Irailaren 4: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t →Mundua |
|||
101. lerroa: | 101. lerroa: | ||
===== Euskal Herria ===== |
===== Euskal Herria ===== |
||
* [[1885]] - [[Pedro Egaña]], arabar politikaria (j. [[1803]]). |
* [[1885]] - [[Pedro Egaña]], arabar politikaria (j. [[1803]]). |
||
* [[1936]] - [[Joaquín Beuntza]], euskal abokatua eta politikaria, fusilatua (j. [[1872]]). |
* [[1936]] - |
||
** [[Joaquín Beuntza]], euskal abokatua eta politikaria, fusilatua (j. [[1872]]). |
|||
** [[José Vicente Ormaetxea|José Vicente Ormaetxea, ''Frai Antonio de Jesús y María'']], bizkaitar apaiz [[hirukoiztar]]ra, [[Villanueva del Arzobispo]]n fusilatua (j. [[1880]]). |
|||
* [[1964]] - [[Jose Maria Belaustegigoitia]], ''Belauste'', [[Bilboko Athletic Kluba|Bilboko Athletic Klubeko]] jokalaria, [[Mexiko Hiria]]n (j. [[1889]]). |
* [[1964]] - [[Jose Maria Belaustegigoitia]], ''Belauste'', [[Bilboko Athletic Kluba|Bilboko Athletic Klubeko]] jokalaria, [[Mexiko Hiria]]n (j. [[1889]]). |
||
* [[1977]] - [[Adolphe Jauregi]], baxenafar errugbilaria (j. [[1898]]). |
* [[1977]] - [[Adolphe Jauregi]], baxenafar errugbilaria (j. [[1898]]). |
21:08, 17 azaroa 2018ko berrikusketa
Irailaren 4a gregoriotar egutegiaren urteko berrehun eta berrogeita zazpigarren eguna da, 248.a bisurteetan. 118 egun falta dira urtea amaitzeko.
Gertaerak
Euskal Herria
- 1978 - ETAk Amancio Barreiro Gens taxi gidaria hil zuen Gipuzkoan.
- 1985 - Jose Arraztoagaren aurkako atentatua Donibane Garazin.
Mundua
- 476 - Odoakro buruzagi germaniarrak Ravenna bereganatu zuen eta Romulo Augustulo kargutik kendu, Mendebaldeko Erromatar Inperioa desagertuz.
- 1781 - 44 kolono espainiarrek El Pueblo de Nuestra Señora La Reina de Los Ángeles de Porciúncula izeneko herria sortu zuten, gaur egungo Los Angeles.
- 1797 - V. urteko fructidorreko 18ko estatu-kolpea.
- 1970 - Salvador Allende hautatu zuten Txileko presidente.
- 2009 - Bost pertsona hil ziren uigur eta Han etniako kideen arteko erasoetan Txinako Ürümqi hirian.
- 2017 - Irma urakanak 5. kategoria bereganatu eta Kariben eragina izan zuen.
Arte eta kultura
Euskal Herria
Mundua
- 1994 - Rapa-Nui filma estreinatu zen, Kevin Reynoldsek zuzendu eta Jason Scott Lee, Esai Morales eta Sandrine Holt aktoreek antzeztu zuten.
- 2000 - Liam filma Veneziako Zinemaldian estreinatu zen, Stephen Frearsek zuzendu eta Ian Hart, Claire Hackett, Anne Reid, Anthony Borrows eta Megan Burns aktoreek antzeztu zutelarik.
- 2009 - Celda 211 (211 Ziega) filma estreinatu zen, Daniel Monzónek zuzendu eta Alberto Ammann, Luis Tosar, Carlos Bardem, Antonio Resines, Manuel Morón, Vicente Romero, Marta Etura, Luis Zahera, Patxi Biskert, Josean Bengoetxea eta Anartz Zuazua aktoreek antzeztu zutelarik.
Zientzia eta teknologia
Euskal Herria
Mundua
Kirolak
Euskal Herria
Mundua
Jaiotzak
Euskal Herria
- 1853 - Fermín Calbetón, donostiar politikari liberala (h. 1919).
- 1885 - Benito Loigorri, gipuzkoar ingeniari eta hegazkinlaria, euskal hegazkinlaritzaren aitzindarietako bat (h. 1976).
- 1906 - Luis Marín, gipuzkoar futbolaria (h. 1974).
- 1912 - Eusebio Erkiaga, euskal idazle bizkaitarra eta euskaltzaina (h. 1993).
