Leitza: berrikuspenen arteko aldeak

Koordenatuak: 43°04′44″N 1°54′53″W / 43.078888888889°N 1.9147222222222°W / 43.078888888889; -1.9147222222222
Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t →‎Kanpo loturak: Web orri erderakada da, webgune bateko web orri zehatz bati buruz ari ez bada zuzenagoa da webgune hitza (website) erabiltzea.
264. lerroa: 264. lerroa:
{{Atari|Nafarroa|Nafarroa}}
{{Atari|Nafarroa|Nafarroa}}
{{commonskat|Leitza}}
{{commonskat|Leitza}}
* {{eu}} [http://www.leitza.net/eu/ Leitzako Web-orria]
* {{eu}} [http://www.leitza.net/eu/ Leitzako webgunea]
* {{es}} [http://www.navarra.es/home_es/Navarra/272+Municipios/entidad.htm?IdEnt=409 Leitzari buruzko informazioa Nafarroako gobernuaren webgunean.]
* {{es}} [http://www.navarra.es/home_es/Navarra/272+Municipios/entidad.htm?IdEnt=409 Leitzari buruzko informazioa Nafarroako gobernuaren webgunean.]
* [http://maps.google.com/maps?f=q&source=s_q&hl=eu&geocode=&q=Leitza,+navarre&sll=43.126155,-1.742942&sspn=0.007141,0.013797&ie=UTF8&hq=&hnear=Leitza,+Nafarroa,+Espainia&ll=43.077383,-1.914454&spn=0.014169,0.027595&z=15&layer=c&cbll=43.078335,-1.91539&panoid=yZ9vrytnDGIPO0_5fvJBhA&cbp=12,26.61,,0,5 Lekunberri kalearen ikuspegia Google Street View-n.]
* [http://maps.google.com/maps?f=q&source=s_q&hl=eu&geocode=&q=Leitza,+navarre&sll=43.126155,-1.742942&sspn=0.007141,0.013797&ie=UTF8&hq=&hnear=Leitza,+Nafarroa,+Espainia&ll=43.077383,-1.914454&spn=0.014169,0.027595&z=15&layer=c&cbll=43.078335,-1.91539&panoid=yZ9vrytnDGIPO0_5fvJBhA&cbp=12,26.61,,0,5 Lekunberri kalearen ikuspegia Google Street View-n.]

13:04, 26 urria 2018ko berrikusketa

Leitza
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Leitza udalerriaren ikuspegi orokorra
Plazaolako bide berdetik ikusita.
Leitzako bandera
Bandera

Leitzako armarria
Armarria

Map
Kokapena
Herrialdea Euskal Herria
Lurraldea Nafarroa Garaia
Merindadea Iruñea
EskualdeaLeitzaldea
Administrazioa
Estatua Espainia
Erkidegoa Nafarroa
Izen ofiziala Leitza
AlkateaMikel Zabaleta Aramendia (EH Bildu)
Posta kodea31.880
INE kodea31149
Herritarraleitzar
Geografia
Koordenatuak43°04′44″N 1°54′53″W / 43.078888888889°N 1.9147222222222°W / 43.078888888889; -1.9147222222222
Azalera58,49 km²
Garaiera490 metro
Distantzia50,5 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria3.016 (2023:  −13)
alt_left 1.400 (%46,4)(2019) (%50,2) 1.513 alt_right
Dentsitatea52 biztanle/km²
Zahartzea[1]% 32,65
Ugalkortasuna[1]‰ 70,15
Ekonomia
Jarduera[1]% 73,58 (2011)
Desberdintasuna[1]% 0 (2011)
Langabezia[1]% 8,04 (2013)
Euskara
Euskaldunak[1][2]% 83,20 (2018:  %-7,96)
Datu gehigarriak
Webguneahttp://www.leitza.eus/

Leitza[3] Nafarroa Garaiko ipar-mendebaldeko udalerri bat da. Iruñeko merindadean dago kokatuta, Leitzaldea izeneko eskualdean.

