Txikipedia:Bihotz: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

19:28, 5 abuztua 2015ko berrikusketa

Bihotza gorputzeko organo bat da, odola arteria eta zainetan zirkulatzera bultzatzen duena. Zirkulazio-aparatuko organo nagusia da.
Jaiotzen garenetik hiltzen garen arte, bihotza etengabe aritzen da lanean: uzkurtu eta askatu egiten da; horrela, bihotz-taupadak sortzen ditu. Taupada horiei esker bultzatzen du bihotzak odola gorputzera.

Bihotzaren atalak

Bihotzak lau barrunbe edo atal ditu: bi aurikula eta bi bentrikulu.
Ezkerraldeko aurikula eta bentrikulua lotuta daude; eskuinaldeko aurikula eta bentrikulua ere bai.

Bihotzaren mugimenduak

Bihotzak bi mugimendu egiten ditu: sistolea eta diastolea.
Bihotza uzkurtzen denean («txikitu» egiten denean), sistolea gertatzen da; hau da, bentrikuluak uzkurtu egiten dira, eta odola bihotzetik kanporatzen da.
Bihotza lasaitzen eta zabaltzen denean, berriz, diastolea gertatzen da. Bentrikuluak, une horretan, odolez betetzen dira.
Hain zuzen ere, bi mugimendu horiek (sistoleak eta diastoleak) osatzen dute bihotz-taupada.

Bihotzaren eskuinaldea handiagoa da ezkerraldea baino. Zergatik? Ba eskuinaldeak gorputz osora bultzatzen duelako odola; ezkerraldeak, aldiz, biriketara soilik bultzatzen du odola, eta, birikak bihotzetik gertu daudenez, bihotzaren ezkerraldeak ez du ahalegin handiegirik egin behar.

Odolak bihotzean egiten duen ibilbidea

Odola eskuinaldeko aurikularen bidez sartzen da bihotzean. Hortik eskuinaldeko bentrikulura igarotzen da, eta birika-arteriaren bidez irteten da bihotzetik. Birika-arteriak biriketara eramaten du odola, eta biriketan oxigenoa hartzen du odolak. Oxigenoz gainezka dagoenean, birika-zainaren bidez ezkerraldeko aurikulura joaten da odola, hortik ezkerraldeko bentrikulura igarotzen da, eta aorta arteriatik ateratzen da bihotzetik, odola gorputz osora banatzeko, biriketara izan ezik.
Bihotzaren ezkerraldea odola biriketatik gorputzera zabaltzeaz arduratzen da; bihotzaren eskuinaldea, berriz, odola bihotzera itzularazteaz.

BA AL ZENEKIEN?

Animalien bihotz-taupadak oso desberdinak dira.

Animalien espezie bakoitzak abiada desberdinean izaten ditu bihotz-taupadak; animalia zenbat eta handiagoa izan, orduan eta polikiago:

Baleak: 9 taupada minutuko.
Fokak : uretan, 10 taupada minutuko; lehorrean, 140 taupada minutuko.
Elefanteak : 25 taupada minutuko.
Gizakiak : 60-100 taupada minutuko, atseden-egoeran.
Txolarreak : 500 taupada minutuko.
Satitsuak : 600 taupada minutuko.
Kolibriak : 1.200 taupada minutuko (hegan).

@@ 19. lerroa: / 19. lerroa: @@
 Bihotzaren ezkerraldea odola biriketatik gorputzera zabaltzeaz arduratzen da; bihotzaren eskuinaldea, berriz, odola bihotzera itzularazteaz.
+{| style="border-spacing:8px;margin:0px -8px; background-color:#F8FCFF;"
-{{Ba al dakizu?|titre=Le cœur des animaux bat parfois très différemment du cœur des êtres humains|contenu=Les animaux ont des vitesses de battement du cœur qui varient selon les espèces. Plus l'animal est gros et moins son cœur bat vite :
+|class="MainPageBG" style="width: 55%; border: 1px solid #cedff2; background-color:#FFFAF0; vertical-align: top;" |
+{| style="padding: 5px; border-spacing: 2px; width: 100%; vertical-align:top; background-color:#FFFAF0; -moz-border-radius:10px"
-* [[Txikipedia:Baleine|Baleine]] : 9 fois par minute.
+! style="background-color: #FFDAB9; font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 100%; border: 1px solid #B1CDEB; text-align: left;  padding-left: 7px; -moz-border-radius:10px" | <div style="float:right;">[[Irudi:Wikibar.png|link=]]</div><div style="float:left;">[[Irudi:Blank user.svg|23px]] BA AL ZENEKIEN?
-* [[Txikipedia:Phoque|Phoque]] : 10 fois par minute (plongeant), 140 fois par minute (sur terre).
+Animalien bihotz-taupadak oso desberdinak dira.
-* [[Txikipedia:Éléphant|Éléphant]] : 25 fois par minute.
+</div>
-* [[Txikipedia:Être humain|Être humain]] : 60-100 fois par minute et jusqu'à 180 pendant un effort.
+|-
-* [[Txikipedia:Moineau|Moineau]] : 500 fois par minute.
+| style="font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size:90%" |
-* [[Txikipedia:Musaraigne|Musaraigne]] : 600 fois par minute.
+Animalien espezie bakoitzak abiada desberdinean izaten ditu bihotz-taupadak; animalia zenbat eta handiagoa izan, orduan eta polikiago:
-* [[Txikipedia:Colibri|Colibri]] : 1 200 fois par minute (en vol).
+* [[Txikipedia:Balea|Baleak]]: 9 taupada minutuko.
-}}
+* [[Txikipedia:Foka|Fokak]] : uretan, 10 taupada minutuko; lehorrean, 140 taupada minutuko.
+* [[Txikipedia:Elefante|Elefanteak]] : 25 taupada minutuko.
+* [[Txikipedia:Gizaki|Gizakiak]] : 60-100 taupada minutuko, atseden-egoeran.
+* [[Txikipedia:Txolarre|Txolarreak]] : 500 taupada minutuko.
+* [[Txikipedia:Satitsu|Satitsuak]] : 600 taupada minutuko.
+* [[Txikipedia:Kolibri|Kolibriak]] : 1.200 taupada minutuko (hegan).
+|}
 [[Kategoria:Txikipedia:Anatomia]]