Tetrapoda: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
146. lerroa: 146. lerroa:
|1=[[Aistopoda]]|barend1=midnightblue
|1=[[Aistopoda]]|barend1=midnightblue
}} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }}
}} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }}

==== Lepospondyli hipotesia ====
[[Kladograma]] hau Laurinen ''How Vertebrates Left the Water'' liburutik moldatu da<ref>{{Erreferentzia|izena=Laurin,|abizena=Michel,|izenburua=How vertebrates left the water|argitaletxea=University of California Press|data=2010|url=https://www.worldcat.org/oclc/673431014|isbn=9780520266476}}</ref>:
{{Barlabel
|size=13
|at1=4.25|label1=Erroko tetrapodoak|bar1=black
|at2=7|label2=Amniota talde totala|bar2=black
|at3=9.5|label3=Lissamphibia talde totala|bar3=black
|cladogram=
{{cladex| style=width:auto;font-size:90%;line-height:100%
|label1='''Stegocephalia ("Tetrapoda")'''&nbsp;
|1={{cladex
|1=''[[Acanthostega]]''[[File:Acanthostega BW (flipped).jpg|70 px]]|barbegin1=green
|2=''[[Ichthyostega]]''[[File:Ichthyostega BW (flipped).jpg|70 px]]|bar2=green
|3={{cladex
|1=''[[Temnospondyli]]''[[File:Eryops1DB.jpg|70 px]]|bar1=green
|2={{cladex
|1=''[[Embolomeri]]''[[File:Archeria BW (white background).jpg|70 px]]|bar1=green
|2={{cladex
|1=''[[Seymouriamorpha]]''[[File:Karpinskiosaurus1DB.jpg|70 px]]|barend1=green
|2={{cladex
|label1=''[[Reptiliomorpha]]''
|1={{cladex
|1='''[[Amniota]]'''[[File:Zoology of Egypt (1898) (Varanus griseus).png|70 px]]|barbegin1=darkred
|2=''[[Diadectomorpha]]''[[File:Diadectes1DB (flipped).jpg|70 px]]|barend2=darkred
}}
|label2=''[[Amphibia]]''
|2={{cladex
|1={{cladex
|1=''[[Aistopoda]]''|barbegin1=midnightblue
|2=''[[Adelogyrinidae]]''|bar2=midnightblue
}}
|2={{cladex
|1=''[[Nectridea]]''[[File:Diplocaulus BW (flipped).jpg|70 px]]|bar1=midnightblue
|2={{cladex
|1=''[[Lysorophia]]''[[File:Lysorophus.jpg|70 px]]|bar1=midnightblue
|2={{cladex
|1='''[[Lissamphibia]]'''[[File:The tailless batrachians of Europe (Page 194) (Pelobates fuscus).jpg|50 px]]|barend1=midnightblue
}} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }}


== Erreferentziak ==
== Erreferentziak ==

18:04, 26 azaroa 2017ko berrikusketa

Tetrapoda
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaAnimalia
FilumaChordata
Superklasea Tetrapoda
ezezaguna 1912ra arte
Azpibanaketa

Tetrapoda (grezieraz lau hanka) animalia ornodun klado bat da, lau adarrekin. Anfibio, narrasti, ugaztun eta hegaztiak tetrapodoak dira, baita sugeak edo hankarik gabeko anfibioak. Sarcopterigii taldetik eboluzionatu zuten Devoniar garaian.

Lau luzakin dituzten animalia ornodunez esaten da. Tetrapodoen luzakinak agerikoak edo atrofiatuak izan daitezke. Arrainak izan ezik gainerako ornodun guztiak dira tetrapodoak, anfibioak, narrastiak, hegaztiak eta ugaztunak alegia.[1]

Filogenia

Erroko tetrapodoak

Erroko tetrapodoak Tetrapodatik Dipnomorpha arrainetatik baino gertuago dauden animaliak dira, baina tetrapodoen koroa-taldea kenduta. Kladograma honek erroko tetrapodoen arteko harremana erakusten du[2].

Rhipidistia

Dipnomorpha

Tetrapodomorpha 

Kenichthys

Rhizodontidae

Canowindridae

Marsdenichthys

Canowindra

Koharalepis

Beelarongia

Megalichthyiformes

Gogonasus

Gyroptychius

Osteolepis

Medoevia

Megalichthyidae

Eotetrapodiformes
Tristichopteridae

Spodichthys

Tristichopterus

Eusthenopteron

Jarvikina

Cabbonichthys

Mandageria

Eusthenodon

Tinirau

Platycephalichthys

Elpistostegalia

Panderichthys

Stegocephalia

Tiktaalik

Elpistostege

Elginerpeton

Ventastega

Acanthostega

Ichthyostega

Whatcheeriidae

Colosteidae

Crassigyrinus

Baphetidae

Tetrapodoak

Koroa-taldea

Tetrapodoen koroa-taldea gaur egun bizirk dauden tetrapodo guztien (anfibio, narrasti, hegazti eta ugaztun) azken arbaso komunaren eta bere ondorengo guztiak biltzen dituen taldea da.

