Europar Batasuna: berrikuspenen arteko aldeak

Alemanez:	Europäische Union
Alemanez:	Europäische Union
Bulgarieraz:	Европейски съюз
Danieraz:	Den Europæiske Union
Errumanieraz:	Uniunea Europeană
Eslovakieraz:	Európska únia
Eslovenieraz:	Evropska unija
Estonieraz:	Euroopa Liit
Finlandieraz:	Euroopan unioni
Frantsesez:	Union européenne
Gaztelaniaz:	Unión Europea
Grezieraz:	Ευρωπαϊκή Ένωση
Hungarieraz:	Európai Unió
Ingelesez:	European Union
Irlanderaz:	An tAontas Eorpach
Italieraz:	Unione europea
Kroazieraz:	Europska unija
Letonieraz:	Eiropas Savienība
Lituanieraz:	Europos Sąjunga
Malteraz:	Unjoni Ewropea
Nederlanderaz:	Europese Unie
Polonieraz:	Unia Europejska
Portugesez:	União Europeia
Suedieraz:	Europeiska unionen
Txekieraz:	Evropská unie
	Ereserkia: Europako Ereserkia
	Goiburua: Aniztasunean bat eginik
	; Europako bandera
	; Europako bandera
	Global European Union.svg
Geografia
Hiriburua	Brusela; 50°50′48″N 4°21′6″E
Hiririk handiena	Londres eta Paris
Azalera	4.324.782 (7.a)
Kontinentea	Europa, Ipar Amerika, Hego Amerika, Afrika eta Asia
Mugakideak	Errusia, Norvegia, Bielorrusia, Suitza, Vatikano Hiria, San Marino, Ukraina, Moldavia, Ipar Mazedonia, Albania, Turkia, Brasil, Surinam, Monako, Liechtenstein, Maroko, Bosnia-Herzegovina, Montenegro, Andorra eta Serbia
Administrazioa
Europako Batzordeko Presidentea	Jean-Claude Juncker
Legebiltzarra	Europako Parlamentua
Epai autoritatea	Europako Justizia Auzitegia
Harreman diplomatikoak	Ikusi mapa Wikidatan
Zeren kide	ikusi ASEAN Regional Forum (en) ; Australia Group (en) ; Eurocontrol (en) ; Europako Ekonomia-Eremua; European Air Transport Command (en) ; G20; Merkataritzaren Mundu Erakundea; Quartet on the Middle East (en) ;
Demografia
Biztanleria	447.706.209 (2020) (3.a); −65.775.481 (2019)
Dentsitatea	105,68 bizt/km²
Hizkuntza ofizialak	ikusi ingeles ; frantses ; nederlandera ; daniera ; Estoniera ; finlandiera ; aleman ; greziera ; hungariera ; Irlandako gaelera ; italiera ; lituaniera ; poloniera ; portugesa ; gaztelania ; suediera ; bulgariera ; esloveniera ; eslovakiera ; errumaniera ; letoniera ; maltera ; Kroaziera ; txekiera ;
Giniren koefizientea	0,304 (2011)
Giza garapen indizea	0,876 (2011)
Ekonomia
Moneta	Euro (€)
BPG nominala	17.277.697.660.475 $ (2017); 785.841.869.280,1 (2016)
BPG per capita	33.836 $ (2017); 1.469 (2016)
BPG erosketa botere paritarioa	21.786.879.286.418 nazioarteko dolar (2017); 1.226.431.593.466 (2016)
BPG per capita EAPn	42.516,705 nazioarteko dolar (2017); 2.298,19 (2016)
Historia
1993	Maastrichteko Ituna
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia	baliorik ez
Ordu eremua	ikusi Udako ordutegi: Ekialdeko Europako Udako Ordutegia ; Udako ordutegi: Europa Mendebaldeko Udako Ordua ; Udako ordutegi: Europa Erdialdeko Udako Ordua ; ordutegi estandarra: Europa Erdialdeko Ordua ; ordutegi estandarra: Ekialdeko Europako Ordua ; ordutegi estandarra: Europa Mendebaldeko Ordua ;
Elektrizitatea	230 V. 50 Hz.
Internet domeinua	.eu
	europa.eu

Nabigazio historia interaktiboa

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

IkusizkoaWikitestua

Lerroan

14:51, 15 azaroa 2018ko berrikusketa

Europar Batasuna^[2] (EB) Europako 28 estatuk osatzen duten nazioz gaindiko erakunde bat da. 1993ko azaroaren 1ean Maastrichteko Itunarekin sortu zen. 1950eko hamarkadan eratutako Europako Ekonomia Erkidegoaren de factozko ondorengoa da EB. 3.976.372 km²-ko zabalera du eta 459.500.000 biztanle (115.6 bizt./km², 2005ean).

