearen ordezkariak, denbora aurrezteko ideia zabaltzen dutenak. Jendea denbora aurrezte horretan obsesionatzen da, gerora erabili ahal izango dutelakoan. Honela, denbora galtzea dirudien edozer gauza egiteari uzten zaio: artea, imaginazioa, lo... bizitza antzu eta nekeza bihurtzen da. Errealitatean, zenbat eta denbora gehiago aurreztu are gutxiago du jendeak, Grisezko gizonek zigarro moduan erretzen bait dute denbora hori.

Momo izaera berezikoa da eta Grisezko gizonek etsai nagusitzat daukate, ez baitute inor egoterik nahi euren eredu kontsumista hartatik kanpo, bera dagoen bezala.

Momo argia eta ausarta ere bada, Casiopea dortokaren laguntzarekin Grisezko gizonen diktadura amaitzen saiatzen da. Denboraren iturburura joan eta gizaki orori galdutako denbora guztia itzuliz akabatuko du grisezko gizonekin[1].

Liburuaren interpretazioa

Liburuak gure gizartea kritikatzen du, gizakien berekoitasuna eta anbizio pertsonalak islatzen ditu eta horiek norberarentzt kalte bihurtu ohi dira azkenean. Kontsumismoa nahikoa gogor kritikatzen du, edozein preziotan ekoiztu eta kontsumitzea, ahalik eta gauza gehien egin nahi izatea denbora epe motzean, kontuan hartu gabe gizabanakoaren jakin-minaren eta isiltasunaren garrantzia. Mezu hori helarazi nahi du eleberriaren bitartez[2][3].

Bitxikeriak

Eleberriak gizartea ongi islatzen duenez, arazoak izan zituen Michael Endek argitaratzeko. Arazo horiekin guztiekin, 1973an argitaratu eta handik urtebetera, Alemaniako Haur eta Gazte Literatura Saria irabazi zuen.

Momo filma

Momo pantaila handira eraman zuten 1986an, baina ez zuen arrakasta handirik izan.

Beste pertsonaia garrantzitsuak

Beppo garbitzailea: Gizon lasai eta pazientzia handikoa da, batzuetan egunak ematen ditu galderei erantzuteko, buelta asko ematen baitizkie gauzei eta horrek egiten du jakintsu. Hala ere, herrikoek erotzat hartzen dute. Momoren lagunik hoberena da.

Gigi Cicerone: Girolamo izeneko ipuin kontalari arrakastatsua da eta bera ere Momoren lagunik hoberena, Beppo garbitzailearekin batera.

Casiopea dordoka: Ordu maisuaren dortoka da, ez da dortoka arrunta. Bere oskolean letrak irudikatuz komunikatzen da eta bihozkadak izaten ditu, ordu erdi aurretik badaki zer gertatuko den.

Grisezko gizonak: Grisez jantzita doaz, guztiak berdin. Denboraren Aurrezki Kutxaren izenean aritzen dira iruzurrean. Inguruko biztanleei denboraren garrantzia azaltzen diete, sobera duten denbora Denboraren Aurrezki Kutxan sartzeko, horrekin interesak lortu, etorkizunerako denbora gehiago irabazteko. Soberako denbora hori guztia ez da inoiz aurrezten, grisezko gizonek dena erretzen edo gastatzen dutelako, hortaz bizi baitira, aurreztutako denbora guztia denbora galdua da. Gizartearen materialismoaren errepresentazioa dira.

Ordu maisua: Denbora kudeatzen duen gizona da. Momori Grisezko gizonekin duen gatazketan laguntzen dio.

Erreferentziak

  1. Ende, Michael. (1998). Momo: edo denbora-lapurren eta, gizonei denbora itzuli zien neskaren istorio arraroa. Etxebarri, Bizkaia: Zubia ISBN 84-8147-230-1..
  2. Olivares, Juan Carlos. (1995). «Michael Ende, el escritor de los niños-adulto» Clij : Cuadernos de Literatura Infantil y Juvenil (78): 19-23. ISSN 0214-4123. (Noiz kontsultatua: 2017-11-17).
  3. Etxaniz Erle, Xabier. (1996). Euskal haur eta gazte literaturaren historia. (Noiz kontsultatua: 2017/11/17).
  • (Gaztelaniaz) Vázquez, A. (2008). «Heroínas en la Literatura infantil y Juvenil». Primeras noticias. Revista de Literatura, (232), 85-90.