D bitamina: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
No edit summary |
||
| 3. lerroa: | 3. lerroa: | ||
'''D bitamina''' [[gizaki]]ak erabiltzen duen [[bitamina]]tako bat da. Ez da bitamina bakarra, bitamina-multzoa baizik: D1, D2, D3, D4 eta D5 dira D bitaminaren mota nagusiak. |
'''D bitamina''' [[gizaki]]ak erabiltzen duen [[bitamina]]tako bat da. Ez da bitamina bakarra, bitamina-multzoa baizik: D1, D2, D3, D4 eta D5 dira D bitaminaren mota nagusiak. |
||
== Egitura kimikoa eta ezaugarriak == |
|||
D bitamina guztiak liposolugarriak dira eta esterolen egitura kimikoa dute. Termoegonkorrak dira eta egosketak ez ditu suntsitzen. |
D bitamina guztiak liposolugarriak dira eta esterolen egitura kimikoa dute. Termoegonkorrak dira eta egosketak ez ditu suntsitzen. |
||
== Eskuratzeko bidea == |
|||
D bitamina bi eratan lor daiteke: |
D bitamina bi eratan lor daiteke: |
||
* bitamina hori duten janarietatik: [[esne]]a, [[arrautza]]k, [[izokin]]a, sardinak... Fruta eta barazkietan oso urria da. |
* bitamina hori duten janarietatik: [[esne]]a, [[arrautza]]k, [[izokin]]a, sardinak... Fruta eta barazkietan oso urria da. |
||
* landareek duten [[ergosterol]]a (probitamina) hartuz, D bitamina bihurtzen dena eguzkiko [[ultramore|izpi ultramoreen]] eraginez gure larruazalean. |
* landareek duten [[ergosterol]]a (probitamina) hartuz, D bitamina bihurtzen dena eguzkiko [[ultramore|izpi ultramoreen]] eraginez gure larruazalean. |
||
| 12. lerroa: | 13. lerroa: | ||
Gomendatutako dosia egunean 5 [[mg]]-koa da eta, lehen esandakoaren arabera, udan gutxiago behar izaten da eguzkia medio. |
Gomendatutako dosia egunean 5 [[mg]]-koa da eta, lehen esandakoaren arabera, udan gutxiago behar izaten da eguzkia medio. |
||
== Garrantzi biologikoa == |
|||
D bitaminaren funtzio nagusia [[kaltzio]]a eta [[fosforo]]aren [[heste]]-xurgapena erraztean datza. Modu horretan D bitaminak hortzetan eta hezurretan kaltzioaren pilaketa eragiten du. Bitaminarik ezean hezurrak bigundu eta deformatu egiten dira. Honetaz gain, ikerketa berriek [[immunitate-sistema]] modulatzen duela erakusten dute <ref> Nagpal, Sunil, Songqing Naand and Radhakrishnan Rathnachalam (2005) Noncalcemic Actions of Vitamin D Receptor Ligands Full Text Endocrine Reviews 26 (5): 662-687 </ref> |
D bitaminaren funtzio nagusia [[kaltzio]]a eta [[fosforo]]aren [[heste]]-xurgapena erraztean datza. Modu horretan D bitaminak hortzetan eta hezurretan kaltzioaren pilaketa eragiten du. Bitaminarik ezean hezurrak bigundu eta deformatu egiten dira. Honetaz gain, ikerketa berriek [[immunitate-sistema]] modulatzen duela erakusten dute <ref> Nagpal, Sunil, Songqing Naand and Radhakrishnan Rathnachalam (2005) Noncalcemic Actions of Vitamin D Receptor Ligands Full Text Endocrine Reviews 26 (5): 662-687 </ref> |
||
| 27. lerroa: | 29. lerroa: | ||
== Erreferentziak == |
== Erreferentziak == |
||
{{erreferentzia_zerrenda}} |
{{erreferentzia_zerrenda}} |
||
{{Lipidoak}} |
|||
[[Kategoria:Bitaminak]] |
[[Kategoria:Bitaminak]] |
||
12:02, 22 abendua 2018ko berrikusketa
D bitamina gizakiak erabiltzen duen bitaminatako bat da. Ez da bitamina bakarra, bitamina-multzoa baizik: D1, D2, D3, D4 eta D5 dira D bitaminaren mota nagusiak.
Egitura kimikoa eta ezaugarriak
D bitamina guztiak liposolugarriak dira eta esterolen egitura kimikoa dute. Termoegonkorrak dira eta egosketak ez ditu suntsitzen.
Eskuratzeko bidea
D bitamina bi eratan lor daiteke:
- bitamina hori duten janarietatik: esnea, arrautzak, izokina, sardinak... Fruta eta barazkietan oso urria da.
- landareek duten ergosterola (probitamina) hartuz, D bitamina bihurtzen dena eguzkiko izpi ultramoreen eraginez gure larruazalean.
Gomendatutako dosia egunean 5 mg-koa da eta, lehen esandakoaren arabera, udan gutxiago behar izaten da eguzkia medio.
Garrantzi biologikoa
D bitaminaren funtzio nagusia kaltzioa eta fosforoaren heste-xurgapena erraztean datza. Modu horretan D bitaminak hortzetan eta hezurretan kaltzioaren pilaketa eragiten du. Bitaminarik ezean hezurrak bigundu eta deformatu egiten dira. Honetaz gain, ikerketa berriek immunitate-sistema modulatzen duela erakusten dute [1]
Gabeziak aspaldidanik ezagutzen den errakitismoa eragiten du haurrengan. Gaixotasun honen eraginez hezurrak behar bezala ez direnez garatzen, okertu eta deformatu egiten dira. Eritasun hori duten pertsonek eguzkia eta aurrez aipatutako janariak hartu behar dituzte, ahal duten neurrian. Helduengan bitaminaren gabeziak osteoporosia eta osteomalazia eragiten du. Gaixotasun hauetan guztietan akatsak agertzen dira osifikazio-prozesuan: hezurrak ahuldu eta deformatu egiten dira.
Ikus, gainera
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: D bitamina  |
Erreferentziak
- ↑ Nagpal, Sunil, Songqing Naand and Radhakrishnan Rathnachalam (2005) Noncalcemic Actions of Vitamin D Receptor Ligands Full Text Endocrine Reviews 26 (5): 662-687
| Lipidoak | ||
|---|---|---|
|
| ||