Brusela da Europar Batasuneko erakundeen egoitza nagusia. han daude Kontseiluaren, Komisioaren eta Legebiltzarreko egoitza administratiboak.

Parlamentuari dagokionez, Estrasburgo da hiriburu ofiziala (han egiten dira osoko bilkurak); Brusela, hiriburu exekutiboa; eta Estrasburgo, hiriburu administratiboa.

Europako Justizia Auzitegiaren egoitza Luxenburgon dago.

Hala ere, hiririk handiena Londres da.

Historia

Sakontzeko, irakurri: «Europar Batasuneko historia»

Historian zehar, hainbat inperiok Europa mailako zabalkundea izan zuten; hauen artean Erromatar Inperioa, Inperio Frankoa, Germaniako Erromatar Inperio Santua, Frantziako Lehen Inperioa eta Alemania nazia leudeke. Europan izandako gerren sarraskiak aintzat hartuta, 1945ean Bigarren Mundu Gerra amaitu aurretik, hainbat politikari eta pentsalarik Europako herri eta estatuen arteko batasunean amesten zuten, besteak beste, Victor Hugo, Charles de Saint-Pierre, William Penn eta Giuseppe Manzini aipa daitezke.

Hala ere, Europako estatu eta herrien arteko batasuna bilatzeko benetako urratsak Bigarren Mundu Gerra amaitu ostean sortu ziren. Winston Churchillek Europako Estatu Batuak sortzea proposatu zuen. 1949an Europako Kontseilua sortu zen, estatuz gaindiko lehen erakunde europarra.

Helburuak (1992)

A) Garapen ekonomiko eta soziala modu orekatuan eta eten gabe bultzatu, barruko mugarik gabeko gunea sortuz, kohesio [[ekonomiko eta sozialaren bitartez, ekonomiaren eta monetaren batasuna ezarriz eta hitzarmen honetako eskakizunen araberako moneta bakarra prestatuz.

B) Herriaren izaera nazioartean baieztatu etorkizunean herritar guztien defentsa ekarriko duen kanpoko politika eta segurtasunerako politika baten bidez.

C) Herritarren eta kide diren estatuen interes eta eskubideen babesa sendotu, Batasunean sartzeko modua izan dadin.

D) Justizia eta barruko arazoei dagokionez, elkarren arteko laguntza areagotu.

Kideak

Sakontzeko, irakurri: «Europar Batasuneko estatu kideak»

2017an, hauek ziren Europako Batasuneko 27 estatu kideak (parentesi artean EBean sartu zen urtea; 6 herrialde sortzaileek 1957an osatu zuten formalki Europako Ekonomia Erkidegoa):

Alemania (Alemaniako Errepublika Federala sortzaileetakoa izan zen; Alemaniako Errepublika Demokratikoa 1990an sartu zen, Errepublika Federalarekin bat egin zuenean).
Austria (1996)
Belgika (sortzailea)
Bulgaria (2007)
Danimarka (1973)
Errumania (2007)
Eslovakia (2004)
Eslovenia (2004)
Espainia (1986)
Estonia (2004)
Finlandia (1995)
Frantzia (sortzailea)
Grezia (1981)
Herbehereak (sortzailea)
Hungaria (2004)
Irlanda (1973)
Italia (sortzailea)
Kroazia (2013)
Letonia (2004)
Lituania (2004)
Luxenburgo (sortzailea)
Malta (2004)
Polonia (2004)
Portugal (1986)
Suedia (1995)
Txekia (2004)
Zipre (2004)

Sartzeko hautagai ofizialak:

Sartzeko eskaera egin dutenak, baina ofizialki ez onartuak:

Albania

Sartzeko eskaera oraindik egin ez duten balizko hautagaiak:

Europar Batasunera sartzeko agendan ez dauden estatuak:

Liechtenstein, Norvegia eta Suitza
Mikroestatuak (Andorra, Monako, San Marino eta Vatikano Hiria)
Mendebaldeko Balkanak (Armenia, Azerbaijan, Bielorrusia, Georgia, Moldavia eta Ukraina)
Kazakhstan eta Errusia
Cabo Verde, Israel eta Maroko

Etorkizuneko balizko zabalkundeak Europako Merkataritza Askeko Elkarteko eta SESB ohiko estatuak har litzakete.

Lehenengoen artean Suitza, Liechtenstein, Islandia eta Norvegia egon litezke. Estatu horiek ekonomia maila oso altuak dituzte, EBeko batez bestekoa baino askoz altuagoak. Horrek hiritarren artean kontrako jarrera indartzen du; izan ere, EBean sartuko balira diru laguntzak ematea tokatuko litzaieke, Garapen Funtsen bidez herrialde txiroenei aurrera egiten laguntzeko. Gainera, politikoki oso estatu independenteak dira, beraien subiranotasuna gogor defendatzen dutenak.

