Behe-nafarrera: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

15:22, 20 otsaila 2018ko berrikusketa

Euskalkien eremuak, Luis Luziano Bonaparteren XIX. mendeko sailkapenari jarraituz.
Behe-nafarrera

Behe-nafarrera edo behe nafarrera euskararen euskalki bat da, ia Nafarroa Beherea osoan eta Nafarroa Garaiko iparraldeko herri batzuetan mintzatzen dena, Luis Luziano Bonapartek XIX. mendean egindako sailkapenaren arabera.

Alabaina, hizkuntzak aldatuz doaz, eta hizkuntza aztertzeko tresnak hobetuz; hala, bada, Koldo Zuazoren sailkapenaren arabera, eremu horren zatirik handienean nafar-lapurtera egiten da.

Bi multzo

Bi talde bereizten dira:

Ekialdeko behe-nafarrera

Mendebaldeko behe-nafarrera
- Baigorrikoa

Ezaugarriak

Ezaugarri fonologikoak

Goranzko diptongoak ditugu (bokal itxi batez hasi eta bokal ireki batez amaitzen direnak: mendian /mendjan/ ahoskatzen da) eta zenbait triptongo (hiru bokal elkarren segidan: joanen > joain /joain/ ahoskatua).
/tt/ fonema markatua.
h ahoskatzen da.
Errotazismoa: beste > bertze; esan > erran

Ezaugarri morfologikoak

Aldaketak deklinabidean: -ra > -rat, -lat ; -tik > -tikan ; -en > -n; -raino > -dino.
Nominatibo plurala (-ak) eta ergatibo plurala (-ek) bereizten dira.
-iro- erroa erabiltzen da aditzetan, .
Klixe moduko bat erabiltzen dute: gizona gizon tei.
Baldintzazko perpausetan, ba- aurrizkia erabili beharrean, baldin ba erabiltzen dute.

Kanpo loturak

@@ 2. lerroa: / 2. lerroa: @@
 '''Behe-nafarrera''' edo '''behe nafarrera''' [[euskara]]ren [[euskalki]] bat da, ia [[Nafarroa Beherea]] osoan eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] iparraldeko herri batzuetan mintzatzen dena, [[Luis Luziano Bonaparte]]k [[XIX. mendea]]n egindako sailkapenaren arabera.
-Alabaina, hizkuntzak aldatuz doaz, eta hizkuntza aztertzeko tresnak hobetuz; hala, bada, gaur egungo sailkapenaren arabera, eremu horren zatirik handienean [[nafar-lapurtera]] egiten da ([[Koldo Zuazo]]).
+Alabaina, hizkuntzak aldatuz doaz, eta hizkuntza aztertzeko tresnak hobetuz; hala, bada, [[Koldo Zuazo]]<nowiki/>ren sailkapenaren arabera, eremu horren zatirik handienean [[nafar-lapurtera]] egiten da.
 == Bi multzo ==
@@ 16. lerroa: / 16. lerroa: @@
 == Ezaugarriak ==
 === Ezaugarri fonologikoak ===
-* Goranzko diptongoak ditugu (bokal itxi batez hasi eta bokal ireki batez amaitzen direnak) eta zenbait triptongo (hiru bokal elkarren segidan).
+* Goranzko diptongoak ditugu (bokal itxi batez hasi eta bokal ireki batez amaitzen direnak: mendian /mendjan/ ahoskatzen da) eta zenbait triptongo (hiru bokal elkarren segidan: joanen > joain /joain/ ahoskatua).
 * '''/tt/''' fonema markatua.
 * '''h''' ahoskatzen da.
-* Errotazismoa: beste > '''bertze'''
+* Errotazismoa: beste > '''bertze'''; esan > '''erran'''
 === Ezaugarri morfologikoak ===
 * Aldaketak deklinabidean: -ra > '''-rat''', '''-lat''' ; -tik > '''-tikan''' ; -en > '''-n'''; -raino > '''-dino'''.
-* [[Nominatibo]] plurala eta [[ergatibo]] plurala bereizten dira. -ak / -ek
+* [[Nominatibo]] plurala ('''-ak''') eta [[ergatibo]] plurala ('''-ek''') bereizten dira.
-* ''iro'' erroa erabiltzen dute aditzetan.
+* ''-iro-'' erroa erabiltzen da aditzetan, .
 * [[Klixe (argipena)|Klixe]] moduko bat erabiltzen dute: gizona gizon tei.
-* Baldintzazko perpausetan, ''ba'' partikula erabili ordez '''baldin ba''' erabiltzen dute.
+* Baldintzazko perpausetan, ''ba-'' aurrizkia erabili beharrean''', baldin ba''' erabiltzen dute.
 == Kanpo loturak ==