Tetrapoda: berrikuspenen arteko aldeak
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
||
148. lerroa: | 148. lerroa: | ||
== Erreferentziak == |
== Erreferentziak == |
||
{{erreferentzia_zerrenda}} |
{{erreferentzia_zerrenda|2}} |
||
{{commonskat}} |
{{commonskat}} |
||
{{TaxoiDatubaseak}} |
{{TaxoiDatubaseak}} |
18:02, 26 azaroa 2017ko berrikusketa
Tetrapoda | |
---|---|
Sailkapen zientifikoa | |
Erreinua | Animalia |
Filuma | Chordata |
Superklasea | Tetrapoda ezezaguna 1912ra arte
|
Azpibanaketa | |
Tetrapoda (grezieraz lau hanka) animalia ornodun klado bat da, lau adarrekin. Anfibio, narrasti, ugaztun eta hegaztiak tetrapodoak dira, baita sugeak edo hankarik gabeko anfibioak. Sarcopterigii taldetik eboluzionatu zuten Devoniar garaian.
Lau luzakin dituzten animalia ornodunez esaten da. Tetrapodoen luzakinak agerikoak edo atrofiatuak izan daitezke. Arrainak izan ezik gainerako ornodun guztiak dira tetrapodoak, anfibioak, narrastiak, hegaztiak eta ugaztunak alegia.[1]
Filogenia
Erroko tetrapodoak
Erroko tetrapodoak Tetrapodatik Dipnomorpha arrainetatik baino gertuago dauden animaliak dira, baina tetrapodoen koroa-taldea kenduta. Kladograma honek erroko tetrapodoen arteko harremana erakusten du[2].
Rhipidistia |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Koroa-taldea
Tetrapodoen koroa-taldea gaur egun bizirk dauden tetrapodo guztien (anfibio, narrasti, hegazti eta ugaztun) azken arbaso komunaren eta bere ondorengo guztiak biltzen dituen taldea da.
Talde honetan hainbat desagertutako tetrapodo sartzea edo ez gaur egungo anfibioek edo Lissamphibiaren arteko harremanak zehaztearen araberakoa da. Gaur egun hiru hipotesi nagusi daude Lissamphibiari dagokionez. Temnospondyli hipotesian (TH), lissanbifioak Temnospondyli dissorofoideekin harremanduta daude, eta honek temnospondiloak tetrapodoen barnean kokatzea ekarriko luke. Lepospondyli hipotesian (LH), lisanfibioak talde honen ahizpa-taxoia lirateke, lepospondiloak tetrapodo eginez eta temnospondiloak erroko tetarpodo eginez. Hipotesi polifiletikoan (PH) igelak eta uhandreak bere kabuz eboluzionatu zuten temnospondilo dissorofoideetatik eta Apoda taldea Microsauria taldeko lepospondiloengandik; azken honetan bai lepospondiloak bai temnospondiloak tetrapodo izango lirateke[3][4].
Temnospondyli hipotesia (TH)
Hipotesi hau hainbat bariante kontuan hartuta egiten da, gehienetan lissanfibioak temnosponyli dissorofoideengandik etortzen direlarik, askota anfibamidae eta branchiosauridae aipatuz[5].
Temnospondyli hipotesia gaur egun babesle gehien dituena da, besteak beste Ruta et al (2003a,b), Ruta eta Coates (2007), Coates et al (2008), Sigurdsen eta Green (2011), eta Schoch (2013,2014)[6].
Kladograma honen jatorria Coates, Ruta eta Friedman (2008) da[7].
|
Lissamphibia talde totala
Amniota talde totala |
Erreferentziak
- ↑ Lur entziklopedietatik hartua.
- ↑ Swartz, Brian. (2012-03-20). «A Marine Stem-Tetrapod from the Devonian of Western North America» PLOS ONE 7 (3): e33683. doi: . ISSN 1932-6203. (Noiz kontsultatua: 2017-11-26).
- ↑ (Ingelesez) SIGURDSEN, TROND; GREEN, DAVID M.. (2011-06-01). «The origin of modern amphibians: a re-evaluation» Zoological Journal of the Linnean Society 162 (2): 457–469. doi: . ISSN 0024-4082. (Noiz kontsultatua: 2017-11-26).
- ↑ J.), Benton, M. J. (Michael. Vertebrate palaeontology. (Fourth edition. argitaraldia) ISBN 9781118407646..
- ↑ Hearing and sound communication in amphibians. Springer 2007 ISBN 9780387477961..
- ↑ The timetree of life. Oxford University Press 2009 ISBN 9780191560156..
- ↑ Coates, Michael I.; Ruta, Marcello; Friedman, Matt. (2008-10-31). «Ever Since Owen: Changing Perspectives on the Early Evolution of Tetrapods» Annual Review of Ecology, Evolution, and Systematics 39 (1): 571–592. doi: . ISSN 1543-592X. (Noiz kontsultatua: 2017-11-26).
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Tetrapoda |