Bigarrenen artean Ukraina, Bielorrusia, Moldavia, Georgia, Armenia, Azerbaijan, Kazajstan eta Errusia leudeke, baina hauen hautagaitzak zail ikusten dira, bai ekonomikoki EBko batez bestekotik oso atzean daudelako baita politikoki egoera ezegonkorrak nagusi direlako. Gainera, biztanle kopuru handia dutenez, Garapen Funtsetatik diru asko jasoko lukete, eta herrialde aberatsagoak EBean sartu ezean gaur egungoek ahalegin handiak egin beharko lituzkete.

Egoera berezian daude Europako mikroestatuak (Andorra, Monako, San Marino eta Vatikano Hiria): euroa erabiltzen duten arren, ez dira EBeko kide. Europaz kanpoko beste estatu batzuen kidetza ere eztabaidatu izan da, hala nola, Israel eta Marokorenak, baina gaur egun ez dira aukera errealtzat hartzen.

Erresuma Batua Europar Batasunean egon zen 1973tik aurrera, baina 2016an elkartetik alde egitea erabaki zen erreferendum batean. (Ikus Brexit artikulua).

Metropolitar guneak

Hauexek dira metropolitar gunerik handienak, 2005eko datuen arabera:

Paris, Frantzia 10.136.000 biztanle.
Essen-Dortmund, Alemania 5.214.000
Madril, Espainia 5.078.000
Milan, Italia 4.282.280
Bartzelona, Espainia 4.043.000
Berlin, Alemania 3.764.000
Rotterdam, Herbehereak 3.345.000
Atenas, Grezia 3.247.000
Napoli, Italia 2.905.000

Erakundeak

Sakontzeko, irakurri: «Europar Batasuneko Erakundeak»

Gaur egun Europar Batasuna bost erakundek gobernatzen dute. Europar Batasuna eratu duten hitzarmenetan ondoko hurrenkeran sortu ziren: Europako Parlamentua, Europar Batasuneko Kontseilua (Europar Kontseilua), Europako Batzordea, Europako Justizia Auzitegia eta Europako Kontu Auzitegia.

Europako Batzordea EBren botere betearazlea da, eta lege-ekimenak zein Batasuneko eguneroko jarduna ditu bere gain. Kontseiluan ez bezala, non herrikideen ordezkariek norberaren interesen alde egin behar baituten, Komisioan Batasun osoaren interesak dira defenditzekoak. Halaber, europar integrazioaren bultzatzailea ere bada Komisioa. Orain 27 komisariok osatzen dute, herrikide banakoak, nork bere ardura politikoa duela. Komisioburua —gaur egun, Durão Barroso— eta gainerako komisarioak Kontseiluak aukeratzen ditu, parlamentuak berretsita.

Europar Batasuneko Parlamentuak botere legegilearen erdia osatzen du. Bost urtean behin, Europako herritarrek Parlamentuko 751 kideak hautatzen dituzte. Nahiz eta herrikideen arabera aukeratzen dituzten, biltzarrean alderdi politikoaren arabera (eta ez nazionalitatearen kontura) esertzen dira. Herrikide bakoitzak eserleku kopuru desberdina dauka, populazioaren arabera. Parlamentuko presidentearen aginpidea bi urte eta erdikoa da, beraz, legegintzaldi batean bi aukeraketa dituzte. Politikaren hainbat arlotan, Kontseiluarekin batera onesten ditu Parlamentuak legeak eta arauak (beste arlo batzuetan Kontseiluak baino ez du zeresana). Lisboako Itunaren azpian, Kontseiluak eta Parlamentuak elkarrekin jorratuko dituzten arloak handituko dira, eta, hortaz, Parlamentuaren papera garrantzitsuago bilakatuko da.

Europar Batasuneko Kontseiluak (hainbatetan Ministroen Kontseilua ere deituta) osatzen du EBeko botere legegilearen beste erdia. Erakunde bakarra den arren, praktikan Kontseilua biltzar txikiagotan bereizten da arloaren arabera, hala nola GAERC kanpo harremanetarako, edo ECOFIN politika ekonomikorako. Horrela, herrikide guztiek ordezkari bana (ministro mailakoa, orokorrean) bidaltzen dute arlo horretarako. Kontseilu burua txandakako presidentziaren arabera aldatzen da. Erabakiak hartzeko, herrikide bakoitzak boto kopuru desberdina dauka. Horrela, Alemaniak edo Frantziak 29na boto dituzte eta Maltak, 3 baino ez (guztira 345 boto dira). Erregulartasunik gabe biltzen dira urtean zehar, kanpo harremanak, ekonomiak eta nekazaritza arloetan izan ezik, hauetarako hilabetero biltzen baitira.

