Txingudi

Artikulu hau Txingudiko badiari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Txingudi (argipena)».

Txingudiko badiaren aireko ikuspegia. Hendaia eta Hondarribia ageri dira, parez pare.

Hondarribia, Hendaiako Txorien Uhartetik ikusia.

Txingudi Bidasoa ibaiak bere bokalean sortutako estuarioa eta badia da. Hegoaldean Hendaia eta Irun arteko mugako zubietan eta iparraldean Sokoburun eta Higer lurmuturrean ditu mugak. Hendaia eskuinaldean eta Bidasoaldeko Irun eta Hondarribia ezkerraldean ditu.

Geografia

Badia itsasgoran laku lasai da eta itsasbeheran estuarioa da. Lapurdi eta Gipuzkoa arteko muga naturala da. Badiaren ur gaziak Bizkaiko golkoaren kresalak eta Bidasoa ibaiaren urek sortzen dituzte.

Txingudiko badia Bidasoa ibaiaren itsasoratzearen zatirik zabalena da. Hegoaldean Hendaia eta Irun ditu mugatzat. Hendaia eskuinaldean eta Bidasoaldeko Irun eta Hondarribia ezkerraldean ditu.

Txingudiko badian erromatar kokapenak izan ziren. Erdi aro eta aro modernoan muga funtzioak egin izanagatik konflikto dezente jazo ziren hemen.

1970. urte hasieran, nekazaritza interesak jaitsi ondoren euste kargak bertan behera utzi zituzten, honela ur gazia askatuz. Horrekin batera, flora eta fauna lehengoratzen hasi zen. Orduz geroztik gune horrek balio handia hartu du landaretzaren aldetik.

Garrantzi ekologikoa

Badiaren azalera gutxituz doa Sokoburuko portua eta Donostiako aireportua eta Hondarribiako hondartza handitu ahala. Dena dela, badian eta Bidasoaren beheko aldean garrantzi handiko guneak gelditzen dira, besteak beste, Jaitzubia ingurua, Bidasoko uharteak, Txorien Uhartea, Alunda, Lastaola, Aireportuko aintzira. Inguru hauek guztiek bioaniztasunaren aldetik garrantzi handia dute. Esaterako 250 baino gehiago dira urtean zehar inguru hauetan ikus daitezkeen hegazti espezie desberdinak, asko eta asko desagertzeko zorian. Aldi berean, inguru horietan topa ditzakegu ekosistemak Gipuzkoa osoan desagertutakoak dira eta horrek garrantzi berezia ematen dio zonalde honi. Orain, Txingudi da Gipuzkoako hezegune nagusia, eta Euskal Herriko bigarrena (Urdaibairen atzetik).

Txingudiko badia Aiako Harrietatik ikusita.

Txingudi: Hondarribia eta Hendaia.

Babesa

Une honetan bost dira modu batez edo bestez babestutako zonaldeak:

• Jaitzubia erreka eta ibarra (Hondarribia): 15 hektarea.
• Plaiaundiko Parke Ekologikoa (Irun): 23,4 hektarea.
• Bidasoko uharteak: Galera, Hirukanale eta Santiago Aurrea (Irun).
• Txorien uhartea (Hendaia).
• Abbadia. Site Natural Protegé (Hendaia): 350 hektarea. Ikus, Abbadia jauregia.

Oraindik babes garbirik ez duten zonaldeak:

• Alunda
• Lastaola
• Oxin-biribil

Babes inguru hauek legalki figura hauen bitartez daude babestuta:

• Ramsarreko hitzarmena, 2002ko urriaren 24 erregistroa, 1264.zenbakia.
• Natura 2000 sarea
• Euskal Autonomi Erkidegoko hezeguneak babesteko plana
• Txingudi Babesteko Plan Berezia: Igungo Udalak 1994an eta Hondarribiko Udalak 2011an onartua.
• Hegaztientzako Babes Bereziko Eremua (ES-0000243 kodea)
• Batasunaren Garrantzizko Lekua (LIC Es-2120018)

Kanpoko loturak

• /www6.euskadi.net/s11-12375/eu/contenidos/g_naturaleza/0000004923_g2_rec_turismo/eu_4923/4923-ficha.html
• (Gaztelaniaz) Hegaztien behaketa. http://www.cinerea.org/observar-aves/68-txingudi-plaiaundi.html
• Bidasoko uharteen landarediaren gaineko ikerketa.
• (Gaztelaniaz) http://www.bidasoaturismo.com/index.php?option=com_content&view=article&id=25&Itemid=302&lang=es
• Hegoaldeko orrialde ofiziala.
• http://txingudikopadurak.blogspot.com.es/2010_05_01_archive.html Txingudiko paduretako kudeatzaile taldearen bloga.]

Artikulu hau Euskal Herriko geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.