Martxoaren 12: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t →Mundua |
t →Mundua |
||
| 83. lerroa: | 83. lerroa: | ||
* [[1863]] - [[Gabriele D'Annunzio]], italiar idazlea (h. [[1938]]). |
* [[1863]] - [[Gabriele D'Annunzio]], italiar idazlea (h. [[1938]]). |
||
* [[1864]] - [[W. H. R. Rivers]], ingeles psikofisiologo eta antropologoa (h. [[1922]]). |
* [[1864]] - [[W. H. R. Rivers]], ingeles psikofisiologo eta antropologoa (h. [[1922]]). |
||
* [[1883]] - [[Eugene Biscailuz]], Los Angeles hiriko euskal jatorriko polizia, ''California Highway Patrol'' polizia gorputzaren sortzailea (h. [[1969]]). |
|||
* [[1889]] - [[Idris I.a Libiakoa]], [[Libia]]ko erregea (h. [[1983]]). |
* [[1889]] - [[Idris I.a Libiakoa]], [[Libia]]ko erregea (h. [[1983]]). |
||
* [[1890]] - [[Vatslav Nijinski]], poloniar-errusiar ballet dantzari eta koreografoa (h. [[1950]]). |
* [[1890]] - [[Vatslav Nijinski]], poloniar-errusiar ballet dantzari eta koreografoa (h. [[1950]]). |
||
14:43, 22 abuztua 2018ko berrikusketa
Martxoaren 12a gregoriotar egutegiaren urteko hirurogeita hamaikagarren eguna da, 72.a bisurteetan. 294 egun falta dira urtea amaitzeko.
.jpg)
Gertaerak
Euskal Herria
- 1986 - Espainiar estatuak NATOn jarraituko al zuen erabakitzeko erreferendumean, ezetzak irabazi zuen Hego Euskal Herrian (estatu osoan, baiezkoak irabazi zuen).
- 2010 - Tolosa Okzitanian agertutako hilotza Jon Anza etakidearena zela baieztatu zuten.
Mundua
- 1622 - Eliza Katolikoak Inazio Loiolakoa eta Xabierko Frantzisko kanonizatu zituen.
- 1664 - New Jersey Ingalaterraren kolonia bihurtu zen.
- 1857 - Lurrikara batek 100.000 hildako baino gehiago utzi zituen Tokion.
- 1913 - Canberra Australiako hiriburu izendatu zuten.
- 1918 - Mosku Errusiako hiriburu izendatu zuten berriz, San Petersburgoek 215 urtez izandako postua kenduta.
- 1938 - Alemania Naziak Austria anexionatu zuen.
- 1968 - Maurizio Britainiar Inperioarengadik independentzia lortzen du.
- 1986 - Espainian NATOn jarraitu edo ez erabakitzeko erreferenduma egin zen.
- 1994 - Ingalaterrako Eliza Anglikanoan lehen emakumeak apaiztu zituzten.
- 1999 - Polonia, Txekiar Errepublika eta Hungaria NATOn sartu ziren.
- 2000ko Espainiako hauteskunde orokorrak.
- 2003 - Zoran Đinđić lehen ministro serbiarra hil zuten Belgraden.
Arte eta kultura
Euskal Herria
Mundua
Zientzia eta teknologia
Euskal Herria
Mundua
Kirolak
Euskal Herria
Mundua
Jaiotzak
Euskal Herria
- 1619 - Bernard Gazteluzar, euskal olerkaria (h. 1701).
- 1885 - Ricardo Gondra, bizkaitar meatze-ingeniaria, Atlético de Madridren sortzaileetako bat (h. 1951).
- 1897 - Miguel Peña, gipuzkoar atleta (h. 1969).
- 1898 - Joseba Zubimendi, donostiar euskaltzalea, kantari, itzultzaile, kazetari, irrati esatari, poeta eta antzerkigilea (h. 1939).
- 1900 - Antonio Iturriotz, gipuzkoar idazlea.
- 1901 - Martin Plaa, euskal tenislaria (h. 1978).