EBaren justizia-boterea Europako Justizia Auzitegiak eta Lehen Instantziako Epaitegiak osatzen dute. Batera Batasuna osatu duten hitzarmenak interpretatzen eta aplikatzen dituzte. Lehen Instantziako Epaitegiak gizabanakoen auziak hartzen ditu bere baitan batik bat, eta Justizia Epaitegiak herrikideek eta instituzioek eramandakoak jorratzen ditu.

Hizkuntzak

Europar Batasuneko hizkuntza ofizialak eta lan hizkuntzak 24 hauek dira: alemana, bulgariera, daniera, eslovakiera, esloveniera, gaztelania, ingelesa, errumaniera, estoniera, finlandiera, frantsesa, greziera, hungariera, irlandera, italiera, kroaziera, letoniera, lituaniera, maltera, nederlandera, poloniera, portugesa, suediera, txekiera. Dokumentu garrantzitsuak, hala nola lege testuak, hizkuntza ofizial horietako bakoitzera itzultzen dira.

Horiez gain, bost hizkuntzok nolabait erdi ofizialak dira:

Europar Batasuneko itunen itzulpen ofizialak egiten dira hizkuntza horietara, eta Europar Batasuneko herritarrek Batasuneko erakundeekiko korrespondentzia hizkuntza horietan izateko eskubidea dute.

Azkenik, badira inolako ofizialtasunik ez duten beste hizkuntza batzuk:

Erreferentziak

↑ .
↑ EIMA. Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. .
↑ Martínez Rueda, Fernando; Aizpuru Murua, Mikel. (2011). Gaur egungo munduaren historia, 1945-2009. Udako Euskal Unibertsitatea ISBN 9788484383345..

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Europar Batasuna

EBren webgune ofiziala (Bulgarieraz) (Txekieraz) (Danieraz) (Alemanez) (Estonieraz) (Grezieraz) (Ingelesez) (Gaztelaniaz) (Frantsesez) (Gaeleraz) (Italieraz) (Letonieraz) (Lituanieraz) (Hungarieraz) (Malteraz) (Nederlanderaz) (Polonieraz) (Portugesez) (Errumanieraz) (Eslovakieraz) (Eslovenieraz) (Finlandieraz) (Suedieraz)

[capital-1] .

[2] EIMA. Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. .

[3] Martínez Rueda, Fernando; Aizpuru Murua, Mikel. (2011). Gaur egungo munduaren historia, 1945-2009. Udako Euskal Unibertsitatea ISBN 9788484383345..

[1]

[2]

[3]

