Apirilaren 30

Apirilaren 30a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta hogeigarren eguna da, 121garrena bisurteetan. 245 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Tania Lamarca Jaiotza: Gasteiz, 1980 Manu Ortega Jaiotza: Bilbo, 1971 Txemi Urtasun Jaiotza: Iruñea, 1984 Alex Urtasun Jaiotza: Iruñea, 1984 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Carl Friedrich Gauss Jaiotza: Brunswick, 1777 Heriotza: Göttingen, 1855eko otsailaren 23a Gal Gadot Jaiotza: Petah Tikva eta Rosh HaAyin (en) , 1985 Willie Nelson Jaiotza: Abbott (Texas), 1933, 1933 eta 1933 Jaroslav Hašek Jaiotza: Praga, 1883 Heriotza: Lipnice nad Sázavou, 1923ko urtarrilaren 3a Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Apirilaren 30ko jaiotzak John Lubbock, 1st Baron Avebury • Ulrich von Hutten • Dianna Agron • Larry Niven • Félix Guattari • Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Paco Bienzobas Jaiotza: Donostia, 1909ko martxoaren 26a Heriotza: Donostia, 1981 Cesareo Gabarain Jaiotza: Hernani, 1936ko maiatzaren 17a Heriotza: Antzuola, 1991 Estanislao Urkixo Landaluze Jaiotza: Aiara, 1816ko maiatzaren 7a Heriotza: Madril, 1889 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Adolf Hitler Jaiotza: Braunau am Inn, 1889ko apirilaren 20a eta 1889 Heriotza: Führerbunker, 1945 Édouard Manet Jaiotza: former 10th arrondissement of Paris (en) , 1832ko urtarrilaren 23a, 1832ko urtarrilaren 25a eta 1832 Heriotza: Parisko 8. barrutia, 1883 Élisabeth Vigée Le Brun Jaiotza: Paris, 1755eko apirilaren 16a eta 1755 Heriotza: Paris, 1842 Zhu Xi Jaiotza: Youxi County (en) , 1130eko urriaren 18a Heriotza: Txinako Herri Errepublika, 1200 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Apirilaren 30ko heriotzak Gustav Freytag • Niccolò Tommaseo • Eskuz gaurkotu

Gertaerak Lizinio. 313 - Lizinio enperadore erromatarrak (irudian) Inperioaren ekialdeko zatia bateratu zuen. 1492 - Errege-erregina Katolikoek Kristobal Kolonen itsasaldia hasteko agindu zuten. 1838 - Nikaraguak independentzia aldarrikatu zuen, Erdialdeko Amerikako Probintzia Batuak uzteko. 1939 - Biarritz Olympique errugbi taldea Frantziako txapelduna izan zen finala 6-0 irabaziz U.S.A.Perpignan-en aurka. + Gertaera gehiago... Egutegia << Apirila >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 2024 Aurreko eta hurrengo urteetan 2021: Ostirala 2022: Larunbata 2023: Igandea 2025: Asteazkena 2026: Osteguna 2027: Ostirala Izendegia Santutegia: Pio V.a, Maria Haragitzearena Guyart, Josef Benedikto Cottolengo, Eutropio Sainteskoa Seaska egutegia: Aloña eta Eneritz.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1979 - ETAk, Juan A. Diaz Roman goardia zibila erail zuen Oñatin.
• 2008 - Baltasar Garzon Auzitegi Nazionaleko epaileak Ino Galparsoro Arrasateko alkatea espetxera bidali zuen.
• 2013 - Bilbon Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoaren eta Meatzeen eta Herri Lanen Ingeniaritza Teknikoko Unibertsitate Eskolaren eraikin berriak inauguratu ziren.
• 2016 - Eurovision Abesti Lehiaketak jaialdian Ikurrina eta estaturik gabeko herrialdeen banderak erakustea debekatua zegoela iragarri zuen.

