Kortisol: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
No edit summary |
||
| 36. lerroa: | 36. lerroa: | ||
== Kortisolaren funtzioak eta efektuak == |
== Kortisolaren funtzioak eta efektuak == |
||
* [[karbono hidrato|gluzidoen]] metabolismoari eragiten dio, odolean dagoen [[glukosa]]-kopurua handituz |
* [[karbono hidrato|gluzidoen]] metabolismoari eragiten dio, odolean dagoen [[glukosa]]-kopurua handituz |
||
* era berean, gantz azidoen odoleko kontzentrazioa ere handitzen du |
* era berean, gantz azidoen odoleko kontzentrazioa ere handitzen du |
||
* [[karbono hidrato|gluzidoen]], [[lipido]]en eta [[proteina|proteinen]] [[katabolismo]]a areagotzen du, orokorrean |
* [[karbono hidrato|gluzidoen]], [[lipido]]en eta [[proteina|proteinen]] [[katabolismo]]a areagotzen du, orokorrean |
||
* [[hantura]]ren aurkako efektu nabarmena du, klinika mailan erabiltzen dena |
* [[hantura]]ren aurkako efektu nabarmena du, klinika mailan erabiltzen dena |
||
* [[kaltzio]]aren heste-xurgatzea eragozten du, hezurretako deskaltzifikazioa erraztuz |
* [[kaltzio]]aren heste-xurgatzea eragozten du, hezurretako deskaltzifikazioa erraztuz |
||
* [[linfozito]]en kopurua murriztu eta [[eritropoiesi]]a sustatzen du |
* [[linfozito]]en kopurua murriztu eta [[eritropoiesi]]a sustatzen du |
||
| 54. lerroa: | 47. lerroa: | ||
Kortisolaren odol-kontzentrazioa txikia da [[Addisonen gaixotasun]]a dagoenean, eta handia [[Cushingen sindrome]]an. |
Kortisolaren odol-kontzentrazioa txikia da [[Addisonen gaixotasun]]a dagoenean, eta handia [[Cushingen sindrome]]an. |
||
{{Lipidoak}} |
|||
[[Kategoria:Hormonak]] |
[[Kategoria:Hormonak]] |
||
11:53, 22 abendua 2018ko berrikusketa
| Names | |
|---|---|
| IUPAC name
11β,17α,21-trihidroxipregn-4-eno-3,20-diono
| |
| Identifikadoreak | |
| CAS zenbakia | 50-23-7 |
| PubChem | 5754 |
| ChemSpider | 5551 |
| UNII | WI4X0X7BPJ |
| DrugBank | DB00741 |
| KEGG | D00088 |
| ChEBI | CHEBI:17650 |
| ChEMBL | CHEMBL389621 |
| |
| |
| Propietateak | |
| Formula molekularra | C21H30O5 |
| Masa molarra | 362.46 g mol−1 |
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |
Txantiloi:Chembox Footer/trackingTxantiloi:Short description
Kortisol edo hidrokortisona giltzurrungaineko guruinaren azalak jariatzen duen hormona esteroidea da, glukokortikoideetako familiakoa. Kolesteroletik abiatuta sintetizatzen da, giltzurrungaineko guruinaren azalak jariatzen dituen beste hormonen antzera (aldosterona, kortisona, testosterona...).
Egitura kimikoari dagokionez hormona esteroidea da, hots, talde ziklopentano-perhidrofenantreno du egitura nagusitzat (17+4 C).
Hormona adrenokortikotropikoak (ACTH, hipofisiak jariaturiko hormonak) kortisolaren sintesia bultzatzen du. Giltzurrungaineko azalak ez du nerbio-bukaerarik, beraz hormona glukokortikoideen (kortisol, kortisona...) jariaketaren kontrola ez dago nerbio-sistemaren menpe, hormonen menpe baizik (ACTH hormonaren menpe, batez ere). Aldi berean, hipotalamoak ekoizten duen kortikotropinak erregulatzen du ACTHaren sintesia.
Jakina da estresak duen eragina kortisolaren ekoizpenean: izan ere, estresaren hormonatzat jotzen da kortisola, gorputzak kopuru handian sortzen baitu alarma egoera baten aurrean.
Kortisolaren funtzioak eta efektuak
- gluzidoen metabolismoari eragiten dio, odolean dagoen glukosa-kopurua handituz
- era berean, gantz azidoen odoleko kontzentrazioa ere handitzen du
- gluzidoen, lipidoen eta proteinen katabolismoa areagotzen du, orokorrean
- hanturaren aurkako efektu nabarmena du, klinika mailan erabiltzen dena
- kaltzioaren heste-xurgatzea eragozten du, hezurretako deskaltzifikazioa erraztuz
- linfozitoen kopurua murriztu eta eritropoiesia sustatzen du
Hanturaren aurkako efektuak eta eragiten duen immunodepresioak kortisolaren erabilera terapeutikoa bultzatu dute, kortikosteroide sintetikoak agertuz (prednisona, budesonida, etab).
Kortisolaren odol-kontzentrazioa txikia da Addisonen gaixotasuna dagoenean, eta handia Cushingen sindromean.
| Lipidoak | ||
|---|---|---|
|
| ||