Talde honetan hainbat desagertutako tetrapodo sartzea edo ez gaur egungo anfibioek edo Lissamphibiaren arteko harremanak zehaztearen araberakoa da. Gaur egun hiru hipotesi nagusi daude Lissamphibiari dagokionez. Temnospondyli hipotesian (TH), lissanbifioak Temnospondyli dissorofoideekin harremanduta daude, eta honek temnospondiloak tetrapodoen barnean kokatzea ekarriko luke. Lepospondyli hipotesian (LH), lisanfibioak talde honen ahizpa-taxoia lirateke, lepospondiloak tetrapodo eginez eta temnospondiloak erroko tetarpodo eginez. Hipotesi polifiletikoan (PH) igelak eta uhandreak bere kabuz eboluzionatu zuten temnospondilo dissorofoideetatik eta Apoda taldea Microsauria taldeko lepospondiloengandik; azken honetan bai lepospondiloak bai temnospondiloak tetrapodo izango lirateke[3][4].

Temnospondyli hipotesia (TH)

Hipotesi hau hainbat bariante kontuan hartuta egiten da, gehienetan lissanfibioak temnosponyli dissorofoideengandik etortzen direlarik, askota anfibamidae eta branchiosauridae aipatuz[5].

Temnospondyli hipotesia gaur egun babesle gehien dituena da, besteak beste Ruta et al (2003a,b), Ruta eta Coates (2007), Coates et al (2008), Sigurdsen eta Green (2011), eta Schoch (2013,2014)[6].

Kladograma honen jatorria Coates, Ruta eta Friedman (2008) da[7].

Tetrapoda koroa-taldea 


 



Temnospondyli

 




Lissamphibia koroa taldea 









Embolomeri 




Gephyrostegidae 




Seymouriamorpha 





Diadectomorpha 



Amniota koroa taldea 





Microsauria 




Lysorophia 




Adelospondyli 




Nectridea 




Aistopoda 













Lissamphibia talde totala
Amniota talde totala

Lepospondyli hipotesia

Kladograma hau Laurinen How Vertebrates Left the Water liburutik moldatu da[8]:

Stegocephalia ("Tetrapoda") 

Acanthostega 



Ichthyostega 




Temnospondyli 




Embolomeri 




Seymouriamorpha 



Reptiliomorpha

Amniota 



Diadectomorpha 



Amphibia


Aistopoda 



Adelogyrinidae 





Nectridea 




Lysorophia 




Lissamphibia 











Erroko tetrapodoak
Amniota talde totala
Lissamphibia talde totala

Erreferentziak

  1. ↑ Lur entziklopedietatik hartua.
  2. ↑ Swartz, Brian. (2012-03-20). «A Marine Stem-Tetrapod from the Devonian of Western North America» PLOS ONE 7 (3): e33683.  doi:10.1371/journal.pone.0033683. ISSN 1932-6203. (Noiz kontsultatua: 2017-11-26).
  3. ↑ (Ingelesez) SIGURDSEN, TROND; GREEN, DAVID M.. (2011-06-01). «The origin of modern amphibians: a re-evaluation» Zoological Journal of the Linnean Society 162 (2): 457–469.  doi:10.1111/j.1096-3642.2010.00683.x. ISSN 0024-4082. (Noiz kontsultatua: 2017-11-26).
  4. ↑ J.), Benton, M. J. (Michael. Vertebrate palaeontology. (Fourth edition. argitaraldia) ISBN 9781118407646..
  5. ↑ Hearing and sound communication in amphibians. Springer 2007 ISBN 9780387477961..
  6. ↑ The timetree of life. Oxford University Press 2009 ISBN 9780191560156..
  7. ↑ Coates, Michael I.; Ruta, Marcello; Friedman, Matt. (2008-10-31). «Ever Since Owen: Changing Perspectives on the Early Evolution of Tetrapods» Annual Review of Ecology, Evolution, and Systematics 39 (1): 571–592.  doi:10.1146/annurev.ecolsys.38.091206.095546. ISSN 1543-592X. (Noiz kontsultatua: 2017-11-26).
  8. ↑ Michel,, Laurin,. (2010). How vertebrates left the water. University of California Press ISBN 9780520266476..
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Tetrapoda Aldatu lotura Wikidatan
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Tetrapoda&oldid=6063925"(e)tik eskuratuta