Hargintza: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
|||
| 19. lerroa: | 19. lerroa: | ||
Harria lantzeko tresna eta lanabes asko erabiltzen dira, besteak beste: |
Harria lantzeko tresna eta lanabes asko erabiltzen dira, besteak beste: |
||
* neurtzeko lanabesak: [[metro]], [[konpas]]ak eta [[eskuadra]]k; |
* neurtzeko lanabesak: [[metro]], [[konpas]]ak eta [[eskuadra]]k; |
||
* kolpekatze tresnak: [[ziri]]ak, [[mailutzar]]rak, [[pikotx]]ak, [[mailu]]ak, [[bujarda]]k, [[eskoda]]k, [[hargin mailu]]ak, e.a.; |
* kolpekatze tresnak: [[ziri]]ak, [[mailutzar]]rak, [[pikotx]]ak, [[harri mailu]]ak, [[bujarda]]k, [[eskoda]]k, [[hargin mailu]]ak, e.a.; |
||
* mozteko tresnak: [[Zerra]]k eta [[trontza]]k; |
* mozteko tresnak: [[Zerra]]k eta [[trontza]]k; |
||
* amairea emateko tresnak: [[zintzel]]ak, [[zulakai]]ak, [[segurtagailu]]ak, [[trintxa]], [[zur zizel]]ak, [[abujardadora]]k eta [[zunda]]k. |
* amairea emateko tresnak: [[zintzel]]ak, [[zulakai]]ak, [[segurtagailu]]ak, [[trintxa]], [[zur zizel]]ak, [[abujardadora]]k eta [[zunda]]k. |
||
18:17, 27 azaroa 2017ko berrikusketa
Hargintza eraikuntzan erabiltzeko harriaa lantzeko lanbidea da. Artisau hauek harginak edo harri-lantzaileak dira. Gaur egun hargintza lana asko mekanizatu da eta, ondorioz, harginak desagertzen ari dira baina mendeetan oso lanbide garrantzitsua izan da. Ezagutzen diren eraikuntza historiko gehienen atzean harginak egon dira.[1]
Lehengaia
Hargintzaren lehengaia harria da. Harri horien ezaugarrien arabera teknikak eta lanabesak aldatzen eta moldatzen dira: gogorragoa eta arinagoa, hauskortansua, konposizioa...
Egiteko prozesua
Lau fase bereizi daiteke; bakoitzean artisau desberdinek parte hartzen dute:
- lehegaia harrobitik ateratzea;
- harri-blokeak moztea;
- harrien formak osatzea;
- amaiera, askotan apaingarriak jarriz.
Harginaren markak
Antzinako artisauek haien lanak hargintzaren markekin seinalatzen zituzten. Sinbolo horiek haien artean ezagunak ziren eta tresnak eta lanabesak ere marka horiekin bereizi egiten ziren. Marka horiek oso sinpleak dira ete askotan elementu desberdinen konbinaketak dira: marrak, puntuak, gurutzeak, letrak... Horrelako markak batez ere Erdi Aroan erabili ziren eta garai horietako eraikuntzetan oso ohikoak dira.[2]
Tresnak eta lanabesak
Harria lantzeko tresna eta lanabes asko erabiltzen dira, besteak beste:
- neurtzeko lanabesak: metro, konpasak eta eskuadrak;
- kolpekatze tresnak: ziriak, mailutzarrak, pikotxak, harri mailuak, bujardak, eskodak, hargin mailuak, e.a.;
- mozteko tresnak: Zerrak eta trontzak;
- amairea emateko tresnak: zintzelak, zulakaiak, segurtagailuak, trintxa, zur zizelak, abujardadorak eta zundak.
Erreferentziak
Kanpo loturak
- (Gaztelaniaz):Harginen lana.
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Cantería |