- 1906 - Jose Artetxe, euskal idazlea (h. 1971).
- 1926 - Miguel Urabaien, nafar kazetari eta zinema kritikaria (h. 2018).
- 1940 - Ramón Mendiburu, gipuzkoar txirrindulari ohia.
- 1947 - Maite Garagorri, Donostiako ikastolak sortu zituen mugimenduan andereño aitzindarietako bat.
- 1948 - Jose Antonio Larrañaga, Urko, gipuzkoar abeslaria.
- 1950 - Javier Clemente, bizkaitar futbolari ohia eta futbol entrenatzailea.
- 1952 - José Javier Pomés, nafar enpresaburu eta politikaria.
- 1959 - Josetxo Goia-Aribe, nafar saxo-jotzaile eta konpositorea.
- 1962 - Roberto Santamaría Calavia, nafar futbolari ohia.
- 1965 - Mauro Entrialgo, arabar komikigilea.
- 1972 - Alberto Lopez de Munain, arabar txirrindulari ohia.
- 1981 - Xavier Daramy, lapurtar izotz hockey jokalaria.
Mundua
- 1386 - Ashikaga Yoshimochi, Ashikaga shogunerriko laugarren shoguna (h. 1428).
- 1500 - Reginald Pole, Ingalaterrako Erresumako elizgizona (h. 1558).
- 1540 - Joan Idiakez, espainiar politikaria (h. 1614).
- 1613 - André Le Nôtre, frantziar lorategigilea (h. 1700).
- 1683 - John Theophilus Desaguliers, frantziar filosofo naturala, Royal Society of Londoneko kidea (h. 1744).
- 1685 - George Berkeley, irlandar filosofoa (h. 1753).
- 1685 - Johann Sebastian Bach, alemaniar konpositore eta organista (h. 1750).
- 1788 - David d'Angers, frantziar eskultorea (h. 1856).
- 1790 - John Frederic Daniell, ingeles kimikaria (h. 1845).
- 1806 - Jane Means Appleton Pierce, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (h. 1863).
- 1812 -
- Ignacio Comonfort, Mexikoko presidentea (h. 1863).
- Joseph Prestwich, britaniar geologoa (h. 1896).
- 1824 - Gustav Robert Kirchhoff, alemaniar fisikaria (h. 1887).
- 1835 - Simon Newcomb, kanadar-estatubatuar astronomoa (h. 1909).
- 1838 - William Henry Perkin, ingeles kimikaria (h. 1907).
- 1843 - Gabriel Tarde, frantziar soziologo eta kriminologoa (h. 1904).
- 1854 - Johan Turi, Laponiako idazlea (h. 1936).
- 1863 - Gabriele D'Annunzio, italiar idazlea (h. 1938).
- 1864 - W. H. R. Rivers, ingeles psikofisiologo eta antropologoa (h. 1922).
- 1883 - Eugene Biscailuz, Los Angeles hiriko euskal jatorriko polizia, California Highway Patrol polizia gorputzaren sortzailea (h. 1969).
- 1889 - Idris I.a Libiakoa, Libiako erregea (h. 1983).
- 1890 - Vatslav Nijinski, poloniar-errusiar ballet dantzari eta koreografoa (h. 1950).
- 1898 - Ribeiro Couto, brasildar idazlea eta diplomatikoa (h. 1963).
- 1900 - Gustavo Rojas Pinilla, Kolonbiako presidente eta diktadorea (h. 1975).
- 1908 - David Saul Marshall, lehendabiziko Singapurgo lehen ministroa (h. 1995).
- 1909 - Petras Cvirka, lituanierazko poeta eta eleberrigilea (h. 1947).
- 1911 - Gustavo Díaz Ordaz, Mexikoko presidentea (h. 1979).
- 1919 - Miguel Gila, espainiar umorista eta komiki marrazkilaria (h. 2001).
- 1920 - Françoise d'Eaubonne, frantziar idazle eta feminista libertarioa, ekofeminismoaren ideia plazaratu zuena (h. 2005).
