Internazionala: berrikuspenen arteko aldeak

Internazionala
Herrialdea	Nazioartekoa
Izenburua euskaraz	Internazionala
Hitzak	Eugène Pottier, 1871
Musika	Pierre Degeyter, 1888
Onarpen data	1892
Multimedia	Sakatu eta entzun ereserkia.

Nabigazio historia interaktiboa

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

IkusizkoaWikitestua

Lerroan

18:09, 29 maiatza 2018ko berrikusketa

*Internazionala*-ren partitura, suedieraz.

Internazionala edo Herriartea (frantsesez: L'Internationale) mundu osoko langile mugimenduaren abestirik famatuena da. Nazioarteko langileriaren ereserkitzat hartzen da eta alderdi komunista eta sozialista gehienek ere beren ereserkitzat dute. Hitz originalak, frantsesezkoak, Eugène Pottierrek idatzi zituen 1871n. 1888an Pierre Degeyterrek musika ezarri zion.

Zabalkundea

1892an II. Internazionalak ezagun egin zuen kanta eta ereserki gisa hartu zuen. 1910eko azaroaren 3an mundu osoko langileen ereserki bihurtu zen Kopenhageko Kongresu Internazionalean. 1919an Vladimir Leninek ofizializatu zuen III. Internazionalean, eta Sobietar Batasuneko ereserki nazional bihurtu zen 1943. urtea arte. Munduko hizkuntza gehienetara itzulia izan da eta bertsio ugari egin dira, anarkistak eta sozialistak, esaterako.

Doinua

1888an Pierre Degeyterrek musika ezarri zion ereserkiari. Doinuak zortziko txikiko bertsokerarekin bat egiten du, eta Bertsozale Elkartearen datu basean jasoa dago.^[1] Alegia, zortziko txikiko beste bertso batzuk zuzen zuzenean kantatu daitezke Internazionalaren doinuarekin, adibidez Maritxu nora zoaz?.

Hitzak

Ereserkiaren jatorrizko hitzak Eugène Pottierrek idatzi zituen 1871n, frantsesez.

Euskarazko itzulpenak

Euskarazko itzulpen hedatuena Gabriel Arestiri egozten zaio,^[2] baina zalantzak daude autoretza horri buruz.^[3]^[4] Ohiko bertsioan agertzen diren arkaismo edo ulermen zaileko termino batzuengatik (bereziki, indazu albiristea), itzulpen alternatiborik eskatu duenik badago.^[5] Hala ere, "indazu albiristea" daraman bertsioa egin da ezagunena, seguruenik.^[6]

Jatorrizkoa (frantsesez)	Gabriel Arestiren itzulpena	Gabriel Arestiren beste itzulpen bat	Beste itzulpen herrikoia
Debout, les damnés de la terre Debout, les forçats de la faim La raison tonne en son cratère C'est l'éruption de la fin Du passé faisons table rase Foules, esclaves, debout, debout Le monde va changer de base Nous ne sommes rien, soyons tout C'est la lutte finale Groupons-nous, et demain L'Internationale Sera le genre humain Il n'est pas de sauveurs suprêmes Ni Dieu, ni César, ni tribun Producteurs, sauvons-nous nous-mêmes Décrétons le salut commun Pour que le voleur rende gorge Pour tirer l'esprit du cachot Soufflons nous-mêmes notre forge Battons le fer quand il est chaud C'est la lutte finale Groupons-nous, et demain L'Internationale Sera le genre humain L'état comprime et la loi triche L'impôt saigne le malheureux Nul devoir ne s'impose au riche Le droit du pauvre est un mot creux C'est assez, languir en tutelle L'égalité veut d'autres lois Pas de droits sans devoirs dit-elle Egaux, pas de devoirs sans droits C'est la lutte finale Groupons-nous, et demain L'Internationale Sera le genre humain Hideux dans leur apothéose Les rois de la mine et du rail Ont-ils jamais fait autre chose Que dévaliser le travail Dans les coffres-forts de la bande Ce qu'il a créé s'est fondu En décrétant qu'on le lui rende Le peuple ne veut que son dû. C'est la lutte finale Groupons-nous, et demain L'Internationale Sera le genre humain Les rois nous saoulaient de fumées Paix entre nous, guerre aux tyrans Appliquons la grève aux armées Crosse en l'air, et rompons les rangs S'ils s'obstinent, ces cannibales A faire de nous des héros Ils sauront bientôt que nos balles Sont pour nos propres généraux C'est la lutte finale Groupons-nous, et demain L'Internationale Sera le genre humain Ouvriers, paysans, nous sommes Le grand parti des travailleurs La terre n'appartient qu'aux hommes L'oisif ira loger ailleurs Combien, de nos chairs se repaissent Mais si les corbeaux, les vautours Un de ces matins disparaissent Le soleil brillera toujours. C'est la lutte finale Groupons-nous, et demain L'Internationale Sera le genre humain	Zutik lurrean kondenatu zaren langile tristea, nekez ginen elkarganatu indazu albiristea¹. Gertatuak ez du ardura, jende esklabua jeiki, aldaketak datoz mundura, nor den herriak badaki. Oro gudura ala! Bihar izan dadin Internazionala pertsonaren adin.²	Zutik! Munduko langileak, garai dezagun gosea! Odoltzaren ondoan sarri datorkigu asea! Burgesiaren hilobitzat zabal dezagun lezea, harekin ehortziko dugu eman daukun oinazea. Gora herriartea, agintera zuzen; gure azken guda bizkor etorri zen. Oihuaren ederra, garbi eta ozen! Munduko langile guztiak bat egin gaitezen!	Zutik, munduko langileak! Zutik, ogirik gabeak! Zapaltzaile denen aurrean altxa, iraultzaileak! Iragana suntsitu behar da. Jende esklaboa, jaiki! Aldaketak datoz mundura eta herriak badaki! Elkar gaitezen denok azken borrokara. Internazionala gure iraultza da.^[5]
¹ albiriste: berri on. ² adin: adimen.