Mundua

• 311 - Diokleziano enperadoreak kristauen aurka hasitako jazarraldia amaitu zen.
• 642 - Txindasvinto bisigodoen errege izendatu zuten.
• 1492 - Errege-erregina Katolikoek Kristobal Kolonen itsasaldia hasteko agindu zuten.
• 1838 - Nikaraguak independentzia aldarrikatu zuen, Erdialdeko Amerikako Probintzia Batuak uzteko.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• 1998 - Montxo Armendariz zine zuzendari nafarrak Vianako Printzea Saria jaso zuen.
• 2016 - Almadiaren Eguna Erronkaribarko Burgi udalerrian ospatu zen.

Mundua

• 1986 - Peter Faiman australiar zinema zuzendariak zuzendu eta Paul Hogan eta Linda Kozlowski aktoreek antzeztutako Crocodile Dundee filma estreinatu zen.

Kirolak

Euskal Herria

• 1939 - Biarritz Olympique errugbi taldea Frantziako txapelduna izan zen finala 6-0 irabaziz U.S.A.Perpignan-en aurka.
• 2012 - Hernani Rugby Elkarteak euskal errugbi taldeak Santitas Alcobendas Rugby taldeari Madrilgo Erkidegoko Alcobendas hirian jokatutako joaneko partiduan 19-18 irabazi ondoren Espainiako Ohorezko Errugbi Ligarako igoera bereganatzea lortu zuen.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1331 - Gaston III.a Foix-Biarnokoa, Foixko konde eta Bearnoko bizkondea (h. 1391).
• 1815 - Pedro Jose Samper, nafar idazlea eta apaiza (h. 1870).
• 1831 - Bilintx, euskal bertsolari eta poeta erromantikoa (h. 1876).
• 1840 - Etiene Lapeire, euskal idazle eta apaiza (h. 1930).
• 1883 - Indalecio Prieto, euskal herritar politikari sozialista, Madrilen (h. 1962).
• 1891 - Leopoldo Menéndez, bizkaitar militarra (h. 1960).
• 1908 - Felipe Lizaso Eizmendi, Muskilarri, euskal idazlea (h. 1999).
• 1913 - Enrique Soladrero, bizkaitar futbolaria (h. 1976).
• 1932 -
  • Miguel de la Quadra-Salcedo, euskalherritar abenturazalea, kirolaria eta erreportajegilea (h. 2016).
  • Antón Larrauri, bizkaitar musikagilea (h. 2000).
• 1951 - Anton Latxa, bizkaitar abeslari eta musikaria, Oskorri taldeko sortzaileetarikoa.
• 1955 - Fernando Maura, bizkaitar politikari eta abokatua.
• 1959 - Jose Luis Otamendi, gipuzkoar idazlea.
• 1961 - Iñaki Kijera Zelarain, manifestazio batean Espainiako Polizia Nazional batek tiroz hildako donostiar gaztea (h. 1979).
• 1967 - Ibon Urbieta, gipuzkoar arraunlari ohia.
• 1971 - Manu Ortega, bizkaitar ilustratzaile eta komikigilea.
• 1976 - Ibon Navarro, arabar saskibaloi entrenatzailea.
• 1980 - Tania Lamarca, arabar gimnasta ohi eta entrenatzailea.
• 1984 - Txemi Urtasun, nafar saskibaloi jokalaria.
• 1985 - Aroa Gimeno, bizkaitar aktorea.
• 1986 - Jon Irazustabarrena, gipuzkoar futbolaria.

