Mikmak: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
tNo edit summary
No edit summary
1. lerroa: 1. lerroa:
{{Talde etniko infotaula|
⚫
[[Fitxategi:Mikmaq State Flag.svg|thumb|Míkmaq nazioaren bandera.]]
|taldea=Mikmakak

⚫
|irudia=[[Fitxategi:Mikmaq State Flag.svg|280px]]
|irudioina =Mikmak nazioaren bandera.
|biztanleria= 168.480 (2016ko errolda)<ref>{{erreferentzia|url=http://www12.statcan.gc.ca/census-recensement/2016/dp-pd/dt-td/Rp-eng.cfm?LANG=E&APATH=3&DETAIL=0&DIM=0&FL=A&FREE=0&GC=0&GID=0&GK=0&GRP=1&PID=110522&PRID=10&PTYPE=109445&S=0&SHOWALL=0&SUB=0&Temporal=2017&THEME=122&VID=0&VNAMEE=&VNAMEF=|izenburua=Aboriginal Ancestry Responses (73), |egilea=Government of Canada|hizkuntza=en}}</ref>
|biztanletokia={{bandera|Kanada}}, {{bandera|Ameriketako Estatu Batuak}}
|hizkuntza=[[Ingeles]]a, [[mikmakera]], [[frantses]]a
|erlijioa= [[Katolizismo]]
|harremana=[[Algonkin]]ak
}}
'''Mikmak'''<ref>{{EuskaltzArauErref|arau-zk=190|arau-izenb=Munduko herriak eta etniak}}</ref> ([[mikmakera]]z: ''míkmaq, míkmaw'' edo ''mìgmao'') [[Ipar Amerika]]ko [[amerindiar]] komunitate edo nazio bat da. Gaur egun, [[estatu]]en mugei dagokienez, [[Brunswick Berria]]n, [[Ternua eta Labrador]]ren, [[Eskozia Berria]]n, [[Eduardo Printzearen Uhartea]]n eta [[Quebec]]en bizi dira [[Kanada]]n; eta [[Maine]]n, [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetan]]. Beren lurraldeari '''Mi'kma'ki''' deitzen diote.
'''Mikmak'''<ref>{{EuskaltzArauErref|arau-zk=190|arau-izenb=Munduko herriak eta etniak}}</ref> ([[mikmakera]]z: ''míkmaq, míkmaw'' edo ''mìgmao'') [[Ipar Amerika]]ko [[amerindiar]] komunitate edo nazio bat da. Gaur egun, [[estatu]]en mugei dagokienez, [[Brunswick Berria]]n, [[Ternua eta Labrador]]ren, [[Eskozia Berria]]n, [[Eduardo Printzearen Uhartea]]n eta [[Quebec]]en bizi dira [[Kanada]]n; eta [[Maine]]n, [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetan]]. Beren lurraldeari '''Mi'kma'ki''' deitzen diote.


Badirudi míkmaqek beren buruari hasiera batean '''lnu'k''' edo '''l'nu'k''' deitzen ziotela. Izen horrek «gizakia» edo «jendea» esan nahi duela dirudi. ''Míkmaq'' izenak, berriz, haien hizkuntzan «nire lagunak» esan nahi bide du.<ref>http://www.native-languages.org/mikmaq.htm</ref>
Badirudi mikmakek beren buruari hasiera batean '''lnu'k''' edo '''l'nu'k''' deitzen ziotela. Izen horrek «gizakia» edo «jendea» esan nahi duela dirudi. 'Mikmak' izenak, berriz, haien hizkuntzan «nire lagunak» esan nahi bide du.<ref>http://www.native-languages.org/mikmaq.htm</ref>