@@ 106. lerroa: / 106. lerroa: @@
 |ohar_a = Herrialde guztiak batera hartuz gero.
 }}
-'''Europar Batasuna'''<ref>{{Erreferentzia |egilea= EIMA | izenburua = Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak |url = http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf | eskuratze data = 2013-02-26}}</ref> ('''EB''') [[Europa]]ko 28 estatuk osatzen duten nazioz gaindiko erakunde bat da. [[1993]]ko [[azaroaren 1]]ean [[Maastrichteko Ituna]]rekin sortu zen. [[1950eko hamarkada]]n eratutako [[Europako Ekonomia Erkidegoa]]ren ''de facto''zko ondorengoa da EB.
+'''Europar Batasuna'''<ref>{{Erreferentzia |egilea= EIMA | izenburua = Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak |url = http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf | eskuratze data = 2013-02-26}}</ref> ('''EB''') [[Europa]]ko 28 estatuk osatzen duten nazioz gaindiko erakunde bat da. [[1993]]ko [[azaroaren 1]]ean [[Maastrichteko Ituna]]rekin sortu zen. [[1950eko hamarkada]]n eratutako [[Europako Ekonomia Erkidegoa]]ren ''de facto''zko ondorengoa da EB. 3.976.372&nbsp;km²-ko zabalera du eta 459.500.000 biztanle (115.6 bizt./km², [[2005]]<nowiki/>ean).
-.976.372&nbsp;km²-ko zabalera du eta 459.500.000 biztanle (115.6 bizt./km²; [[2005]]).
-[[Brusela]] da Europar Batasuneko erakundeen egoitza nagusia, han daude [[Europako Kontseilua|Kontseiluaren]], [[Europako Batzordea|Komisioaren]] eta [[Europako Parlamentua|Legebiltzarreko]] egoitza administratiboak.
+[[Brusela]] da Europar Batasuneko erakundeen egoitza nagusia. han daude [[Europako Kontseilua|Kontseiluaren]], [[Europako Batzordea|Komisioaren]] eta [[Europako Parlamentua|Legebiltzarreko]] egoitza administratiboak.
-Parlamentuari dagokionez, [[Estrasburgo]] da hiriburu ofiziala (han egiten dira osoko bilkurak), [[Brusela]] hiriburu exekutiboa eta Estrasburgo hiriburu administratiboa.
+Parlamentuari dagokionez, [[Estrasburgo]] da hiriburu ofiziala (han egiten dira osoko bilkurak); [[Brusela]], hiriburu exekutiboa; eta Estrasburgo, hiriburu administratiboa.
 Europako Justizia Auzitegiaren egoitza [[Luxenburgo]]n dago.
-Hala ere, [[Londres]] da hiririk handiena.
+Hala ere, hiririk handiena [[Londres]] da.
 == Historia ==
 {{sakontzeko|Europar Batasuneko historia}}
-Historian zehar hainbat inperiok [[Europa]] mailako zabalkundea izan zuten; hauen artean [[Erromatar Inperioa]], [[Inperio Franko]]a, [[Germaniako Erromatar Inperio Santua]], [[Frantziako Lehen Inperioa]] eta [[Hirugarren Reicha|Alemania nazia]] leudeke. Europan izandako gerren sarraskiak aintzat hartuta, [[1945]]ean [[Bigarren Mundu Gerra]] amaitu aurretik, hainbat politikari eta pentsalarik Europako herri eta estatuen arteko batasunean amesten zuten, besteak beste, [[Victor Hugo]], [[Charles de Saint-Pierre]], [[William Penn]] eta [[Giuseppe Manzini]] aipa daitezke.
+Historian zehar, hainbat inperiok [[Europa]] mailako zabalkundea izan zuten; hauen artean [[Erromatar Inperioa]], [[Inperio Franko]]a, [[Germaniako Erromatar Inperio Santua]], [[Frantziako Lehen Inperioa]] eta [[Hirugarren Reicha|Alemania nazia]] leudeke. Europan izandako gerren sarraskiak aintzat hartuta, [[1945]]ean [[Bigarren Mundu Gerra]] amaitu aurretik, hainbat politikari eta pentsalarik Europako herri eta estatuen arteko batasunean amesten zuten, besteak beste, [[Victor Hugo]], Charles de Saint-Pierre, [[William Penn]] eta Giuseppe Manzini aipa daitezke.
 Hala ere, Europako estatu eta herrien arteko batasuna bilatzeko benetako urratsak [[Bigarren Mundu Gerra]] amaitu ostean sortu ziren. [[Winston Churchill]]ek ''Europako Estatu Batuak'' sortzea proposatu zuen. [[1949]]an [[Europako Kontseilua]] sortu zen, estatuz gaindiko lehen erakunde europarra.
@@ 136. lerroa: / 135. lerroa: @@
 {{Sakontzeko|Europar Batasuneko estatu kideak}}
 [[Fitxategi:1957-2007_Europar_Batasunaren_bilakaera.jpg|thumb|1957-2007 Europar Batasunaren bilakaera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Fernando|abizena=Martínez Rueda||izena2=Mikel|abizena2=Aizpuru Murua|izenburua=Gaur egungo munduaren historia, 1945-2009|argitaletxea=Udako Euskal Unibertsitatea|data=2011|url=http://www.buruxkak.eus/liburua/gaur-egungo-munduaren-historia-1945-2009/1915|isbn=9788484383345}}</ref>]]