Erreferentziak

↑ Elkartea, Xenpelar Dokumentazio Zentroa – Bertsozale. «Lantegira joanda» bdb.bertsozale.eus (Noiz kontsultatua: 2018-05-29).
↑ Gabriel, Aresti. (1986). Itzulpenak (I). Susa, 88 or. ISBN 9787979210067..
↑ (Gaztelaniaz) «INDAZU ALBIRISTEA: INTERNAZIONALA» ERREPUBLIKA PLAZA 2014-04-30 (Noiz kontsultatua: 2018-05-29).
↑ «Inernazionala» Argia (1206): 21. 1986-07-24 (Noiz kontsultatua: 2018-05-29).
↑ ^a ^b Narbaiza, Leire. «Euskarazko beste letra bat Internaziolarendako» Eibar.org, Eibarko peoria (Noiz kontsultatua: 2018-05-28).
↑ Internazionala abesten Donostiako 2012ko manifestazio batean. Bideoa: MRA Fundazioa 2012-03-29 (Noiz kontsultatua: 2018-05-29).

Ikus, gainera

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Internazionala

Wikitekan badira testuak, gai hau dutenak:
Internazionala

[1] Elkartea, Xenpelar Dokumentazio Zentroa – Bertsozale. «Lantegira joanda» bdb.bertsozale.eus (Noiz kontsultatua: 2018-05-29).

[2] Gabriel, Aresti. (1986). Itzulpenak (I). Susa, 88 or. ISBN 9787979210067..

[3] (Gaztelaniaz) «INDAZU ALBIRISTEA: INTERNAZIONALA» ERREPUBLIKA PLAZA 2014-04-30 (Noiz kontsultatua: 2018-05-29).

[4] «Inernazionala» Argia (1206): 21. 1986-07-24 (Noiz kontsultatua: 2018-05-29).

[:0-5] Narbaiza, Leire. «Euskarazko beste letra bat Internaziolarendako» Eibar.org, Eibarko peoria (Noiz kontsultatua: 2018-05-28).