Geografia

Inguru naturala eta kokapena

Leitza Iruñeko merindadearen iparraldeko muturrean dago, Gipuzkoako mugatik gertu, eta Nafarroako hiriburutik 50 bat kilometrora. Mendirik altuenak hegoaldean daude, Guratz (955m) eta Korneta (1.054m).

Iparraldean, Goizueta; hegoaldean, Larraun; ekialdean, Ezkurra; hego-ekialdean, Basaburua; eta mendebaldean, Areso eta Berastegi (Gipuzkoa) mugakide ditu.

Klima eta landaredia

Klimaren ezaugarrietako bat euri ugari eta erregularrak dira. Horrez gain, aldaketa termiko txikia dela eta, urteko batez besteko tenperatura 12-13 gradukoa da. Prezipitazioak 1.600 eta 2.000mm bitartekoak dira, hegoaldeko mendietan 2.000mm baino gehiago jausten dira. Urteroko egun euritsuak 180 baino gehiago dira.

Udalerrian hosto erorkorreko zuhaitzak nabarmentzen dira, pagadiak udalerriaren gunerik altuenetan, hariztiak beheko haranetan, eta gaztainondoak erdialdeko lurretan. Birlandaturiko pinu lariziarrek (Pinus nigra), insignisek eta alertzeek 650 hektarea hartzen dituzte.

Estazio meteorologikoa

Herrigunetik kanpo, Leitza inguruko mendi batean, itsasoaren mailatik 668 metrora, Nafarroako Gobernuak 1986an jarritako estazio meteorologikoa dago.[4]

Auzoak

Leitzako udalerria ondoko auzoek osatzen dute:


  • Leitza udalerriaren ikuspegi orokorra.
    Leitza udalerriaren ikuspegi orokorra.
  • Leitzako plazako ikuspegia.
    Leitzako plazako ikuspegia.
  • Leitza eta inguruko lursailak Ezkurrako mendatetik ikusita.
    Leitza eta inguruko lursailak Ezkurrako mendatetik ikusita.

Historia

Leitza udalerriaren mugetan Aritz-Ireberko Bioztain I eta Bioztain II trikuharriak daude, gizakiak inguruetan utzitako aztarnarik antzinakoena.

1847an herrian 4.000 errealeko zuzkidura zeukan eskola, hiru onuradun zeuzkan eliza, hiru burdinola, kupre lantegia, paper lantegia, zortzi sutegi, eta irina ekoizten zuten hiru errota zeuden.

Ondasun nabarmenak

Ekonomia

Industria (manufaktura-industria, papergintza), eraikuntza, zerbitzuak, abeltzaintza (behiak, ardiak, behorrak, txerri eta hegazti-haztegiak) eta basogintza (pagoa, haritza, pinua).

Demografia

XX. mendean, 1960ko hamarkadara arte biztanle kopuru aski egonkorra mantendu ondoren, 1960tik 1980ra hazkunde handia izan zuen Leitzak, eta populazioa bikoiztu egin zen. Ordutik, beheranzko joera txikia izan du biztanleriak.

Leitzako biztanleria

2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko 104 etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren % 3,60 (Nafarroako batezbestekoaren azpitik).

Politika

Udal hauteskundeak

1999an EHk (6 zinegotzi) hartu zuen alkatetza. EAk (3) eta UPNk (2) osatu zuten udalbatza; 2001ean ETAk José Javier Mujika Astibia UPNko zinegotzia hil zuen.

2003an ezker abertzalearen inguruko Larrain zerrenda legez kanpo utzi zuten; hori dela eta, UPNk (5 zinegotzi) irabazi zuen. Aldiz, Aralarrek (4) eskuratu zuen alkate kargua EAko bi zinegotzien laguntzaz.

Leitzako alkatea Eusko Abertzale Ekintza alderdi politikoko Javier Zabalo Betelu izan zen 2007-2011 legealdian. Udaleko hamaika zinegotzietatik sei lortu zituen, gehiengo osoa. Baliogabeko botoak 41 izan ziren (emandako guztien % 2,24) eta boto zuriak 37 (% 2,07). Abstentzioa % 26,72koa izan zen.