- 1921 - Gianni Agnelli, italiar enpresaburua eta Fiat enpresaren akziodun nagusia (h. 2003).
- 1922 - Jack Kerouac, estatubatuar idazle eta poeta, Beat belaunaldiko partaidea (h. 1969).
- 1925 -
- Louison Bobet, frantziar txirrindularia, Frantziako Tourra hiru aldiz jarraian irabazi zuen lehena (h. 1983).
- Georges Delerue, frantziar musikagilea (h. 1992).
- Leo Esaki, japoniar fisikaria, 1973ko Fisikako Nobel Saria.
- 1927 - Raúl Alfonsín, Argentinako presidentea eta giza eskubideen bultzatzailea (h. 2009).
- 1928 - Edward Albee, estatubatuar antzerkigilea (h. 2016).
- 1940 - Al Jarreau, estatubatuar jazz, soul, rhythm and blues eta pop abeslaria (h. 2017).
- 1943 - Ratko Mladić, Bosniako Gerran Bosniako Serbiar Errepublikako Armadako Estatu Goreneko Buruzagia.
- 1946 - Liza Minnelli, estatubatuar aktorea eta abeslaria.
- 1947 - Mitt Romney, estatubatuar enpresaburua eta politikaria.
- 1948 - James Taylor, estatubatuar kantautore eta gitarrista.
- 1949 - Rob Cohen, estatubatuar zinema eta telebista zuzendari, ekoizle eta gidoilaria.
- 1952 - Yasuhiko Okudera, japoniar futbolari ohia.
- 1954 -
- Anish Kapoor, indiar eskultorea.
- Vahan Sarkisian, armeniar filologo, euskalari eta hispanista (h. 2011).
- 1956 - Jost Gippert, alemaniar hizkuntzalari eta kaukasiologoa.
- 1958 - Phil Anderson, Skippy, australiar txirrindulari ohia.
- 1967 - Jorge Dely Valdés, panamar futbolari ohia.
- 1968 - Aaron Eckhart, estatubatuar aktorea.
- 1971 - Raül Romeva, kataluniar analista eta politikaria.
- 1975 - Edgaras Jankauskas, lituaniar futbolari ohia.
- 1976 - María Adánez, espainiar aktorea.
- 1981 - Katarina Srebotnik, esloveniar tenislaria.
- 1989 - Carlota Baró, kataluniar aktorea.
Heriotzak
Euskal Herria
- 1620 - Prudencio Sandoval, espainiar historialari eta erlijioso benediktarra, Iruñeko apezpikua izandakoa, Valladoliden.
- 1896 - Felipe Gorriti, nafar musikagilea (j. 1839).
- 1933 - Xabier Lizardi, zarauztar olerkaria (j. 1896).
- 1935 - Patricio Arabolaza, euskal herritar futbolaria (j. 1897).
- 1956an New Yorken desagertua - Jesus Galindez, amurriar irakasle eta politikaria (j. 1915).
- 1967 - Juan Errandonea, nafar ikerlaria, Madrilen (j. 1917).
- 1976 - Antonio Ortiz Alonso, bizkaitar futbolaria, Aranda de Dueron (j. 1917).
- 1991 - Patxi Larrainzar, euskal herritar apaiz eta gaztelaniazko idazlea (j. 1934).
- 1993 - Jacinto Argaia, euskal apezpikua, Donostiako elizbarrutiko apezpikua izandakoa, Valentzian (j. 1903).
- 1997 - Manuel Oñatibia, gipuzkoar idazlea (j. 1916).
- 2008 - Mentxu Gal, gipuzkoar margolaria (j. 1918).
- 2014 - Jose Antonio Retolaza, euskal idazlea, euskaltzalea, apaiza eta ohorezko euskaltzaina, Kili-Kili aldizkariaren sortzailea (j. 1929).
Mundua
- 417 - Inozentzio I.a, Aita santua.
- 604 - Gregorio I.a, Aita santua.
- 1507 - Cesare Borgia, italiar politikari eta elizgizona eta Iruñeko apezpikua (j. 1475).