-[[2017|2017an]] hauek dira Europako Batasuneko 27 estatu kideak (parentesi artean EBn sartu zen urtea; 6 herrialde sortzaileek [[1957]]an osatu zuten formalki [[Europako Ekonomia Erkidegoa]]):
+[[2017|2017an]], hauek ziren Europako Batasuneko 27 estatu kideak (parentesi artean EBean sartu zen urtea; 6 herrialde sortzaileek [[1957]]an osatu zuten formalki [[Europako Ekonomia Erkidegoa]]):
 {{zutabeak|kopurua=3|
 * [[Alemania]] (Alemaniako Errepublika Federala sortzaileetakoa izan zen; [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]] [[1990]]an sartu zen, Errepublika Federalarekin bat egin zuenean).
@@ 175. lerroa: / 174. lerroa: @@
 * [[Albania]]
-Sartzeko eskaera oraindik egin ez duten '''hautagai potentzialak''':
+Sartzeko eskaera oraindik egin ez duten '''balizko hautagaiak''':
 * [[Bosnia-Herzegovina]]
 * [[Kosovo]]
-Europar Batasunera gehitzeko '''agendan ez dauden estatuak''':
+Europar Batasunera sartzeko '''agendan ez dauden estatuak''':
 * [[Liechtenstein]], [[Norvegia]] eta [[Suitza]]
 * Mikroestatuak ([[Andorra]], [[Monako]], [[San Marino]] eta [[Vatikano Hiria]])
@@ 186. lerroa: / 185. lerroa: @@
 * [[Cabo Verde]], [[Israel]] eta [[Maroko]]
-Etorkizuneko '''balizko zabalkundeak''' [[Europako Merkataritza Askeko Elkarte]]ko eta [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|SESB]] ohiko estatuak har ditzakete.
+Etorkizuneko '''balizko zabalkundeak''' [[Europako Merkataritza Askeko Elkarte]]ko eta [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|SESB]] ohiko estatuak har litzakete.
-Lehenengoen artean [[Suitza]], [[Liechtenstein]], [[Islandia]] eta [[Norvegia]] egongo lirateke. Estatu hauek ekonomia maila oso altuak dituzte, EBko batez bestekoa baino askoz altuagoak. Horrek hiritarren artean kontrako jarrera indartzen du; izan ere, EBn sartuko balira diru laguntzak ematea tokatuko litzaieke, Garapen Funtsen bidez herrialde txiroenei aurrera egiten laguntzeko. Gainera, politikoki oso estatu independenteak dira, beraien subiranotasuna gogor defendatzen dutenak.
+Lehenengoen artean [[Suitza]], [[Liechtenstein]], [[Islandia]] eta [[Norvegia]] egon litezke. Estatu horiek ekonomia maila oso altuak dituzte, EBeko batez bestekoa baino askoz altuagoak. Horrek hiritarren artean kontrako jarrera indartzen du; izan ere, EBean sartuko balira diru laguntzak ematea tokatuko litzaieke, Garapen Funtsen bidez herrialde txiroenei aurrera egiten laguntzeko. Gainera, politikoki oso estatu independenteak dira, beraien subiranotasuna gogor defendatzen dutenak.
-Bigarrenen artean [[Ukraina]], [[Bielorrusia]], [[Moldavia]], [[Georgia]], [[Armenia]], [[Azerbaijan]], [[Kazakhstan|Kazajstan]] eta [[Errusia]] leudeke, baina hauen hautagaitzak zail ikusten dira, bai ekonomikoki EBko batez bestekotik oso atzean daudelako baita politikoki egoera ezegonkorrak nagusi direlako. Gainera, biztanle kopuru handia dutenez, Garapen Funtsetatik diru asko jasoko lukete, eta herrialde aberatsagoak EBn sartu ezean gaur egungoek ahalegin handiak egin beharko lituzkete.
+Bigarrenen artean [[Ukraina]], [[Bielorrusia]], [[Moldavia]], [[Georgia]], [[Armenia]], [[Azerbaijan]], [[Kazakhstan|Kazajstan]] eta [[Errusia]] leudeke, baina hauen hautagaitzak zail ikusten dira, bai ekonomikoki EBko batez bestekotik oso atzean daudelako baita politikoki egoera ezegonkorrak nagusi direlako. Gainera, biztanle kopuru handia dutenez, Garapen Funtsetatik diru asko jasoko lukete, eta herrialde aberatsagoak EBean sartu ezean gaur egungoek ahalegin handiak egin beharko lituzkete.
-Egoera berezian daude '''Europako mikroestatuak''' ([[Andorra]], [[Monako]], [[San Marino]] eta [[Vatikano Hiria]]). Hauek [[euro]]a erabiltzen duten arren, ez dira EBko kide. Europaz kanpoko beste estatu batzuen kidetza ere eztabaidatu izan da, hala nola, [[Israel]] eta [[Maroko]]renak, baina gaur egun ez dira aukera errealtzat hartzen.
+Egoera berezian daude '''Europako mikroestatuak''' ([[Andorra]], [[Monako]], [[San Marino]] eta [[Vatikano Hiria]]): [[euro]]a erabiltzen duten arren, ez dira EBeko kide. Europaz kanpoko beste estatu batzuen kidetza ere eztabaidatu izan da, hala nola, [[Israel]] eta [[Maroko]]renak, baina gaur egun ez dira aukera errealtzat hartzen.