- 1922 - Antonio Loperena, euskal herritar margolari eta eskultorea (h. 2010).
- 1931 - Xabier Aranburu Sagarzazu, hondarribiar idazlea eta kazetaria (h. 2014).
- 1940 - Jesus Maria Etxezarreta, Izazpi, gipuzkoar idazlea.
- 1941 - Enrike Gesalaga, gipuzkoar ETAkide ohia.
- 1942 - Fernando Garcia de Kortazar, euskal historialaria, Espainiako Aro Garaikidearen historian aditua.
- 1946 - Agustín Senin, bizkaitar boxeolari ohia.
- 1947 - Juantxo Villarreal, gipuzkoar eskubaloi-entrenatzailea, 22 urtez Bidasoa Kirol Klubaren entrenatzailea eta talde honekin Europako Eskubaloi Koparen irabazle.
- 1954 - Javier Otxoa de Etxaguen, arabar xakelaria.
- 1964 -
- Josean Bengoetxea, gipuzkoar aktorea.
- Karmele Larrinaga, bizkaitar aktore eta abeslaria.
- 1970 - Koldo Alvarez de Eulate, Koldo, euskal herritar futbolaria, nazioartean Andorra ordezkatu zuena.
- 1982 - Eskisabel Sueskun, nafar politikaria.
- 1984 - Ainhoa Tirapu, nafar futbolaria.
- 1990 -
- Gorka Márquez, bizkaitar dantzari eta koreografoa.
- Alejandro Pedraz, gipuzkoar izotz hockey jokalaria.
Mundua
- 1241 - Alexandro III.a Eskoziakoa, Eskoziako Erresumako erregea (h. 1286).
- 1383 - Amadeo VIII.a Savoiakoa, antipapa (h. 1451).
- 1652 - Jean Orry, Espainiaren zerbitzuan izan zen frantziar ekonomialaria (h. 1719).
- 1658 - Luis de Salazar y Castro, genealogisten printzea, espainiar kronikagilea, historialaria eta genealogista (h. 1734).
- 1729 - Juliana Maria Brunswick-Wolfenbüttelekoa, Danimarka eta Norvegiako erregina ezkontidea (h. 1796).
- 1768 - François-René de Chateaubriand, frantziar politikari, diplomazialari eta idazlea (h. 1848).
- 1803 - Sarah Childress Polk, Ameriketako Estatu Batuetako Lehen Dama (h. 1891).
- 1809 - Juliusz Słowacki, poloniar poeta eta antzerkigilea (h. 1849).
- 1824 - Anton Bruckner, austriar musikagilea (h. 1896).
- 1851 - John Dillon, irlandar mediku eta politikari abertzalea (h. 1927).
- 1882 - Leonhard Frank, alemaniar eleberrigilea (h. 1961).
- 1890 - La Argentina, espainiar-argentinar dantzari eta koreografoa (h. 1936).
- 1891 - Fritz Todt, alemaniar jenerala eta arkitektoa (h. 1942).
- 1892 - Darius Milhaud, frantziar musikagilea (h. 1974).
- 1896 - Antonin Artaud, frantziar idazlea, ankerkeriaren antzerkiaren sortzailea (h. 1948).
- 1906 - Max Delbruck, estatubatuar biologoa, 1969ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1981).
- 1908 - Edward Dmytryk, kanadar-estatubatuar zinema zuzendaria (h. 1999).
- 1913 -
- Renato Castellani, italiar zinemagilea (h. 1985).
- Kenzo Tange, japoniar arkitekto eta hirigilea (h. 2005).
- 1926 - Ivan Illich, austriar pedagogoa, filosofoa eta apaiz katolikoa, kapitalismoaren erakundeei egindako kritikengatik ospetsua (h. 2002).
- 1927 - John McCarthy, estatubatuar informatikaria, adimen artifiziala kontzeptuaren hedatzailea (h. 2011).
- 1928 - Dick York, estatubatuar aktorea (h. 1992).
- 1930 - Robert Arneson, estatubatuar eskultorea (h. 1992).
- 1934 - Clive Granger, galestar ekonomialaria, 2003ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2009).
- 1949 - Tom Watson, estatubatuar golf-jokalaria.
- 1950 - Federico Salas, Peruko lehen ministroa.
- 1958 - Satoshi Tezuka, japoniar futbolari ohia.
- 1971 - Lilian Laslandes, frantziar futbolari ohi eta eskubaloi jokalaria.
- 1974 - Argel Fucks, brasildar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- 1980 - David Garrett, alemaniar biolinjolea eta modeloa.
