Aiara: berrikuspenen arteko aldeak

Koordenatuak: 43°04′36″N 3°04′44″W / 43.0766°N 3.0789°W / 43.0766; -3.0789
Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-thumb|right +thumb)
No edit summary
1. lerroa: 1. lerroa:
{{Arabako udalerri infotaula
{{Arabako udalerri infotaula
| izena = Aiara
| izena = Aiara
| bandera =
| bandera = ez
| armarria =
| armarria = Escudo de Ayala (Álava).svg
| nongo = Araiako
| nongo = Araiako
| ofiziala = Aiara / Ayala
| ofiziala = Aiara / Ayala

22:50, 28 azaroa 2018ko berrikusketa

Aiara
 Araba, Euskal Herria
Aiarako udaletxea, Arespalditzan

Araiako armarria

Administrazioa
EstatuaEspainia
ErkidegoaEuskal Autonomia Erkidegoa
LurraldeaAraba
EskualdeaAiaraldea
Izen ofiziala Aiara / Ayala
AlkateaGentza Alamillo (EAJ)
Posta kodea01476
INE kodea01010
HerritarraAiarar
Kokapena
Koordenatuak43°04′36″N 3°04′44″W / 43.0766°N 3.0789°W / 43.0766; -3.0789
Map
Azalera140,85 km2
Distantzia46 km Gasteiza
Demografia
Biztanleria2.918 (2023)
−3 (2022)
alt_left 1.474 (%50,5) (%51,4) 1.500 alt_right
Dentsitatea0,02 biztanle/km²
Hazkundea
(2003-2013)[1]		% 31,26
Zahartze tasa[1]% 15,39
Ugalkortasun tasa[1]‰ 59,46
Ekonomia
Jarduera tasa[1]% 81,77 (2011)
Genero desoreka[1]% 9,14 (2011)
Langabezia erregistratua[1]% 8,68 (2013)
Euskara
Euskaldunak[1]% 27,42 (2010)
Kaleko erabilera [2]%  (2016)
Etxeko erabilera[3]% 11.43 (2016)
Datu gehigarriak
Webguneahttp://www.aiarakoudala.com

Aiara (ofizialki Aiara / Ayala) Arabako ipar-mendebaldeko udalerri bat da, Gasteiztik 46 bat kilometrora dagoena. Udalerriak Arespalditza du herriburu, eta beste 22 herriz ere osatua dago; populatuena Luiaondo da.

Aiaraldeko eskualdea osatzen du Amurrio, Artziniega, Okondo eta Laudio udalerriekin batera.

Geografia

Mugakideak

Aiarak mugakide ditu iparraldean Gordexola (Bizkaia), hegoaldean Merindadeak (Burgos) eta Urduña (Bizkaia), hego-ekialdean Amurrio, ipar-ekialdean Okondo eta Laudio, eta mendebaldean Artziniega eta Burgosko probintziako Merindadeak.

Inguru naturala

Gorobel mendilerroa udalerriaren hegoaldean dago, Burgosko probintziako Merindadeen eskualdetik banatzen duela.

Ikustekoa da Soxotik gertu dagoen Peñaladros izeneko ur-jauzia, 25-30 metroko garaiera duena.

Historia

Kexaa dorretxea.

Historikoki garrantzi handia izan du, batez ere Erdi Aroan, azken hamarkadetan gainbehera badator ere. Gaur egun 3.000 biztanlera ere ez da heltzen udalerri osoa.

Historiaurreari dagokionez, hiru trikuharri aurkitu dira Aiaran; haietariko bi Añesen, eta Menoion bestea. K. a. XXV. mendekoak omen dira.

Banaketa administratiboa

Aiara udalerria 24 herriz osatua dago:

Demografia

Nekazaritzari lotutako udalerria izanik, Aiarak ez zuen gora-behera demografiko handirik izan XX. mendean. Mende horren bigarren erdialdean beherakada txiki bat izan zuen, baina XXI. mendearen hasieran biztanleak irabazi zituen.

Aiarako biztanleria
Datu-iturria: www.ine.es

Politika

2011ko maiatzaren 22ko hauteskundeetako emaitzen ondorioz, Bildu koalizioko Josu Artetxe hautatu zuten alkate. 2015ko hauteskundeen ondoren, berriz, EAJ alderdiko Gentza Alamillok eskuratu zuen alkatetza.

Aiarako udalbatza

Alderdia

2015eko maiatzaren 24a

2011ko maiatzaren 22a
Zinegotziak Boto kopurua Zinegotziak Boto kopurua
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ)
5 / 11
648 (% 40,63)
4 / 11
477 (% 29,92)
Euskal Herria Bildu*
4 / 11
571 (% 35,80)
4 / 11
609 (% 38,08)
Aiara Batuz
2 / 11
245 (% 15,36)
2 / 11
356 (% 22,70)
Alderdi Popularra (PP)
0 / 11
85 (% 5,33)
1 / 11
130 (% 6,04)
*2011ko hauteskundeetan Bildu gisa aurkeztu zen koalizioa.
Datuen iturria: Hauteskundeen emaitzak euskadi.net webgunean

Kultura

Ondasun nabarmenak

Euskara

XIX. mendera arte ibarreko herri batzuetan euskara mantendu egin zuten, baina hortik aurrera gainbehera handia gertatu da Aiaran. Gaur egun, aiararren ia laurdena euskalduna da, eta haiek biltzeko asmoz Hogeitalau Euskara Elkartea sortu zuten.

Argazki galeria

Aiarar ospetsuak

Erreferentziak

  1. ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  2. ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
  3. ↑ «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
  4. ↑ (Gaztelaniaz) Llaguno abizenari buruzko informazioa

Ikus, gainera

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Aiara Aldatu lotura Wikidatan


Aiarako herriak

Agiñaga • Añes • Arespalditza • Beotegi • Erbi • Erretes Lanteno • Izoria • Kexaa • Lanteno • Lexartzu • Luiaondo • Luxo • Madaria • Maroño • Menagarai • Menoio • Murga • Olabezar • Opellora • Ozeka • Salmanton • Soxo • Zuhatza

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Euskal Wikiatlasa
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Aiara&oldid=6493242"(e)tik eskuratuta