Girona

Artikulu hau Kataluniako hiriari buruzkoa da; beste esanahietarako buruzkoa beste hau da: «Girona (argipena)».

Girona Girona
Kataluniako udalerria
Girona hiriaren ikuspegi panoramikoa. Irudi gehiago
Administrazioa
Herrialdea	Espainia
Probintzia	Girona
Alkatea	Maria Isabel Muradàs (CDC)
Izen ofiziala	Girona
Jatorrizko izena	Girona
Posta kodea	17000–17007
INEk ezarritako kodea	17079
Herriburua	Girona City (en)
Geografia
Koordenatuak	41°59′00″N 2°49′00″E
Azalera	39,14 km²
Altuera	70 m
Mugakideak	Juià, Quart, Sant Julià de Ramis, Sarrià de Ter, Celrà, Fornells de la Selva, Salt, Sant Gregori eta Vilablareix
Demografia
Biztanleria	104.320 (2023) 1.654 (2022)
52.921 (%50,7)   (%46,9) 48.931
Dentsitatea	2.457,54 bizt/km²
Herritarra	gironar
Etxebizitzak	1.409
Informazio gehigarria
Sorrera	K.a. 79
Telefono aurrizkia	972
Ordu eremua	UTC+01:00
Hiri senidetuak	Albi, Reggio nell'Emilia, Wakefield, Bluefields, Farsia (en) , Nueva Gerona (en) , Wakefield (en) eta Nikšić
Matrikula	GI
Hizkuntza ofiziala	katalan
http://www.girona.cat/

Girona Kataluniako udalerria da, Gironès eskualdeko hiriburua dena eta Gironako probintzian ere kokatua.

2009ko urtarrilaren 1eko erroldaren arabera 96.188 biztanle zituen eta 39.14 km²-ko azalera du.

Ter ibaiak udalerria zeharkatzen du.

Auzoak

• Centre: Barri Vell, Mercadal i Carme
• Eixample: Sant Narcís, Eixample Nord i Eixample Sud
• Est: Sant Daniel, Torre Gironella, Pedreres, Font de la Pólvora, Vila-roja i Gavarres
• Mas Xirgu: Mas Xirgu
• Montjuïc: Montjuïc
• Nord: Pedret, Pont Major, Muntanya de Campdorà i Pla de Campdorà
• Oest: Sant Ponç, Fontajau, Taialà, Germans Sàbat, Domeny Nord i Domeny Sud
• Santa Eugènia: Hortes, Santa Eugènia de Ter i Can Gibert del Pla
• Sud: Palau, Avellaneda, Montilivi i la Creueta

Klima

Datu klimatikoak (Gironako aireportua)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	12.8	13.9	16.2	17.8	21.6	25.4	29.2	29.0	25.7	20.9	16.0	13.4	20.2
Batez besteko tenperatura (ºC)	6.9	8.0	10.0	11.8	15.8	19.6	22.9	22.9	19.8	15.3	10.4	7.8	14.3
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	1.0	2.0	3.9	5.8	10.0	13.9	16.7	16.8	14.0	9.7	4.8	2.1	8.4
Pilatutako prezipitazioa (mm)	65	44	53	67	80	66	30	48	68	83	70	63	724
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm)	5	5	6	7	7	6	4	5	6	6	5	5	67
Eguzki orduak	147	152	172	182	218	233	288	260	195	165	146	132	2290
Iturria:

Ondarea

Gironako katedralaren kanpoaldea.

Katedrala

Artikulu nagusia: «Gironako katedrala»

Gironako katedrala hiriko monumentuen artetik nabarmentzekoa da, bai eta Katalunia osoko kultura ondarearen barruan aipatzekoa ere. Izan ere, "Kataluniako zazpi mirariak" direlakoen artean dugu tenplu gotiko hau.

Lehendabiziko tenplu erromanikoa X. eta XI. mendeen artean eraiki zuten, VII. mendean meskita izandakoaren gainean, Islameko inbasioaren aurretik beste eraikin kristau zaharragoak egon baziren ere. Gaur egun arte zutik mantendu da sasoi hartako Carolus Handiaren kanpandorrea edo Torre de Carlemany.

Gaur egungo katedral gotikoa egiteari 1312an ekin zioten, eta garai horretako estilo gotikoarekin erdiko nabe erraldoia egin izan zuten, munduko handiena dena.

XVIII. mendean aurrealde nagusi barrokoa egin zuten, eta 1960an azkenean amaitutzat eman zuten eraikin osoa.

Bestelakoak

• Sant Feliu eliza
• Sant Pere de Galligants monasterioa
• Bainuetxe arabiarra
• Barri Vell
• Harresia
• Onyar ibaiko etxeak

Demografia

Argazkiak

• 
  Hiria katedralaren dorretik ikusia.
• 
  Udaletxea
• 
  Oñar ibaiaren gaineko etxeak.
• 
  Carrer del Call
• 
  Independentzia plaza

Zerbitzuak

Osasuna

Hiriko ospitale nagusiak Josep Trueta mediku bartzelonarraren izena darama, haren omenez.

Hedabideak

Egunkariak

• El Punt
• Diari de Girona

Telebista

• Televisió de Girona

Gironar ezagunak

• Wifredo Bilotsua "Guifré el Pilós" (840–897), Bartzelonako kondea.
• Ramon Borrell (Girona, 972–1017), Bartzelonako kondea.
• Martin I.a Aragoikoa (Girona, 1356-1410), Aragoiko erregea eta Bartzelonako kondea.
• Lluís Borrassà (Girona, 1360-1424?), margolaria.
• Joaquim Ruyra (Girona, 1858-1939), idazlea.
• Xavier Cugat (Girona, 1900-1990), artista polifazetikoa.
• Jaume Vicens (Girona, 1910-1960), historialaria.
• Luis Antonio Santaló (Girona, 1911-2001), matematikaria.
• Maria Dolors Alibés (Girona, 1941–2009), idazlea.
• Lluís Llach (Girona, 1948–), politikari eta abeslaria.

Ikus, gainera

• Gironako udalerrien zerrenda

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Girona

• (Katalanez) Girona hiriko webgune ofiziala
• (Katalanez) Gironès Eskualdeko Kontseilua
• (Katalanez) Geron Ostalaritza Elkarteak