[6] Internazionala abesten Donostiako 2012ko manifestazio batean. Bideoa: MRA Fundazioa 2012-03-29 (Noiz kontsultatua: 2018-05-29).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ 18. lerroa: / 18. lerroa: @@
 |data7= [[File:Internationale-ru.ogg |thumb|150px|center|Sakatu eta entzun ereserkia.]]
 }}
-[[Fitxategi:Internationalen-menander.jpg|right|thumb|200px|''Internazionala''-ren partitura suedieraz.]]
+[[Fitxategi:Internationalen-menander.jpg|right|thumb|200px|''Internazionala''-ren partitura, [[suediera]]z.]]
-'''''Internazionala''''' edo '''''Herriartea''''' ([[frantses]]ez ''L'Internationale'') mundu osoko [[langile mugimendu]]aren abestirik famatuena da. Nazioarteko langileriaren [[ereserki]]tzat hartzen da eta alderdi [[komunismo|komunista]] eta [[sozialismo|sozialista]] gehienek ere beren ereserkitzat dute. Hitz originalak, frantsesezkoak, [[Eugène Pottier]]rek idatzi zituen 1871n. 1888an [[Pierre Degeyter]]rek musika ezarri zion.
+'''''Internazionala''''' edo '''''Herriartea''''' ({{lang-fr|L'Internationale}}) mundu osoko [[langile mugimendu]]aren abestirik famatuena da. Nazioarteko langileriaren [[ereserki]]tzat hartzen da eta alderdi [[komunismo|komunista]] eta [[sozialismo|sozialista]] gehienek ere beren ereserkitzat dute. Hitz originalak, frantsesezkoak, [[Eugène Pottier]]rek idatzi zituen 1871n. 1888an [[Pierre Degeyter]]rek musika ezarri zion.
 == Zabalkundea ==
-an [[Bigarren Internazionala|II. Internazionalak]] ezagun egin zuen kanta eta ereserki gisa hartu zuen. 1910eko azaroaren 3an mundu osoko langileen ereserki bihurtu zen Copenhageko Kongresu Internazionalean. 1919an [[Vladimir Lenin]]ek ofizializatu egin zuen [[III. Internazionala|III. Internazionalean]] eta [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobietar Batasuneko]] ereserki nazional bihurtu zen, 1943. urtera arte. Munduko hizkuntza gehienetara itzulia izan da eta bertsio ugari egin dira, [[anarkismo|anarkistak]] eta sozialistak, esaterako.
+an [[Bigarren Internazionala|II. Internazionalak]] ezagun egin zuen kanta eta ereserki gisa hartu zuen. 1910eko azaroaren 3an mundu osoko langileen ereserki bihurtu zen Kopenhageko Kongresu Internazionalean. 1919an [[Vladimir Lenin]]ek ofizializatu zuen [[III. Internazionala|III. Internazionalean]], eta [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobietar Batasuneko]] ereserki nazional bihurtu zen 1943. urtea arte. Munduko hizkuntza gehienetara itzulia izan da eta bertsio ugari egin dira, [[anarkismo|anarkistak]] eta sozialistak, esaterako.
 == Doinua ==
-an [[Pierre Degeyter]]rek musika ezarri zion ereserkiari. Doinuak [[Zortziko txiki|zortziko txikiko]] [[Bertso|bertsokerarekin]] bat egiten du, eta Bertsozale Elkartearen datubasean jasoa dago<ref>{{Erreferentzia|izena=Xenpelar Dokumentazio Zentroa – Bertsozale|abizena=Elkartea|izenburua=Lantegira joanda - Doinutegia - BDB. Bertsolaritzaren datu-basea|hizkuntza=eu|url=http://bdb.bertsozale.eus/web/doinutegia/view/2312-lantegira-joanda-internazionala|aldizkaria=bdb.bertsozale.eus|sartze-data=2018-05-29}}</ref>. Alegia, zortziko txikiko beste bertso batzuk zuzen zuzenean kantatu daitezke Internazionalaren doinuarekin, adibidez '[[Maritxu nora zoaz?]]'.
+an [[Pierre Degeyter]]rek musika ezarri zion ereserkiari. Doinuak [[Zortziko txiki|zortziko txikiko]] [[Bertso|bertsokerarekin]] bat egiten du, eta Bertsozale Elkartearen datu basean jasoa dago.<ref>{{Erreferentzia|izena=Xenpelar Dokumentazio Zentroa – Bertsozale|abizena=Elkartea|izenburua=Lantegira joanda | aldizkaria = Doinutegia: BDB bertsolaritzaren datu-basea | url=http://bdb.bertsozale.eus/web/doinutegia/view/2312-lantegira-joanda-internazionala|aldizkaria=bdb.bertsozale.eus|sartze-data=2018-05-29}}</ref> Alegia, zortziko txikiko beste bertso batzuk zuzen zuzenean kantatu daitezke Internazionalaren doinuarekin, adibidez ''[[Maritxu nora zoaz?]]''.
 == Hitzak ==
@@ 32. lerroa: / 32. lerroa: @@
 === Euskarazko itzulpenak ===