Uste da, gainerako amerindiar herri guziak bezalaxe, [[Asia]]tik etorri zirela, eta hamar mila urte inguru daramatzatela lur horietan. Orain dela gutxi arte, herri [[nomada]] izan da: negua barnealdeko haranetan ematen zuten; eta, udan, berriz, kostaldera hurbiltzen ziren, ehizara edo arrantzara. Gaur egun batez ere kostaldean arrantzan jarduten dira, eta ''kanoen herria'' deitu izan zaie.<ref>MAIA, Jon: ''Apaizac obeto''. Donostia: Elkarlanean, 2006. 111. orria.</ref>
Uste da, gainerako amerindiar herri guziak bezalaxe, [[Asia]]tik etorri zirela, eta hamar mila urte inguru daramatzatela lur horietan. Orain dela gutxi arte, herri [[nomada]] izan da: negua barnealdeko haranetan ematen zuten; eta, udan, berriz, kostaldera hurbiltzen ziren, ehizara edo arrantzara. Gaur egun batez ere kostaldean arrantzan jarduten dira, eta ''kanoen herria'' deitu izan zaie.<ref>MAIA, Jon: ''Apaizac obeto''. Donostia: Elkarlanean, 2006. 111. orria.</ref>


Mik'maq herria 40.000 pertsona inguruk osatzen dute, eta horietatik gutxi gorabehera 11.000 [[algonkin hizkuntzak|algonkin hizkuntzen]] hiztun dira, zehazki [[mikmakera]]renak. Antzina [[hieroglifo]] idazkera erabiltzen bazuten ere, denborarekin [[latindar alfabetoa]] bereganatu zuten.
Mikmak herria 40.000 pertsona inguruk osatzen dute, eta horietatik gutxi gorabehera 11.000 [[algonkin hizkuntzak|algonkin hizkuntzen]] hiztun dira, zehazki [[mikmakera]]renak. Antzina [[hieroglifo]] idazkera erabiltzen bazuten ere, denborarekin [[latindar alfabetoa]] bereganatu zuten.


Gaur egun erreserbetan daude egituratuta, eta erreserba horiek nazio izaera dute. Hori dela eta, erreserba horietatik kanpo bizi direnek ez dute mi'kmaq identitate ofizialik.<ref>MAIA, Jon: ''Apaizac obeto''. Donostia: Elkarlanean, 2006. 111. orria.</ref>
Gaur egun erreserbetan daude egituratuta, eta erreserba horiek nazio izaera dute. Hori dela eta, erreserba horietatik kanpo bizi direnek ez dute mi'kmaq identitate ofizialik.<ref>MAIA, Jon: ''Apaizac obeto''. Donostia: Elkarlanean, 2006. 111. orria.</ref>
26. lerroa: 34. lerroa:
* {{mic}}{{en}} Sean Haberlin, Eunice Metallic, Diane Mitchell eta beste: [http://www.mikmaqonline.org/ ''Mi'gmaq Online''] hiztegia. 2010-10-25ean eskuratua.
* {{mic}}{{en}} Sean Haberlin, Eunice Metallic, Diane Mitchell eta beste: [http://www.mikmaqonline.org/ ''Mi'gmaq Online''] hiztegia. 2010-10-25ean eskuratua.
* {{es}} [http://m.noticiasdegipuzkoa.com/2012/05/28/ocio-y-cultura/cultura/los-secretos-de-un-vinculo-pacifico Los secretos de un vínculo pacífico], ''Noticias de Gipuzkoa'' (2012-05-28)
* {{es}} [http://m.noticiasdegipuzkoa.com/2012/05/28/ocio-y-cultura/cultura/los-secretos-de-un-vinculo-pacifico Los secretos de un vínculo pacífico], ''Noticias de Gipuzkoa'' (2012-05-28)
* {{mic}}{{en}} [http://jauzarrea.com/en/speaker/stephen-keptin-augustine Stephen Keptin Augustine míkmaq buruzagiaren zenbait bideo, bere herriari eta hark historikoki euskaldunekin izan duen erlazioari buruz], ''Jauzarrea.com''
* {{mic}}{{en}} [http://jauzarrea.com/en/speaker/stephen-keptin-augustine Stephen Keptin Augustine mikmak buruzagiaren zenbait bideo, bere herriari eta hark historikoki euskaldunekin izan duen erlazioari buruz], ''Jauzarrea.com''