- 1673 - Margarita Austriakoa, Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperatriz ezkontidea (j. 1651).
- 1749 - Alessandro Magnasco, italiar margolaria (j. 1667).
- 1820 - Alexander MacKenzie, eskoziar esploratzailea (j. 1764).
- 1853 - Mathieu Orfila, frantziar sendagile eta kimikaria (j. 1787).
- 1898 - Johann Jakob Balmer, suitzar fisikaria (j. 1825).
- 1914 - George Westinghouse, estatubatuar enpresaburua, ingeniaria eta asmatzailea (j. 1846).
- 1916 - Hyacinthe de Charencey, frantziar hizkuntzalaria (j. 1832).
- 1925 - Sun Yat-sen, Txinako iraultzailea (j. 1866).
- 1930 - Alois Jirásek, txekiera idazlea (j. 1851).
- 1935 - Mihajlo Pupin, serbiar-estatubatuar fisikaria (j. 1858).
- 1937 - Charles-Marie Widor, frantziar musikagilea, organo-jotzailea eta irakaslea (j. 1844).
- 1942 - William Henry Bragg, ingeles fisikaria, 1915eko Fisikako Nobel Saria (j. 1862).
- 1943 - Gustav Vigeland, norvegiar eskultorea (j. 1869).
- 1945 - Anne Frank, Bergen-Belseneko kontzentrazio esparruan, Tifusak jota (j. 1929).
- 1955 -
- Charlie Parker, estatubatuar jazz saxofoi-jolea (j. 1920).
- Theodor Plievier, alemaniar eleberrigilea (j. 1897).
- 1965 - George Călinescu, errumaniar idazlea (j. 1899).
- 1969 - André Salmon, frantziar idazlea (j. 1881).
- 1978 - John Cazale, estatubatuar aktorea (j. 1935).
- 1990 -
- Rosamond Lehmann, britainiar eleberrigilea (j. 1901).
- Philippe Soupault, frantziar poeta eta narratzailea (j. 1897).
- 1991 -
- Étienne Decroux, frantziar mimoa (j. 1898).
- Ragnar Granit, finlandiar-suediar fisiologoa, 1967ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1900).
- 1996 - Raymond Régamey, frantziar teologoa eta arte-historialaria (j. 1900).
- 1999 -
- Felipe Alfau, kataluniar idazlea (j. 1902).
- Yehudi Menuhin, estatu batuetan jaiotako biolinista eta orkestra zuzendaria, XX. mendeko biolinista ospetsuenetako bat (j. 1916).
- 2002 - Jean-Paul Riopelle, kanadar margolaria (j. 1923).
- 2005 - Norbert Callens, belgikar txirrindularia (j. 1924).
- 2009 -
- Yann Brekilien, bretainierazko idazlea (j. 1920).
- Blanca Varela, perutar poeta (j. 1926).
- 2010 - Miguel Delibes, espainiar idazle eta kazetaria (j. 1920).
- 2011 - Nilla Pizzi, italiar abeslaria (j. 1919).
- 2013 - Robert Castel, frantziar soziologoa (j. 1933).
- 2015 -
- Michael Graves, estatubatuar arkitekto eta diseinatzailea (j. 1934).
- Terry Pratchett, fantasia eta zientzia fikziozko ingeles idazlea (j. 1948).
- 2016 - Lloyd Shapley, estatubatuar ekonomialaria, 2012ko Ekonomiako Nobel saria (j. 1923).
- 2017 - Pamela Sue Anderson, estatubatuar filosofoa, erlijioaren filosofian, filosofia feminista eta filosofia kontinentalean aditua (j. 1955).
Jaiak eta urteurrenak
- Sehaska egutegiko izendegia: Egoitz eta Goio. Araitz/Araiz, Ultzamako Andra Mariren Kapera.
- Zuhaitzen eguna, Txina eta Taiwanen.
| Urteko hilak | ||
|---|---|---|
|
Urtarrila • Otsaila • Martxoa • Apirila • Maiatza • Ekaina • Uztaila • Abuztua • Iraila • Urria • Azaroa • Abendua | ||