-[[Euskara|Euskarazko]] [[Itzulpengintza|itzulpen]] hedatuena [[Gabriel Aresti|Gabriel Arestiri]] egozten zaio<ref>{{Cite book|hizkuntza=eu|izenburua=Itzulpenak (I)|urtea=1986|abizena=Gabriel|izena=Aresti|orrialdeak=|orrialdea=88|argitaletxea=Susa|ISBN=9787979210067|url=http://www.susa-literatura.eus/liburuak/best1077}}</ref>, baina zalantzak daude autoretza horri buruz<ref>{{Erreferentzia|izenburua=INDAZU ALBIRISTEA: INTERNAZIONALA|hizkuntza=es-ES|data=2014-04-30|url=https://errepublikaplaza.wordpress.com/2014/04/30/indazu-albiristea-internazionala/|aldizkaria=ERREPUBLIKA PLAZA|sartze-data=2018-05-29}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|abizena=|izena=Argia|egile-lotura=|izenburua=Inernazionala|aldizkaria=Argia|argitaratze-lekua=|liburukia=|alea=1206|data=1986-07-24|urtea=|orrialdea=21|url=https://urkiza.armiarma.eus/urkiza/EBOW/FAKSIMILAK/za_1988_1208_1.jpg|sartze-data=2018-05-29|issn=}}</ref>. Ohiko bertsioan agertzen diren arkaismo edo ulermen zaileko termino batzuengatik (bereziki, ''indazu albiristea''), itzulpen alternatiborik eskatu duenik badago<ref name=":0" />. Hala ere, "indazu albiristea" daraman bertsioa egin da ezagunena, seguruenik<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Internazionala abesten Donostiako 2012ko manifestazio batean|argitaletxea=Bideoa: MRA Fundazioa|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|data=2012-03-29|url=https://www.youtube.com/watch?v=8Tto1hnSXTQ|sartze-data=2018-05-29}}</ref>.
+[[Euskara|Euskarazko]] [[Itzulpengintza|itzulpen]] hedatuena [[Gabriel Aresti|Gabriel Arestiri]] egozten zaio,<ref>{{Cite book | izenburua=Itzulpenak (I)|urtea=1986|abizena=Gabriel|izena=Aresti|orrialdeak=|orrialdea=88|argitaletxea=Susa|ISBN=9787979210067|url=http://www.susa-literatura.eus/liburuak/best1077}}</ref> baina zalantzak daude autoretza horri buruz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=INDAZU ALBIRISTEA: INTERNAZIONALA | hizkuntza=es-ES|data=2014-04-30|url=https://errepublikaplaza.wordpress.com/2014/04/30/indazu-albiristea-internazionala/|aldizkaria=ERREPUBLIKA PLAZA|sartze-data=2018-05-29}}</ref><ref>{{erreferentzia | izenburua=Inernazionala | aldizkaria=Argia | alea=1206 | data=1986-07-24|urtea=|orrialdea=21|url=https://urkiza.armiarma.eus/urkiza/EBOW/FAKSIMILAK/za_1988_1208_1.jpg|sartze-data=2018-05-29|issn=}}</ref> Ohiko bertsioan agertzen diren arkaismo edo ulermen zaileko termino batzuengatik (bereziki, ''indazu albiristea''), itzulpen alternatiborik eskatu duenik badago.<ref name=":0" /> Hala ere, "indazu albiristea" daraman bertsioa egin da ezagunena, seguruenik.<ref>{{Erreferentzia | izenburua=Internazionala abesten Donostiako 2012ko manifestazio batean|argitaletxea=Bideoa: MRA Fundazioa | data=2012-03-29|url=https://www.youtube.com/watch?v=8Tto1hnSXTQ|sartze-data=2018-05-29}}</ref>
 {| class="wikitable" table
@@ 138. lerroa: / 138. lerroa: @@
 Bihar izan dadin<br />
 Internazionala<br />
-pertsonaren adin².
+pertsonaren adin.²
 |
 Zutik! Munduko langileak,<br />
@@ 170. lerroa: / 170. lerroa: @@
 azken borrokara.<br />
 Internazionala<br />
-gure iraultza da<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Leire|abizena=Narbaiza|izenburua=Euskarazko beste letra bat Internaziolarendako — Eibar.ORG {{!}} Eibarko peoria|hizkuntza=eu|url=https://eibar.org/blogak/leire/euskarazko-beste-letra-bat-internaziolarendako|aldizkaria=eibar.org|sartze-data=2018-05-28}}</ref>.
+gure iraultza da.<ref name=":0">{{Erreferentzia | izena=Leire | abizena=Narbaiza | izenburua=Euskarazko beste letra bat Internaziolarendako | url=https://eibar.org/blogak/leire/euskarazko-beste-letra-bat-internaziolarendako|aldizkaria=Eibar.org, Eibarko peoria | sartze-data=2018-05-28}}</ref>
 |-
 | colspan="4" |
@@ 183. lerroa: / 183. lerroa: @@
 {{commonskat}}
 {{wikisource|Internazionala}}
-* [[Lehen Internazionala|Lehenengo Internazionala]]<br />
+* [[Lehen Internazionala|Lehenengo Internazionala]]
-* [[Bigarren Internazionala|II. Internazionala]]<br />
+* [[Bigarren Internazionala|II. Internazionala]]
-* [[III. Internazionala]]<br />
+* [[III. Internazionala]]
 * [[IV. Internazionala]]
 * [[Sinbologia komunista]]