 * [[Erresuma Batua]] Europar Batasunean egon zen [[1973]]tik aurrera, baina 2016an elkartetik alde egitea erabaki zen [[erreferendum]] batean. (Ikus [[Erresuma Batua Europar Batasunetik irtetea|''Brexit'']] artikulua).
@@ 213. lerroa: / 212. lerroa: @@
 Gaur egun Europar Batasuna bost erakundek gobernatzen dute. Europar Batasuna eratu duten hitzarmenetan ondoko hurrenkeran sortu ziren: [[Europako Parlamentua]], [[Europar Batasuneko Kontseilua]] (Europar Kontseilua), [[Europako Batzordea]], [[Europako Justizia Auzitegia]] eta [[Europako Kontu Auzitegia]].
-Europako Batzordea EBren [[botere betearazle]]a da, eta lege-ekimenak zein Batasuneko eguneroko jarduna ditu bere gain. Kontseiluan ez bezala, non herrikideen ordezkariek norberaren interesen alde egin behar baituten, Komisioan Batasun osoaren interesak dira defenditzekoak. Halaber, europar integrazioaren bultzatzailea ere bada Komisioa. Orain 27 komisariok osatzen dute, herrikide banakoak, nork bere ardura politiko desberdina duela. [[Europar Batasuneko Komisioburua|Komisioburua]] —gaur egun [[José Manuel Durão Barroso|Durao Barroso]]— eta gainerako komisarioak Kontseiluak aukeratzen ditu, parlamentuak berretsita.
+Europako Batzordea EBren [[botere betearazle]]a da, eta lege-ekimenak zein Batasuneko eguneroko jarduna ditu bere gain. Kontseiluan ez bezala, non herrikideen ordezkariek norberaren interesen alde egin behar baituten, Komisioan Batasun osoaren interesak dira defenditzekoak. Halaber, europar integrazioaren bultzatzailea ere bada Komisioa. Orain 27 komisariok osatzen dute, herrikide banakoak, nork bere ardura politikoa duela. Komisioburua —gaur egun, [[José Manuel Durão Barroso|Durão Barroso]]— eta gainerako komisarioak Kontseiluak aukeratzen ditu, parlamentuak berretsita.
 [[Fitxategi:EP Strasbourg hemicycle l-gal.jpg|ezkerrera|thumbnail|Parlamentuaren egoitza [[Estrasburgo]]n.]]
-[[Europako Parlamentua|Europar Batasuneko Parlamentuak]] [[botere legegile]]aren erdia osatzen du. Bost urtean behin, Europako herritarrek Parlamentuko 751 kideak hautatzen dituzte. Nahiz eta herrikideen arabera aukeratzen dituzten, biltzarrean alderdi politikoaren arabera (eta ez nazionalitatearen kontura) esertzen dira. Herrikide bakoitzak eserleku kopuru desberdina dauka, populazioaren arabera. [[Europar Batasuneko Parlamentuburua|Parlamentuko presidentearen]] aginpidea bi urte eta erdikoa da, beraz, legegintzaldi batean bi aukeraketa dituzte. Politikaren hainbat arlotan, Kontseiluarekin batera onesten ditu Parlamentuak legeak eta arauak (beste arlo batzuetan Kontseiluak baino ez du zeresana). [[Lisboako Ituna]]ren azpian, Kontseiluak eta Parlamentuak elkarrekin jorratuko dituzten arloak handituko dira, eta, hortaz, Parlamentuaren papera garrantzitsuago bilakatuko da.
+[[Europako Parlamentua|Europar Batasuneko Parlamentuak]] [[botere legegile]]aren erdia osatzen du. Bost urtean behin, Europako herritarrek Parlamentuko 751 kideak hautatzen dituzte. Nahiz eta herrikideen arabera aukeratzen dituzten, biltzarrean alderdi politikoaren arabera (eta ez nazionalitatearen kontura) esertzen dira. Herrikide bakoitzak eserleku kopuru desberdina dauka, populazioaren arabera. Parlamentuko presidentearen aginpidea bi urte eta erdikoa da, beraz, legegintzaldi batean bi aukeraketa dituzte. Politikaren hainbat arlotan, Kontseiluarekin batera onesten ditu Parlamentuak legeak eta arauak (beste arlo batzuetan Kontseiluak baino ez du zeresana). [[Lisboako Ituna]]ren azpian, Kontseiluak eta Parlamentuak elkarrekin jorratuko dituzten arloak handituko dira, eta, hortaz, Parlamentuaren papera garrantzitsuago bilakatuko da.
-Europar Batasuneko Kontseiluak (hainbatetan Ministroen Kontseilua ere deituta) osatzen du EBko botere legegilearen beste erdia. Erakunde bakarra den arren, praktikan Kontseilua biltzar txikiagotan bereizten da arloaren arabera, hala nola [[GAERC]] kanpo harremanetarako, edo [[Europako Batasuneko Ekonomia eta Finantzetako Ministroen Kontseilua|ECOFIN]] politika ekonomikorako. Honela, herrikide guztiek ordezkari bana (ministro mailakoa jeneralean) bidaltzen dute arlo horretarako. Kontseilu burua txandakako presidentziaren arabera aldatzen da. Erabakiak hartzeko, herrikide bakoitzak boto kopuru desberdina dauka. Honela, [[Alemania]]k edo [[Frantzia]]k 29na boto dituzte, [[Malta]]k 3 besterik ez dituen bitartean (guztira 345 boto dira). Erregulartasunik gabe biltzen dira urtean zehar, kanpo harremanak, ekonomiak eta nekazaritza arloetan izan ezik, hauetarako hilabetero biltzen baitira.
