Euklidesen Elementuak: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
No edit summary Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
||
| 5. lerroa: | 5. lerroa: | ||
|irudia = Title page of Sir Henry Billingsley's first English version of Euclid's Elements, 1570 (560x900).jpg |
|irudia = Title page of Sir Henry Billingsley's first English version of Euclid's Elements, 1570 (560x900).jpg |
||
|irudiaren testua = Euklidesen ''Elementuak'' liburuaren ingelesezko lehenengo bertsioa, 1570 |
|irudiaren testua = Euklidesen ''Elementuak'' liburuaren ingelesezko lehenengo bertsioa, 1570 |
||
|egilea = [[Euklides]] |
|egilea = [[Euklides]] |
||
|urtea = [[K. a. III. mendea]] |
|urtea = [[K. a. III. mendea]] |
||
19:19, 13 abendua 2017ko berrikusketa
| Elementuak | |
|---|---|
.jpg) Euklidesen Elementuak liburuaren ingelesezko lehenengo bertsioa, 1570 | |
| Datuak | |
| Idazlea | Euklides (K. a. III. mendea) |
| Generoa | Matematika |
| Jatorrizko izenburua | Στοιχεῖα |
| Hizkuntza | Antzinako greziera |
| Herrialdea | Egipto |
| Bilduma | 13 liburu |
| Euskaraz | |
| Izenburua | Euklides. Elementuak |
| Itzultzailea | Patxi Angulo Martin |
| Argitaratze-data | 2005 |
Elementuak (antzinako grezieraz: Στοιχεῖα, /stoicheia/) matematika eta geometria tratatu bat da, hamahiru liburuz osatua, Kristo aurreko 300 urte inguruan, Alexandrian, Euklides greziar matematikariak idatzia.
Elementuak historian testu-liburuetako gehien jendarteratuenetariko batentzat hartua da eta bigarrena argitalpen kopuruetan Bibliaren ostean (1000 baino gehiago). Mende askotan zehar, quadrivium-a unibertsitateko ikasleen programaren barruan zegoen, eta testu hori ezagutzea eskatzen zen. Gaur egun ere, zenbait hezitzailek erabiltzen dute geometriaren oinarrizko hastapenerako.
K. a. 306. urtearen inguruan Ptolomeo I.a zen Egiptoko agintaria. Horrek Museoa zeritzon eskola edo institutu moduko bat sortu zuen eta bertan aritu zen Euklides matematika irakasten.
Ptolomeok geometriarako sarrera erraz bat idazteko eskatu zion Euklidesi. Lan horren emaitza izan zen sekulako matematika lanik ospetsuena eta eraginik handiena izan duena: Elementuak.
Euklidesek, gainera, beste hainbat arlotako lanak ere idatzi zituen, optika, astronomia, musika, eta abarrei buruzkoak. Elementuak lana ez da ezaupide geometrikoen bilduma bat, ordena logikoan emandako oinarrizko matematikaren funtsezko gauzen azalpena baizik.
Hamahiru liburuk osatzen dute: lehendabiziko seiak oinarrizko geometria lauari buruzkoak dira; hurrengo hirurak, zenbakien teoriari buruzkoak; hamargarrena, neurtezinei buruzkoa eta eta azken hirurak solidoen geometriari buruzkoak.
Euskarazko bertsioa sortu zuen Patxi Angulo Martin irakasleak 2005. urtean Elhuyarren eskutik.[1] Sarrera Agustin Arrietak idatzi zuen eta testuaren orrazketa J. R. Etxebarriaren esku geratu zen. Egileak hasierako atal berezi batean testuinguru historikoa eta matematikoa aurkezten ditu eta bukaeran erabilitako terminoak sailkatu zituen, eta lau hizkuntzatan eman.[2]
Erreferentziak
- ↑ Elhuyar. Euklides. Elementuak. (Noiz kontsultatua: 2017-03-28).
- ↑ Euklidesen «Elementuak» lanaren itzulpena, matematika arloko euskararen normalizazioarako ekarpena - Patxi Angulo Martin - EIZIE. (Noiz kontsultatua: 2017-03-28).
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Euklidesen Elementuak  |