Terpeno: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Gartxoak (eztabaida | ekarpenak)
Gartxoak (eztabaida | ekarpenak)
20. lerroa: 20. lerroa:
* [[Triterpeno]]ak (hiru terpeno, 30 C): Terpeno hauek eraztunak osatzen dituzte eta [[ziklopentanoperhidrofenantreno]]a eratzen dute. Horretan oinarritzen dira [[esteroide]]ak; ezagunenak [[kolesterol]]a, [[D bitamina]] eta hormona ugari dira. Gehienetan terpenoetatik bereizitako multzo gisa ikertzen dira.
* [[Triterpeno]]ak (hiru terpeno, 30 C): Terpeno hauek eraztunak osatzen dituzte eta [[ziklopentanoperhidrofenantreno]]a eratzen dute. Horretan oinarritzen dira [[esteroide]]ak; ezagunenak [[kolesterol]]a, [[D bitamina]] eta hormona ugari dira. Gehienetan terpenoetatik bereizitako multzo gisa ikertzen dira.
* [[Tetraterpeno]]ak (lau terpeno, 40 C): [[Karotenoide]]ak dira, landareen pigmentu gisa fotosintesian hartzen dute parte.
* [[Tetraterpeno]]ak (lau terpeno, 40 C): [[Karotenoide]]ak dira, landareen pigmentu gisa fotosintesian hartzen dute parte.
* [[Politerpeno]]ak (lau terpenotik gorakoak): Ezagunenak kinonak dira, [[plastokinona]] eta [[ubikinona]], [[arnas kate]]an parte hartzen dute elektroiak garraiatuz.
* [[Politerpeno]]ak (lau terpenotik gorakoak): Ezagunenak kinonak dira, [[plastokinona]] eta [[ubikinona]], [[arnas katea]]n parte hartzen dute elektroiak garraiatuz.


== Erreferentziak ==
== Erreferentziak ==

12:21, 23 abendua 2018ko berrikusketa

Laukian isoprenoaren egitura eta ondoan limonenoa, farnesola eta erretinola (A bitamina).
β-karotenoaren egitura.

Terpenoak isoprenoen (2-metilbuta-1,3-dieno) polimeroak dira[1]. Lipido ez saponifikagarrien taldean sartzen dira. Landareen olio usaintsuetan agertzen dira gehienbat, baina izaki bizidun guztietan aurkitu dira.

Etimologia

1850 hamarkadan aurkitu ziren lehenengo terpenoak trementinatan eta trementinari alemanieraz terpentin esaten zaio.

Egitura kimikoa

Isoprenoen polimerizazioz osatzen dira eta hauen kopuruaren arabera sailkatzen dira. Hala ere azido mebalonikoa moldatuz osatzen direla ikusi da, isopreno isolaturik ez baita naturan aurkitu.

Terpenoek aldaketa kimikoren bat jasaten dutenean terpenoideak sortzen dira, normalean oxidazioz. A bitamina eda adibide bat.

Sailkapena

Trementinan aurkituriko terpenoak bi isopreno ditu. Terpeno hori hartu zen hasiera batean oinarrizko unitatetzat eta sailkapena honen multiploen arabera egiten da.

Erreferentziak

  1. Devlin, T. M. (2004). Bioquímica. Ed. Reverté, Barcelona ISBN 84-291-7208-4..