+Europar Batasuneko Kontseiluak (hainbatetan Ministroen Kontseilua ere deituta) osatzen du EBeko botere legegilearen beste erdia. Erakunde bakarra den arren, praktikan Kontseilua biltzar txikiagotan bereizten da arloaren arabera, hala nola GAERC kanpo harremanetarako, edo [[Europako Batasuneko Ekonomia eta Finantzetako Ministroen Kontseilua|ECOFIN]] politika ekonomikorako. Horrela, herrikide guztiek ordezkari bana (ministro mailakoa, orokorrean) bidaltzen dute arlo horretarako. Kontseilu burua txandakako presidentziaren arabera aldatzen da. Erabakiak hartzeko, herrikide bakoitzak boto kopuru desberdina dauka. Horrela, [[Alemania]]k edo [[Frantzia]]k 29na boto dituzte eta [[Malta]]k, 3 baino ez (guztira 345 boto dira). Erregulartasunik gabe biltzen dira urtean zehar, kanpo harremanak, ekonomiak eta nekazaritza arloetan izan ezik, hauetarako hilabetero biltzen baitira.
-EBaren justizia-boterea [[Europako Justizia Auzitegia]]k eta [[Lehen Instantziako Epaitegia]]k osatzen dute. Batera Batasuna osatu duten hitzarmenak interpretatzen eta aplikatzen dituzte. Lehen Instantziako Epaitegiak gizabanakoen auziak hartzen ditu bere baitan batik bat, eta Justizia Epaitegiak herrikideek eta instituzioek eramandakoak jorratzen ditu.
+EBaren justizia-boterea [[Europako Justizia Auzitegia]]k eta Lehen Instantziako Epaitegiak osatzen dute. Batera Batasuna osatu duten hitzarmenak interpretatzen eta aplikatzen dituzte. Lehen Instantziako Epaitegiak gizabanakoen auziak hartzen ditu bere baitan batik bat, eta Justizia Epaitegiak herrikideek eta instituzioek eramandakoak jorratzen ditu.
 == Hizkuntzak ==
+Europar Batasuneko hizkuntza ofizialak eta lan hizkuntzak 24 hauek dira: [[aleman]]a, [[bulgariera]], [[daniera]], [[eslovakiera]], [[esloveniera]], [[gaztelania]], [[ingeles]]a, [[errumaniera]], [[estoniera]], [[finlandiera]], [[frantses]]a, [[greziera]], [[hungariera]], [[Irlandako gaelera|irlandera]], [[italiera]], [[kroaziera]], [[letoniera]], [[lituaniera]], [[maltera]], [[nederlandera]], [[poloniera]], [[portuges]]a, [[suediera]], [[txekiera]]. Dokumentu garrantzitsuak, hala nola lege testuak, hizkuntza ofizial horietako bakoitzera itzultzen dira.
-Europar Batasuneko hizkuntza ofizialak eta lan hizkuntzak 24 hauek dira:
-[[Aleman]]a | [[Bulgariera]] | [[Daniera]] | [[Eslovakiera]] | [[Esloveniera]] | [[Gaztelania]] | [[Ingeles]]a | [[Errumaniera]] | [[Estoniera]] | [[Finlandiera]] | [[Frantses]]a | [[Greziera]] [[Hungariera]] | [[Irlandako gaelera|Irlandera]] | [[Italiera]] | [[Kroaziera]] | [[Letoniera]] | [[Lituaniera]] | [[Maltera]] | [[Nederlandera]] | [[Poloniera]] | [[Portuges]]a | [[Suediera]] | [[Txekiera]]
+Horiez gain, bost hizkuntzok nolabait erdi ofizialak dira:
-Dokumentu garrantzitsuak, hala nola lege testuak, hizkuntza ofizial horietako bakoitzera itzultzen dira.
+* [[eskoziera]]
-Horiez gain, badira nolabait ere erdi ofizialak diren bost hizkuntza:
-* [[Eskoziera]]
+* [[euskara]]
+* [[Gales (hizkuntza)|galesa]]
-* [[Euskara]]
+* [[galiziera]]
-* [[Gales (hizkuntza)|Galesa]]
-* [[Galiziera]]
+* [[katalan]]a
-* [[Katalan]]a
 Europar Batasuneko itunen itzulpen ofizialak egiten dira hizkuntza horietara, eta Europar Batasuneko herritarrek Batasuneko erakundeekiko korrespondentzia hizkuntza horietan izateko eskubidea dute.
 Azkenik, badira inolako ofizialtasunik ez duten beste hizkuntza batzuk:
-* [[Bretainiera]]
+* [[bretainiera]]
-* [[Erromantxe]]ra
+* [[erromantxe]]ra
-* [[Frankoproventzera|Frankoprovenzera]]
+* [[Frankoproventzera|frankoprovenzera]]
-* [[Frisiera]]
+* [[frisiera]]
-* [[Kaxubiera]]
+* [[kaxubiera]]
-* [[Korsikera]]
+* [[korsikera]]
-* [[Okzitaniera]]
+* [[okzitaniera]]
-* [[Samiera]]
+* [[samiera]]
-* [[Sardiniera]]
+* [[sardiniera]]
 * eta abar.