Bruselako Adierazpena: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

13:02, 6 otsaila 2019ko berrikusketa

Bruselako Adierazpena^[1] 2010eko martxoaren 29an politika munduan eta gatazken konponbideetan esperientzia edo izen handia duten nazioarteko aditu eta elkarte batzuek Euskal Herrian bizi den gatazkari irtenbidea erraztu nahian Europar Batasuneko hiriburu politikoan sinatu zuten idazkia da.

Sinatzaileen artean alde batetik Hegoafrika eta Irlandako gatazkak konponbidean jartzeko lanean aritu zirenak zein Bakearen Nobel Saridunak eta bestetik publikoki hain ezagunak izan gabe bakegintzan aritu diren elkarte eta unibertsitateetako kideak nabaritu daitezke. Testua Brian Currin abokatu hegoafrikarrak irakurri zuen.

Testua

Hauxe da agiri honen testu osoa^[2]:

Guk, behean sinatu dugunok, ongi hartu ditugu eta goraipatu egiten ditugu ezker abertzaleak proposatu dituen urratsak eta hartu duen konpromiso publikoa, bere helburu politikoak «inolako indarkeriarik gabe» eta bide «politiko eta demokratikoak bakarrik» erabiliz lortzeko.

Konpromiso hori betetzea urrats handia izan liteke Europako azken gatazka bukatzeko.

Uste dugu datozen hilabeteetan behin betiko bete daitekeela bide bakezale, demokratiko eta indarkeriarik gabekoen alde egiteko konpromiso hori. Hori dela eta, ETAri eskatzen diogu konpromiso horrekin bat egin dezan, su-eten iraunkor eta benetan egiaztatzeko moduko bat emanda.

Su-eten horrek, Espainiako Gobernuak behar bezala erantzunez gero, bide emango luke beste ahalegin politiko eta demokratiko batzuk egiteko, desberdintasunak konpontzeko eta bake iraunkorra lortzeko.

Sinatzaileak

Sinatu zuten lagunen izenak ordena alfabetikoz:

Andrea Bartoli: Washingtoneko George Mason Unibertsitateko Gatazken Azterketa eta Konponketarako Institutukoa.
Sheryl Brown: Washingtoneko AEBetako Bakerako Institutuko Diplomazia Birtuala arloko zuzendaria.
Silvia Casale: Tortura eta zigor nahiz tratu ezgizatiar edota umiliagarriak aurreikusteko Europako Komiteko presidentea.
Aldo Civico: Columbia Unibertsitateko Nazioarteko Gatazken Konponketarako Zentroko zuzendaria.
John Etchemendy: euskal jatorrikoa eta Stanfordeko Unibertsitateko errektorea.
Hurst Hannum: Massachusettseko Tufts Unibertsitateko irakaslea Nazioarteko Zuzenbidean.
Denis Haughey: John Humeren laguntzaile eta alderdikidea.
John Hume: Irlandako Ostiral Santuko Hitzarmenean parte hartu zuen eta Bakearen Nobel Sariduna.
William Kelly: artista eta humanista estatubatuarra.
Raymond Kendall: Interpoleko idazkari orokorra izan zen.
Frederik Willem de Klerk: Hegoafrikako presidente ohia eta Bakearen Nobel Sariduna.
John P. Linstroth: Osloko International Peace Research Instituteko kidea.
Christopher Mitchell: AEBetan gatazken ikerketen gainean irakasle emeritua.
Nuala O'Loan: Ipar Irlandarako lehen Polizia Ombudsmana^[3] izan zen.
Jonathan Powell: Erresuma Batuko Lehen Ministroa Tony Blair zenean Ministroen Kontseiluko burua.
Albert Reynolds: Irlandako Errepublikako Taoiseach izana.
Mary Robinson: Irlandako Errepublikako Presidente ohia.
Alan Smith: Ulsterreko Unibertsitatean UNESCOren "Bakerako Heziketa" katedraduna.
Desmond Tutu artzapezpiku hegoafrikarra eta Bakearen Nobel Sariduna.
Betty Williams: Irlandan egindako lanagatik Bakearen Nobel Sariduna.