2011ko hauteskundeetan, Bilduk hamaika zinegotzietatik 9 lortu zituen 1.283 bozkarekin (% 76,14). Derecha Navarra y Española alderdiak zinegotzi 1 lortu zuen 188 bozkarekin (% 11,16). Azkenik, UPNek 130 bozka lortu zituen (% 7,72), eta beraz, zinegotzi bakarra. Bilduk gehiengo osoa zuenez, Oier Eizmendi alkate izendatu zuten.

Alderdi politikoa 2015 2011 2007 2003
Botoak Zinegotziak Botoak Zinegotziak Botoak Zinegotziak Botoak Zinegotziak
EH Bildu/Bildu % 78,08 9 %76,14 9 - - - -
Unión del Pueblo Navarro (UPN) % 16,49 2 % 7,72 1 %19,52 2 %38,35 5
Naparra ta Españico Escuñe (DNE) - - %11,16 1 - - - -
Eusko Abertzale Ekintza (EAE) - - - - %47,32 6 - -
Eusko Alkartasuna (EA) - - - - %23,38 3 %21,91 2
Aralar - - - - %7,72 0 %37,42 4

Alkateen zerrenda

2015 Mikel Zabaleta Aramendia (EH Bildu)
2011 Oier Eizmendi Astibia (Bildu)
2007 Javier Zabalo Betelu (EAE)
2003 Patxi Saenz Lazkano (Aralar)
1999 Tomas Azpirotz Alkotz (EH)

Udaletxea

  • HELBIDEA: Elbarren kalea, 1

Azpiegitura eta garraioak

Ceferino Apezetxea eta semeak autobus konpainiak Goizueta eta Leitza bitarteko linea ustiatzen du. Geltokia Leitzako Banco Santanderren bulegoaren aurrean dago.

Horrez gain, Leizaran Mariezcurrena autobus konpainiaren Doneztebe eta Iruñea bitarteko lineak geltokia dauka herrian. Autobus lineak honako ibilbidea egiten du:

Kultura

Hedabideak

Euskara

Abel Barriola leitzar pilotaria, Koldo Zuazorekin hizketan, Leitzan egiten den erdialdeko euskararen erakusgarri.

Nafarroako Foru Erkidegoko Gobernuak onartutako Euskararen Foru Legeari jarraituz, Leitza eremu euskalduneko udalerria da. 2001eko erroldan, herritarren % 91,16k zekien euskaraz.

Leitzan mintzatzen den euskara gaur egun gipuzkera da gehienbat;[5] XX. mendera arte, ordea, iparraldeko goi nafarrera egiten zen. Hiztuna zenbat eta gazteago, gipuzkeraren ezaugarri gehiago izaten ditu haren euskarak; zenbat eta zaharrago, nafarreraren ezaugarri gehiago.

Jaiak eta ospakizunak

Leitzako festak abuztuaren 10etik 15era ospatzen dira; egun nagusia abuztuaren 11 da, San Tiburtzio.

Inauteriak urtarrileko laugarren igandearen arabera hasten dira. Larunbata, igandea, astelehena eta asteartea hartzen dituzte.

Ekonomia

Udalerriko enpresa nagusia Sarrio paper-fabrika da, Gipuzkoatik datorren errepidean etorriz gero udalerriaren sarreran dago.

Leitzar ospetsuak

       

Ikus, gainera

Erreferentziak

  1. ↑ a b c d e f Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  2. ↑ Nafarroako Gobernua. (2018). Nafarroako Datu Soziolinguistikoak. Euskarabidea, 50-55 or..
  3. ↑ Euskaltzaindia. 155. araua: Nafarroako udal izendegia. .
  4. ↑ Nafarroako Meteorologi Agentziaren webgunea.
  5. ↑ Koldo Zuazo: Euskalkiak.com.

Kanpo loturak

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Nafarroa
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Leitza


Leitzako auzoak

Arkiskil • Erasote • Erreka • Gorriztaran • Leitza • Sakulu

Leitzaldeko udalerri aurkibidea

Araitz • Arano • Areso • Betelu • Goizueta • Larraun • Leitza • Lekunberri

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Leitza&oldid=6466342"(e)tik eskuratuta