Irlandako Armada Errepublikazalea: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

17:11, 20 abendua 2018ko berrikusketa

Sakontzeko, irakurri: «Irlandako Armada Errepublikarra (argipena)»

Irlandako Armada Errepublikarra edota IRA, irlanderaz: Óglaigh na hÉireann eta ingelesez: Irish Republican Army, XX. eta XXI. mendeetan Erresuma Batutik aske den Irlandako Errepublika bat lortzeko helburuz irlandar errepublikanismoren barnean dauden hainbat talde paramilitarrek jasotako izendapena da.

Jatorrizko erakundea 1917an Irlandar Boluntarioak, Irlandako Armada Hiritarra eta beste zenbait talde armatu errepublikarren kideen elkarketatik sortu zen, horietako batzuk 1916ko Pazko matxinadan parte hartu zuten eta beste batzuk Lehen Mundu Gerran Britainiar Armadako soldadu gisa borrokatuz eskarmentu militarra bereganatu eta desertatu ostean erakundera elkartu ziren, ironikoki Irlandako Independentzia Gerran Britainiar Armada beraren aurka borrokatzeko.

IRA eta bere eszisioen genealogia

Irlandako Armada Errepublikarra (1917-1922): (Old IRA edo IRA Zaharra) Erresuma Batuaren aurka, Irlandaren independentziaren alde, 1916 eta 1921 bitartean borrokatu zuen armada. Bake-akordioak bitan bereizi zuen armada.
Irlandako Armada Errepublikarra (1922-1969): 1922an Irlandaren banaketa eta Ipar Irlandaren sorrera ahalbideratzen zuen Anglo-irlandar itunaren aurka agertu eta Irlandako Gerra Zibilean zehar Irlandako Estatu Askearen Armadaren aurka borrokatu zen. 1969an berriro erdibitu zen.
Irlandako Armada Errepublikarra-Ofiziala (Official IRA) (1969-1973): Gerra zibiletik zetorren adarra zen hau. 1973an armak utzi zituen, marxismoarekin lerrokatu eta klase gatazka nazionalaren kaltetan lehenetsi ondoren.
Behin-behineko Irlandako Armada Errepublikarra (Provisional IRA, PIRA): 1969ko zatiketan sortu zen adar nazionalista. 2006an bere kanpaina armatua bukatutzat jo zuen.
Jarraipeneko Irlandako Armada Errepublikarra (Continuity IRA, CIRA): Behin-behineko IRAren zatiketa, 1986an osatua, Sinn Féinek Ipar Irlandako parlamentuan eserlekuak hartzearen kontrakoa.
Benetako Irlandako Armada Errepublikarra (Real IRA, RIRA): Behin-behineko IRAren zatiketa, 1997an osatua eta Ostiral Santuko Akordioaren aurkakoa.

@@ 7. lerroa: / 7. lerroa: @@
 == IRA eta bere eszisioen genealogia ==
 * [[Irlandako Armada Errepublikarra (1917-1922)]]: (''Old IRA'' edo ''IRA Zaharra'') [[Erresuma Batua]]ren aurka, [[Irlanda]]ren independentziaren alde, [[1916]] eta [[1921]] bitartean borrokatu zuen armada. Bake-akordioak bitan bereizi zuen armada.
-* [[Irlandako Armada Errepublikarra (1922-1969)]]: [[1922]]an [[Irlanda]]ren banaketa eta [[Ipar Irlanda]]ren sorrera ahalbideratzen zuen [[Anglo-irlandar Ituna|Anglo-irlandar itunaren]] aurka egin eta [[Irlandako Gerra Zibila|Irlandako Gerra Zibilean]] zehar [[Irlandako Estatu Askea]]ren Armadaren aurka borrokatu zen. [[1969]]an berriro erdibitu zen.
+* [[Irlandako Armada Errepublikarra (1922-1969)]]: [[1922]]an [[Irlanda]]ren banaketa eta [[Ipar Irlanda]]ren sorrera ahalbideratzen zuen [[Anglo-irlandar Ituna|Anglo-irlandar itunaren]] aurka agertu eta [[Irlandako Gerra Zibila|Irlandako Gerra Zibilean]] zehar [[Irlandako Estatu Askea]]ren Armadaren aurka borrokatu zen. [[1969]]an berriro erdibitu zen.
 * [[Irlandako Armada Errepublikarra - Ofiziala|Irlandako Armada Errepublikarra-Ofiziala]] (''Official IRA'') (1969-1973): [[Irlandako Gerra Zibila|Gerra zibiletik]] zetorren adarra zen hau. [[1973]]an armak utzi zituen, [[marxismo]]arekin lerrokatu eta klase gatazka nazionalaren kaltetan lehenetsi ondoren.
 * [[Behin-behineko Irlandako Armada Errepublikarra]] (''Provisional IRA, PIRA''): [[1969]]ko zatiketan sortu zen adar [[nazionalismo|nazionalista]]. [[2006]]an bere kanpaina armatua bukatutzat jo zuen.