Horiez gain Nelson Mandela Fundazioak^[4] ere sinatu zuen; kasu honetan gehigarri batean dokumentua sortzailearen, hau da Mandelaren pentsamenduarekin bat egiten duela aipatzen da.

Ibilbidea

Dokumentua 2010eko martxoaren 29an Brian Currin hegoafrikarrak irakurri zuenetik Euskal Herriko eragileen artean iritzi eta erreakzio desberdinak jaso dira.

PSOE eta PPko kideek batez ere kontrako jarrera erakutsi dute; abiapuntua ezker abertzalearen mugimendu politikoak izatea eta konpromisoak ETAri bezala Espainiako gobernuari ere eskatzea ez zutuzten bat ere begi onez ikusi. Zenbait kasutan bitartekari lanean aritu baino "Batasunaren aholkulari lanak" egiten zituztela esatera heldu dira Rodolfo Ares edo Alfredo Pérez Rubalcaba, adibidez^[5].

Aldiz, alderdi abertzale eta eragile sozial askoren partetik babes handia jaso du eta gatazkaren konponbiderako nazioartearen parte hartzea ezinbestekoa delakoan daude. Lokarrik Bruselako Adierazpenaren aldeko sinadura bilketa egin du^[6].

ETAk bere irailaren 19ko agirian Adierazpena sinatu zutenei esker ona adierazteaz gain beraiekin «konponbide demokratikoak behar dituen urratsak» aztertzeko prestutasuna azaldu zuen^[7]. Irailaren 23an Currinek bi puntuko oharra bidali zuen hedabideetara; lehenak ETAren agiria sinatzaile guztiei bidali ziela zioen eta bigarrenak kontsulta eta ekarpen prozesu baten ostean ETAri erantzungo ziotela^[8]. Hile bereko 30ean Paul Rios Lokarriko koordinatzailearen bidez zabaldutako prentsa-oharrean Adierazpenaren sinatzaileek ETAri "aldebakarreko su-eten iraunkor eta egiaztagarria" emateko eskaria berretsi eta geroago nortzuk diren jakinaraziko den bost lagunek osatutako "Nazioarteko Harreman Talde" bat osatzea erabaki dutela publiko egin zuten^[9].

Erreferentziak

↑ Euskaraz horrela deitua, kontuan izan ingelesez Declaration of Brussels, Brussels Declaration edo Brussels Agreement hiri honetan sinatu diren bestelako edukia duten zenbait ituni ere deitu izan zaiola.
↑ Idazkia Euskariaren webgunean.
↑ "Herriaren defendatzailea" edo "arartekoa", alegia.
↑ Fundazioaren webgunea
↑ Adierazpenak Paul Riosen blogean.
↑ Lokarriren webgunea.
↑ Albistea Berrian.
↑ ETAren proposamena aztertzen ari dira Bruselako agiriaren sinatzaileak.
↑ Albistea 2010eko urriaren 1eko Berrian.

Ikus, gainera

[1] Euskaraz horrela deitua, kontuan izan ingelesez Declaration of Brussels, Brussels Declaration edo Brussels Agreement hiri honetan sinatu diren bestelako edukia duten zenbait ituni ere deitu izan zaiola.

[2] Idazkia Euskariaren webgunean.

[3] "Herriaren defendatzailea" edo "arartekoa", alegia.

[4] Fundazioaren webgunea

[5] Adierazpenak Paul Riosen blogean.

[6] Lokarriren webgunea.

[7] Albistea Berrian.

[8] ETAren proposamena aztertzen ari dira Bruselako agiriaren sinatzaileak.

[9] Albistea 2010eko urriaren 1eko Berrian.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