- 1981 - Beyonce Knowless, estatubatuar abeslari, konpositore, dantzari, aktore eta enpresaria.
- 1990 - James Bay, ingelesezko egile abeslaria eta gitarra jotzailea.
Heriotzak
Euskal Herria
- 1885 - Pedro Egaña, arabar politikaria (j. 1803).
- 1936 -
- Joaquín Beuntza, euskal abokatua eta politikaria, fusilatua (j. 1872).
- José Vicente Ormaetxea, Frai Antonio de Jesús y María, bizkaitar apaiz hirukoiztarra, Villanueva del Arzobispon fusilatua (j. 1880).
- 1964 - Jose Maria Belaustegigoitia, Belauste, Bilboko Athletic Klubeko jokalaria, Mexiko Hirian (j. 1889).
- 1977 - Adolphe Jauregi, baxenafar errugbilaria (j. 1898).
- 1983 - Anizeto Zugasti, gipuzkoar apaiza eta euskal idazlea (j. 1904).
- 1993 - Luciano Rincón, bizkaitar kazetaria (j. 1933).
- 1999 - Emilio Aldekoa, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea, Lloret de Marren (j. 1922).
Mundua
- 422 - Bonifazio I.a, Aita santua.
- 1037 - Bermudo III.a Leongoa, Leongo erregea (j. 1017).
- 1063 - Muhammad Toghril Beg, Seljuk dinastiako lehen sultana (j. c. 990).
- 1324 - Antso I.a Mallorcakoa, Mallorcako erregea.
- 1709 - Jean-François Regnard, frantziar dramaturgoa (j. 1655).
- 1821 - José Miguel Carrera, Txileko politikari eta jenerala (j. 1785).
- 1906 - Valentin Lamas Carvajal, galiziar kazetari eta idazlea (j. 1849).
- 1907 - Edvard Grieg, norvegiar konpositore eta pianojolea (j. 1843).
- 1922 - Amós Salvador, espainiar ingeniari eta politikaria (j. 1845).
- 1957 - Sofia Adelaida Bavarian, Dukesa Bavarian (j. 1875).
- 1963 - Robert Schuman, Europako Legebiltzarreko presidentea eta Frantziako lehen ministroa (j. 1886).
- 1965 - Albert Schweitzer, alemaniar filosofoa, medikua eta idazlea, 1952ko Bakearen Nobel Saria (j. 1875).
- 1977 -
- Jean Rostand, frantziar biologo eta filosofoa (j. 1894).
- Ernst Friedrich Schumacher, alemaniar jatorrizko ekonomilaria, eragin handiduna 1970eko hamarkadan (j. 1911).
- 1989 - Georges Simenon, belgikar idazlea (j. 1903).
- 1990 - Irene Dunne, estatubatuar aktorea (j. 1898).
- 1993 - Baltasar Lobo, espainiar margolari eta eskultorea (j. 1910).
- 1995 - Ida Mandenova, sobietar botanikoa eta esploratzailea (j. 1909).
- 1996 - Joan Clarke, ingeles kriptoanalista eta numismatikaria, Bigarren Mundu Gerran Bletchleyen egin zituen kode-deszifratzaile lanengatik ezaguna (j. 1917).
- 1997 -
- Hans Jurgen Eysenck, alemaniar jatorriko britainiar psikologoa (j. 1916).
- Aldo Rossi, italiar teoriko, margolari eta arkitekto postmodernoa (j. 1931).
- 1998 - Inge Aicher-Scholl, Arrosa Zuria nazien aurkako mugimenduan parte hartu zuen alemaniar idazlea (j. 1917).
- 2006 -
- Giacinto Facchetti, italiar futbolaria (j. 1942).
- Steve Irwin, krokodilo-ehiztaria, australiar naturalista eta telebistako aurkezlea (j. 1962).
- 2014 - Joan Rivers, estatubatuar komediante, aktore, telebista aurkezle, gidoilari eta idazlea (j. 1933).
- 2018 -
- Paul Koech, kenyar atleta, distantzia luzeetan aditua (j. 969).
- Elisa Serna, espainiar kantautorea, protesta abestiak egiten zituena (j. 1943).
Jaiak eta urteurrenak
- Sehaska egutegiko izendegia: Xenki eta Muskilda.
Urteko hilak | ||
---|---|---|
Urtarrila • Otsaila • Martxoa • Apirila • Maiatza • Ekaina • Uztaila • Abuztua • Iraila • Urria • Azaroa • Abendua |