Mundua

• 1245 - Filipe III.a Frantziakoa, Frantziako erregea (h. 1285).
• 1310 - Kasimiro III.a Poloniakoa, Poloniako erregea (h. 1370).
• 1504 - Francesco Primaticcio, italiar margolaria (h. 1570).
• 1662 - Maria II.a Ingalaterrakoa eta Eskoziakoa, Ingalaterra, Eskozia eta Irlandako erregina (h. 1694).
• 1777 - Carl Friedrich Gauss, alemaniar matematikari, astronomo eta fisikaria (h. 1855).
• 1835 - Franz Defregger, Tiroldar jatorriko Austriar margolaria (h. 1921).
• 1845 - Joaquim Pedro de Oliveira Martins, portugaldar politikaria eta idazlea (h. 1894).
• 1857 - Eugen Bleuler, suitzar psikiatra (h. 1939).
• 1870 -
  • Franz Lehár, hungariar jatorriko austriar musikagilea (h. 1948).
  • Dhundiraj Govind Phalke, indiar zinemagilea (h. 1944).
• 1878 - Paul Hazard, frantziar letragizon, historialari eta saiakera idazlea (h. 1944).
• 1883 - Jaroslav Hašek, txekiar idazle eta kazetaria (h. 1923).
• 1885 - Luigi Russolo, italiar margolaria eta musikagilea (h. 1947).
• 1887 - Alfonso Calzolari, italiar txirrindularia (h. 1983).
• 1893 - Joachim von Ribbentrop, Alemania Naziko ministroa (h. 1946).
• 1901 - Simon Kuznets, estatubatuar ekonomialari eta estatistikaria, 1971ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 1985).
• 1902 - Theodore William Schultz, estatubatuar ekonomista, 1979ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 1998).
• 1909 - Juliana I.a Herbehereetakoa, Herbehereetako erregina (h. 2004).
• 1912 - Manuel Gutiérrez Mellado, espainiar militar eta politikaria (h. 1995).
• 1913 - Yasuo Suzuki, japoniar futbolaria.
• 1916 -
  • Phil Brown, estatubatuar aktorea (h. 2006).
  • Claude Shannon, estatubatuar matematikaria, informazioaren teoriaren aitatzat hartua (h. 2001).
• 1920 - Gerda Lerner, austriar-estatubatuar historialari, idazle eta ekintzailea (h. 2013).
• 1926 - François Morellet, frantziar margolaria (h. 2016).
• 1932 - Antonio Tejero, espainiar militarra eta Guardia Zibileko koronel ohia, 1981eko otsailaren 23ko Espainiako estatu-kolpearen buruzagietako bat.
• 1936 - Antonio García Bellido, espainiar biologo eta ikertzailea.
• 1944 - Félix de Azúa, espainar idazle eta unibertsitate irakaslea.
• 1946 - Karlos XVI.a Gustavo Suediakoa, Suediako erregea.
• 1948 - Perry King, estatubatuar aktorea.
• 1949 - António Guterres, Portugalgo lehen ministro ohia eta Nazio Batuen Erakundeko idazkari nagusia.
• 1952 - Jacques Audiard, frantziar zinema zuzendari eta gidoigilea.
• 1954 - Jane Campion, zeelandaberritar zinema-zuzendaria.
• 1956 - Lars von Trier, daniar zinema zuzendaria.
• 1959 - Stephen Harper, Kanadako lehen ministroa.
• 1970 - Halit Ergenç, turkiar aktorea.
• 1975 - Johnny Galecki, estatubatuar aktorea.
• 1981 - Kunal Nayyar, indiar jatorriko britainiar aktorea.
• 1982 - Kirsten Dunst, estatubatuar aktore, modelo eta abeslaria.
• 1985 - Gal Gadot, israeldar aktore eta modeloa.
• 1986 - Trixie Maristela, filipinar LGBT eskubideen aldeko ekintzaile, aktore eta modelo transgeneroa.
• 1988 - Ana de Armas, kubatar aktorea.
• 1991 - Igor Arnaez, bizkaitar futbolaria.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1731 - Pedro Karrera, gipuzkoar arkitektoa (j. 1679).
• 1889 - Estanislao Urkixo Landaluze, arabar enpresaria, Madrilen (j. 1816).
• 1981 - Paco Bienzobas, euskal herritar futbolaria (j. 1909).
• 2001 - Cipriano Agirrezabal, bizkaitar txirrindularia (j. 1922).
• 2008 - Henrike Knorr, euskal hizkuntzalaria, idazlea eta euskaltzain osoa (j. 1947).