@@ 12. lerroa: / 12. lerroa: @@
 ''Uste dugu datozen hilabeteetan behin betiko bete daitekeela bide bakezale, demokratiko eta indarkeriarik gabekoen alde egiteko konpromiso hori. Hori dela eta, ETAri eskatzen diogu konpromiso horrekin bat egin dezan, su-eten iraunkor eta benetan egiaztatzeko moduko bat emanda.''
 ''Su-eten horrek, Espainiako Gobernuak behar bezala erantzunez gero, bide emango luke beste ahalegin politiko eta demokratiko batzuk egiteko, desberdintasunak konpontzeko eta bake iraunkorra lortzeko''.
 == Sinatzaileak ==
@@ 20. lerroa: / 20. lerroa: @@
 * [[Silvia Casale]]: [[Tortura]] eta zigor nahiz tratu ezgizatiar edota umiliagarriak aurreikusteko Europako Komiteko presidentea.
 * [[Aldo Civico]]: [[Columbia Unibertsitatea|Columbia Unibertsitateko]] Nazioarteko Gatazken Konponketarako Zentroko zuzendaria.
 * [[John Etchemendy]]: euskal jatorrikoa eta [[Stanford Unibertsitatea|Stanfordeko Unibertsitateko]] [[errektore]]a.
 * [[Hurst Hannum]]: [[Massachusetts]]eko Tufts Unibertsitateko irakaslea Nazioarteko Zuzenbidean.
 * [[Denis Haughey]]: [[John Hume]]ren laguntzaile eta [[alderdi Sozialdemokrata eta Laborista|alderdikidea]].
 * [[John Hume]]: [[Irlanda]]ko [[Ostiral Santuko Hitzarmena|Ostiral Santuko Hitzarmenean]] parte hartu zuen eta [[Bakearen Nobel Saria|Bakearen Nobel Sariduna]].
 * [[William Kelly]]: artista eta [[humanismo|humanista]] estatubatuarra.
 * [[Raymond Kendall]]: [[Interpol]]eko idazkari orokorra izan zen.
 * [[Frederik de Klerk|Frederik Willem de Klerk]]: [[Hegoafrika]]ko presidente ohia eta [[Bakearen Nobel Saria|Bakearen Nobel Sariduna]].
 * [[John P. Linstroth]]: [[Oslo]]ko International Peace Research Instituteko kidea.
 * [[Christopher Mitchell]]: [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBetan]] gatazken ikerketen gainean [[irakasle emeritu]]a.
 * [[Nuala O'Loan]]: [[Ipar Irlanda]]rako lehen [[Polizia Ombudsman]]a<ref>"Herriaren defendatzailea" edo "arartekoa", alegia.</ref> izan zen.
 * [[Jonathan Powell]]: [[Erresuma Batua|Erresuma Batuko]] [[Lehen ministro|Lehen Ministroa]] [[Tony Blair]] zenean Ministroen Kontseiluko burua.
 * [[Albert Reynolds]]: [[Irlandako Errepublika]]ko [[Taoiseach]] izana.
 * [[Mary Robinson]]: [[Irlandako Errepublika]]ko [[Irlandako Presidente|Presidente]] ohia.
 * [[Alan Smith]]: [[Ulsterreko Unibertsitatea]]n [[UNESCO]]ren "Bakerako Heziketa" katedraduna.
 * [[Desmond Tutu]] [[artzapezpiku]] [[hegoafrika]]rra eta [[Bakearen Nobel Saria|Bakearen Nobel Sariduna]].
 * [[Betty Williams]]: [[Irlanda]]n egindako lanagatik [[Bakearen Nobel Saria|Bakearen Nobel Sariduna]].
@@ 40. lerroa: / 40. lerroa: @@
 == Ibilbidea ==
 Dokumentua [[2010]]eko [[martxoaren 29]]an [[Brian Currin]] [[hegoafrika]]rrak irakurri zuenetik [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] eragileen artean iritzi eta erreakzio desberdinak jaso dira.
 [[Espainiako Langile Alderdi Sozialista|PSOE]] eta [[PP]]ko kideek batez ere kontrako jarrera erakutsi dute; abiapuntua [[ezker abertzalea]]ren mugimendu politikoak izatea eta konpromisoak [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAri]] bezala [[Espainia]]ko gobernuari ere eskatzea ez zutuzten bat ere begi onez ikusi. Zenbait kasutan bitartekari lanean aritu baino "[[Batasuna]]ren aholkulari lanak" egiten zituztela esatera heldu dira [[Rodolfo Ares]] edo [[Alfredo Pérez Rubalcaba]], adibidez<ref>[http://paulrios.net/proceso-paz/premiados-rubalcaba-batasuna/ Adierazpenak] Paul Riosen blogean.</ref>.