[[Kategoria:Algonkinak]]
[[Kategoria:Algonkinak]]
[[Kategoria:Quebeceko jatorriko herriak]]
[[Kategoria:Quebeceko jatorriko herriak]]
[[Kategoria:Ternua eta Labrador]]
[[Kategoria:Ternua eta Labrador]]
[[Kategoria:Maine]]
[[Kategoria:Maineko amerindiar leinuak]]

21:07, 9 abendua 2018ko berrikusketa

Mikmakak

Mikmak nazioaren bandera.
Biztanleak guztira
168.480 (2016ko errolda)[1]
Biztanleria nabarmena duten eskualdeak
 Kanada,  Ameriketako Estatu Batuak
Hizkuntza
Ingelesa, mikmakera, frantsesa
Erlijioa
Katolizismo
Zerikusia duten beste giza taldeak
Algonkinak

Mikmak[2] (mikmakeraz: míkmaq, míkmaw edo mìgmao) Ipar Amerikako amerindiar komunitate edo nazio bat da. Gaur egun, estatuen mugei dagokienez, Brunswick Berrian, Ternua eta Labradorren, Eskozia Berrian, Eduardo Printzearen Uhartean eta Quebecen bizi dira Kanadan; eta Mainen, Ameriketako Estatu Batuetan. Beren lurraldeari Mi'kma'ki deitzen diote.

Badirudi mikmakek beren buruari hasiera batean lnu'k edo l'nu'k deitzen ziotela. Izen horrek «gizakia» edo «jendea» esan nahi duela dirudi. 'Mikmak' izenak, berriz, haien hizkuntzan «nire lagunak» esan nahi bide du.[3]

Uste da, gainerako amerindiar herri guziak bezalaxe, Asiatik etorri zirela, eta hamar mila urte inguru daramatzatela lur horietan. Orain dela gutxi arte, herri nomada izan da: negua barnealdeko haranetan ematen zuten; eta, udan, berriz, kostaldera hurbiltzen ziren, ehizara edo arrantzara. Gaur egun batez ere kostaldean arrantzan jarduten dira, eta kanoen herria deitu izan zaie.[4]

Mikmak herria 40.000 pertsona inguruk osatzen dute, eta horietatik gutxi gorabehera 11.000 algonkin hizkuntzen hiztun dira, zehazki mikmakerarenak. Antzina hieroglifo idazkera erabiltzen bazuten ere, denborarekin latindar alfabetoa bereganatu zuten.

Gaur egun erreserbetan daude egituratuta, eta erreserba horiek nazio izaera dute. Hori dela eta, erreserba horietatik kanpo bizi direnek ez dute mi'kmaq identitate ofizialik.[5]

Aipatzekoa da herri haren eta euskal herritar arrantzaleen arteko harremanen ondorio izan zen algonkin-euskara pidgina, XVI. eta XVII. mendeetan erabilia.

Lurraldea

Lurralde historikoak.

Nazioaren zazpi lurraldeak hauek ziren: Kespukwitk, Sikepnékatik, Eskíkewaq, Unamákik, Piktuk aqq Epekwitk, Sikniktewaq eta Kespékewaq. Hala ere, frantziar eta britainiar inperioen aurkako gerren ondorioz, XVI. mendetik aurrera lurraldeak etengabe galduz joan ziren.

Erreferentziak

  1. ↑ (Ingelesez) Government of Canada. Aboriginal Ancestry Responses (73),. .
  2. ↑ Euskaltzaindia. (PDF) 190. arauaː Munduko herriak eta etniak. .
  3. ↑ http://www.native-languages.org/mikmaq.htm
  4. ↑ MAIA, Jon: Apaizac obeto. Donostia: Elkarlanean, 2006. 111. orria.
  5. ↑ MAIA, Jon: Apaizac obeto. Donostia: Elkarlanean, 2006. 111. orria.

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Mikmak Aldatu lotura Wikidatan
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Mikmak&oldid=6508110"(e)tik eskuratuta