Mundua

• 65 - Lukano, latinezko poeta, Seneka filosofoaren iloba (j. 39).
• 1305 - Roger de Flor, kataluniar abenturazalea.
• 1341 - Joan III.a Bretainiakoa, Bretainiako dukea (j. 1286).
• 1632 -
  • Sigismundo III.a Vasa, Poloniako eta Suediako erregea (j. 1566).
  • Tillyko kondea, belgikarra, Liga Santuaren armadako burua (j. 1559).
• 1847 - Karlos Austria-Teschengoa, Austriar armadaren komandantea (j. 1771).
• 1865 - Robert FitzRoy, Royal Navyko ofizial ingelesa eta zientzialaria, eguraldiaren iragarpenetan aitzindaria (j. 1805).
• 1883 - Édouard Manet, frantziar margolaria (j. 1832).
• 1885 - Jens Peter Jacobsen, daniar idazle eta zientzialaria, Danimarkako lehenengo idazle naturalista (j. 1847).
• 1887 - Jacob Christian Jacobsen, daniar enpresagizon eta filantropoa (j. 1811).
• 1900 - Jean François Bladé, frantziar historialaria (j. 1827).
• 1910 - Jean Moréas, frantziar olerkaria (j. 1856).
• 1933 - Anna de Noailles, frantziar idazlea (j. 1876).
• 1936 - Carlos José Solórzano, Nikaraguako presidentea (j. 1860).
• 1941 - Edwin Stanton Porter, estatubatuar zinema-zuzendaria (j. 1870).
• 1943 -
  • Otto Jespersen, daniar hizkuntzalaria (j. 1860).
  • Beatrice Webb, ingeles soziologo, ekonomilari, sozialista eta gizarte ekintzailea (j. 1858).
• 1945 -
  • Adolf Hitler, Der Führer, alemaniar politiko eta diktadorea, Hirugarren Reicheko kantzelerra (j. 1889).
  • Eva Braun, Hirugarren Reicheko azkeneko berrogei orduetako Lehen Dama eta Adolf Hitlerren emaztea (j. 1912).
  • David Randall-MacIver, ingeles jatorriko estatubatuar arkeologo eta antropologoa (j. 1873).
• 1947 - Francesc Cambó, kataluniar politikari kontserbadorea, abokatua eta finantzaria (j. 1876).
• 1962 - Jameson Adams, britainiar meteorologoa eta Antartikako esploratzailea (j. 1880).
• 1963 - Vicente Risco, galiziar politikari eta idazlea (j. 1884).
• 1972 - Clara Campoamor, espainiar politikaria, emakumeen eskubideen babeslea eta sufragio unibertsalaren bultzatzailea (j. 1888).
• 1974 - Agnes Moorehead, estatubatuar aktorea (j. 1900).
• 1982 - Taisen Deshimaru, japoniar Sōtō Zen maisu budista (j. 1914).
• 1983 -
  • George Balanchine, errusiar musikagile, dantzari eta koreografoa (j. 1904).
  • Muddy Waters, estatubatuar blues musikaria, Chicagoko bluesaren aitatzat hartua (j. 1915).
• 1989 - Sergio Leone, italiar gidoilari, ekoizle eta zinema zuzendaria, spaghetti western azpigeneroaren sortzailetzat joa (j. 1929).
• 1990 -
  • Paul Sears, estatubatuar ekologista (j. 1891).
  • Antoine Vitez, frantziar antzezlea, zuzendaria eta idazlea (j. 1930).
• 1991 - Cesareo Gabarain, gipuzkoar apaiza eta musikagilea (j. 1936).
• 1994 - Roland Ratzenberger, 1 Formulako austriar pilotua, istripu baten ondorioz (j. 1960).
• 1998 - Nizar Qabbani, siriar poeta eta diplomatikoa (j. 1923).
• 2006 - Pramoedya Ananta Toer, indonesiar idazlea, herrialde horretako garrantzitsuenetako bat (j. 1925).
• 2009 - Venetia Burney, ingeles emakumea, Pluton izena lehen aldiz proposatu zuena, 11 urte zituela (j. 1918).
• 2010 - Jordi Estadella, kataluniar kazetari, gastronomo, irrati esatari, telebistako aurkezle eta bikoiztailea (j. 1948).
• 2011 -
  • Daniel Quillen, estatubatuar matematikaria (j. 1940).
  • Ernesto Sabato, argentinar idazle, saiakeragile, fisikari eta pintorea (j. 1911).
• 2016 - Harold Kroto, ingeles kimikaria, 1996ko Kimikako Nobel saria (j. 1939).
• 2017 - Ueli Steck, suitzar alpinista, Nuptse mendian (j. 1976).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Aloña eta Eneritz.

Apirilaren 29 | Urteko egutegi | Maiatzaren 1