Zelentereo: berrikuspenen arteko aldeak
«Radiata» orriaren itzulpena eginez sortua |
No edit summary |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
{{Taxotaula infotaula}} |
|||
{{Taxotaula infotaula}}Los '''radiados''' ('''Radiata'''), '''celentéreos''' o '''celenterados''' ('''Coelenterata''') son un taxón [[Parafiletiko|parafilético]] empleado históricamente para agrupar a los más primitivos animales [[Eumetazoa|eumetazoos]], habitualmente en oposición a los pertenecientes a [[Bilateria]], es decir, enfatizando la presencia de una simetría radiada en vez de bilateral en el adulto. Formaban un antiguo [[Filum|filo]] de animales que incluía principalmente a los [[Cnidaria|cnidarios]] y los [[Ctenophora|ctenóforos]]. Existe unanimidad en que estos dos grupos representan filos separados y se duda de si están directamente emparentados.<ref>Brusca, R. C. & Brusca, G. J., 2005. Invertebrados, 2ª edición. McGraw-Hill-Interamericana, Madrid (etc.), XXVI+1005 pp. [//es.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/0878930973 ISBN 0-87893-097-3].</ref> El antiguo nombre celentéreos también es utilizado por algunos autores, que lo emplean como sinónimo de [[Cnidaria]].<ref>Kükenthal, W. & Krumbach, T. (eds). Handbuch der zoologie. Berlin, 1923</ref> |
|||
'''Zelentereoak''' edo '''Radiata''' (erradio-dunak) direlakoak, animalien taxoi [[parafiletiko]] bat dira, [[Eumetazoa]] taldeko zenbait adar primitibo biltzeko sortua historikoki, baina gaur egunean zaharkitutzat joa. [[Bilateria]] multzoko animaliekin kontraposizioan kontsideratuak zegoen [[filum]] hau: bilaterioen gorputz-simetria bi aldetakoa bada, [[Erradio (geometria)|erradiala]] eta alde askotakoa zen ustezko talde honetakoa, hortik Radiata izena |
|||
Tradizionalki [[Cnidaria|knidarioak]] eta [[Ctenophora|tenoforoak]] sailkatzen ziren talde honetan, eta baita [[Belaki|belakiak]] ere. Edozelan ere, gaur egun ez da uste benetako justifikaziorik dagoenik pentsatzeko animalia erradiatuen hiru taldeak (belakiak, knidarioak eta ktenoforoak) elkarrekin ahaidetuago daudela gainerakoekin baino<ref>Brusca, R. C. & Brusca, G. J., 2005. Invertebrados, 2ª edición. McGraw-Hill-Interamericana, Madrid (etc.), XXVI+1005 pp. [//es.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/0878930973 ISBN 0-87893-097-3].</ref><ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Puente, Ana I. / Altonaga, Kepa|abizena=1962-|urtea=2005|izenburua=Zoologia orokorra|argitaletxea=Udako Euskal Unibertsitatea|orrialdea=54|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|data=2005|url=https://www.worldcat.org/oclc/433584856|isbn=8484380564|pmc=433584856}}</ref>. Beste sailkapen batzuetan, zelentereo izena [[Cnidaria|knidario]] terminoaren sinonimotzat jo izan da.<ref>Kükenthal, W. & Krumbach, T. (eds). Handbuch der zoologie. Berlin, 1923</ref> |
|||
El empleo de las características de la simetría radiada, especialmente la pentarradiada, en taxonomía y sistemática presenta sus inconvenientes. Existen multitud de convergencias evolutivas en animales de cualquier nivel en la escala [[Filogenia|filogenética]]: por ejemplo, los [[Ekinodermatu|equinodermos]], que presentan simetría pentarradiada, no pertenecen al grupo Radiata; de hecho, su larva posee simetría bilateral. |
|||
Erradio-erako simetria, bestalde, behin baino gehiagotan agertu izan da animalien eboluzioan. [[Ekinodermatu|Ekinodermatuek]] bost aldeko simetria erradiala daukate, baina larbak direnean simetria bilaterala daukate, eta Bilateria taldearen barnean daude argi. Simetriaren araberako sailkapenak, gainera, beti eraman du inplikazio inplizitu bat, alegia, animalia erradiatuak primitiboagoak direla, eta beraz, lehen animaliek horrelako simetria-eredua eduki behar zutela<ref name=":0" />, baina ideia hau zaharkitua geratu da. |
|||
== Erreferentziak == |
== Erreferentziak == |
||
16:10, 4 ekaina 2018ko berrikusketa
 |
|---|
|
|
| Sailkapen zientifikoa |
|
|
Zelentereoak edo Radiata (erradio-dunak) direlakoak, animalien taxoi parafiletiko bat dira, Eumetazoa taldeko zenbait adar primitibo biltzeko sortua historikoki, baina gaur egunean zaharkitutzat joa. Bilateria multzoko animaliekin kontraposizioan kontsideratuak zegoen filum hau: bilaterioen gorputz-simetria bi aldetakoa bada, erradiala eta alde askotakoa zen ustezko talde honetakoa, hortik Radiata izena
Tradizionalki knidarioak eta tenoforoak sailkatzen ziren talde honetan, eta baita belakiak ere. Edozelan ere, gaur egun ez da uste benetako justifikaziorik dagoenik pentsatzeko animalia erradiatuen hiru taldeak (belakiak, knidarioak eta ktenoforoak) elkarrekin ahaidetuago daudela gainerakoekin baino[1][2]. Beste sailkapen batzuetan, zelentereo izena knidario terminoaren sinonimotzat jo izan da.[3]
Erradio-erako simetria, bestalde, behin baino gehiagotan agertu izan da animalien eboluzioan. Ekinodermatuek bost aldeko simetria erradiala daukate, baina larbak direnean simetria bilaterala daukate, eta Bilateria taldearen barnean daude argi. Simetriaren araberako sailkapenak, gainera, beti eraman du inplikazio inplizitu bat, alegia, animalia erradiatuak primitiboagoak direla, eta beraz, lehen animaliek horrelako simetria-eredua eduki behar zutela[2], baina ideia hau zaharkitua geratu da.
Erreferentziak
- ↑ Brusca, R. C. & Brusca, G. J., 2005. Invertebrados, 2ª edición. McGraw-Hill-Interamericana, Madrid (etc.), XXVI+1005 pp. ISBN 0-87893-097-3.
- ↑ a b 1962-, Puente, Ana I. / Altonaga, Kepa. (2005). Zoologia orokorra. Udako Euskal Unibertsitatea, 54 or. ISBN 8484380564. PMC 433584856..
- ↑ Kükenthal, W. & Krumbach, T. (eds). Handbuch der zoologie. Berlin, 1923