Arte (zuhaitza): berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
tNo edit summary |
||
| 8. lerroa: | 8. lerroa: | ||
'''Artea''' (''Quercus ilex'') ''[[Quercus]]'' generoko [[zuhaitz]] espezie bat da, [[Mediterraneo]] ingurukoa. Oro har, leku lehorretan hazten dira. [[Euskal Herria]]n, zuhaitz nagusia da hegoaldean, [[Euskal Herriko klima#Mediterranear klima (Csa)|mediterranear klimako lur]] lehorretan. Euskal Herriko [[Kantauri]]ko isurialdean, berriz, zati batzuetan soilik izaten da, kareharrizko lurretan, kosta inguruan; oinaldeko plaketan eta muinoen azpialdean izaten dira. |
'''Artea''' (''Quercus ilex'') ''[[Quercus]]'' generoko [[zuhaitz]] espezie bat da, [[Mediterraneo]] ingurukoa. Oro har, leku lehorretan hazten dira. [[Euskal Herria]]n, zuhaitz nagusia da hegoaldean, [[Euskal Herriko klima#Mediterranear klima (Csa)|mediterranear klimako lur]] lehorretan. Euskal Herriko [[Kantauri]]ko isurialdean, berriz, zati batzuetan soilik izaten da, kareharrizko lurretan, kosta inguruan; oinaldeko plaketan eta muinoen azpialdean izaten dira. |
||
Erdi mailako garaiera du. [[zurtoin|Enbor]] gogorra eta azal beltza eta zartatua ditu. Adaburua zabala du. [[Hosto |
Erdi mailako garaiera du. [[zurtoin|Enbor]] gogorra eta azal beltza eta zartatua ditu. Adaburua zabala du. [[Hosto iraunkor]]rak ditu, [[berde]] ilunak goitik eta [[gris]] antzekoak azpitik. Gehienetan lantza itxura duten arren, asko aldatzen da batetik bestera. Gazteek arantzadun ingurua izaten dute, baina hori ere aldakorra izaten da. |
||
== Ezaugarriak == |
== Ezaugarriak == |
||
02:09, 21 abendua 2017ko berrikusketa
| Arte (zuhaitza) | |
|---|---|
 | |
| Iraute egoera | |
 Arrisku txikia (IUCN 3.1) | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Erreinua | Plantae |
| Ordena | Fagales |
| Familia | Fagaceae |
| Generoa | Quercus |
| Espeziea | Quercus ilex |
| Banaketa mapa | |
 | |
| Subespezieen banaketa: Quercus ilex ilex (berdez), Quercus ilex rotundifolia (arrosaz). | |
| Datu orokorrak | |
| Gizakiak ateratzen dizkion produktuak | artearen zur |
Artea (Quercus ilex) Quercus generoko zuhaitz espezie bat da, Mediterraneo ingurukoa. Oro har, leku lehorretan hazten dira. Euskal Herrian, zuhaitz nagusia da hegoaldean, mediterranear klimako lur lehorretan. Euskal Herriko Kantauriko isurialdean, berriz, zati batzuetan soilik izaten da, kareharrizko lurretan, kosta inguruan; oinaldeko plaketan eta muinoen azpialdean izaten dira.
Erdi mailako garaiera du. Enbor gogorra eta azal beltza eta zartatua ditu. Adaburua zabala du. Hosto iraunkorrak ditu, berde ilunak goitik eta gris antzekoak azpitik. Gehienetan lantza itxura duten arren, asko aldatzen da batetik bestera. Gazteek arantzadun ingurua izaten dute, baina hori ere aldakorra izaten da.
Ezaugarriak
Hosto iraunkorreko zuhaitza da, eta 20 metro garai izan daiteke.
Zurtoina
Zurtoinean azal marroi iluna eta zartatua du.
Hostoak
Bakunak, txandakatuak, obalak eta horzdunak dira hostoak; larrukarak eta distiratsuak dira gainaldetik, eta argiagoak eta ile ugarikoak, berriz, azpialdetik.
Fruituak
Artearen fruituak, ezkurrak, udazkenean heltzen dira.
Habitata
Mediterraneoko zuhaitz tipikoa da. Euskal Herrian ere autoktonoa da eta klima mediterraneoa duten aldeetan aurkitzen da. Bestalde, arte arbolaz osatutako gunea artadia da.
Erabilera
Egurra eta ikatza egiteko erabiltzen zen artea Euskal Herrian. Lurzorua sortzeko eta babesteko balio du. Babeslekua eta janaria ematen die hainbat animaliari.
Mitologia
Zuhaitz sakratutzat hartzen da artea hainbat tradiziotan, euskal mitologian barne. Sendotasunaren eta bizitza luzearen sinboloa da: 1.000 urte baino gehiago bizi daiteke.
Ikus, gainera
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Arte (zuhaitza) |