Iparraldeko goi nafarrera: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
hasiera txukuntzea
No edit summary
16. lerroa: 16. lerroa:
|- style="vertical-align: top;"
|- style="vertical-align: top;"
|}
|}
'''Iparraldeko goi nafarrera''' [[nafarrera|goi nafarreraren]] azpieuskalki bat da, [[Nafarroa Garai]]ko ipar-ekialdean egiten dena. [[Gipuzkoa]]ko ipar-mendebaldeko euskalkia ere bazen XX. menderaino, baina orduz geroztik inguru horretan euskal hiztun zaharrenen artean baizik ez da gordetzen: gazteenek [[gipuzkera]] egiten dute.
'''Iparraldeko goi nafarrera''' [[nafarrera|goi nafarreraren]] azpieuskalki bat da, [[Nafarroa Garai]]ko ipar-ekialdean egiten dena. [[Gipuzkoa]]ko ipar-mendebaldeko euskalkia ere bazen XX. menderaino, baina orduz geroztik inguru horretan euskal hiztun zaharrenen artean baizik ez da gordetzen: horko euskaldun gehienek —batez ere gazteek— [[gipuzkera]] egiten dute.


== Eremua ==
== Eremua ==

21:37, 21 azaroa 2017ko berrikusketa

Iparraldeko goi nafarrera
     Iparraldeko goi nafarrera mintzatzen duten udalerriak.

     Inguruko udalerriak.

Euskalkia: Goi-nafarrera
Hitz egiten den eremua: Nafarroa: Sakana, Leitzaldea, Malerreka, Bortziri, Ultzamaldea, Arakil eta Anue
Gipuzkoa: Lezo, Oiartzun, Irun eta Hondarribi
Web orria:  Iparraldeko goi nafarrera, Euskarabidearen webgunean

Iparraldeko goi nafarrera goi nafarreraren azpieuskalki bat da, Nafarroa Garaiko ipar-ekialdean egiten dena. Gipuzkoako ipar-mendebaldeko euskalkia ere bazen XX. menderaino, baina orduz geroztik inguru horretan euskal hiztun zaharrenen artean baizik ez da gordetzen: horko euskaldun gehienek —batez ere gazteek— gipuzkera egiten dute.

Eremua

Iparraldeko goi-nafarrera mintzatzen den eremuak eskualde eta udalerri hauek barne hartzen ditu:

  • Nafarroa Garaian Sakana, Leitzaldea, Malerreka, Bortziri, Ultzamaldea eta Anuen mintzatzen da.[1] Baztan ere sartu ohi da, nahiz eta sailkapen batzuetan Nafar-lapurterak harengan duen eraginarengatik berezko azpieuskalki gisa sailkatu zen.
  • Gipuzkoan, berriz, Lezo, Oiartzun, Irun eta Hondarribia aldeko hizkera gipuzkeraren eta iparraldeko goi-nafarreraren arteko trantsizio-aldaeratzat sailkatu ohi zen XX. mendearen azken hamarkadetaraino; baina XX. mendearen bukaeraldetik hasita eginiko ikerketek erakutsi dutenez, Gipuzkoako eremu horretako euskaldun zaharrenen artean iparraldeko goi-nafarreraren ezaugarri garbiak agerikoak diren arren, galduz doaz edo galdu egin dira gazteenen artean (gutxi batzuk ezaugarri horiek erabiltzen jarraitzen duten arren).[2][3]

Motak

Hiztegi erkatua

Iparraldeko goi nafarrera Euskara batua Hegoaldeko goi nafarrera
Lotsa Lotsa Alkea
Illea/Illia Ilea Biloa/illea
Belarrie/Bearrie/Belarriya Belarria Biarrie
Lañoa/Lañua Lainoa Lañoa
Ordue/Ordua Ordua Ordua/ordue
Burnie/Burniya Burdina Burdina
Ostirela/ortzirela/Ostirala Ostirala Ortzilaria/ortzileria
Bost/bortz Bost Bortz
Iru Hiru Iru
Arratorea/arratoia Arratoia Arratoia
Larogei/lautanogei/Laurogei Larogei Lauetanogei
Ongi etorri Ongi etorri Ongi etorri
Esan/San/erran Esan Erran
Gara/Gea/Ga Gara Gara
Gizon au Gizon hau Gizon gau/au
Beittu/Bittu/Bitu Begiratu Beitu

Erreferentziak

  1. «Iparraldeko goi nafarrera», Euskarabidea (Nafarroako Gobernuaren euskara institutua).
  2. Josep del Rio Rodríguez: «Errenteriako euskararen kokapen dialektala», Errenteriako Udal Artxibo Zerbitzuko aldizkaria, 22. zenbakia, 7-115. orrialdeak. ISSN 0214-624X.
  3. Koldo Zuazo (1997): «Oiartzungo hizkeraren kokagunea», in Fontes linguae vasconum: Studia et documenta, 76. zenbakia, 397-426. orrialdeak.

Kanpo loturak