Caldera de Taburienteko parke nazionala: berrikuspenen arteko aldeak

Koordenatuak: 28°45′14″N 17°53′05″W / 28.753928°N 17.884719°W / 28.753928; -17.884719
Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
8. lerroa: 8. lerroa:
Klima epela du, eta [[alisio]]en eraginez negua euritsua da. Bere hegaletan [[kanariar pinu]]a da nagusi, kodesoa; isatsa eta [[kanariar zedro]]a eremu garaietan kokatzen dira eta sahatsa, berriz, behekoetan. Hegaztiek osatzen dute, nagusiki, bertako fauna, eta ipar beleak, zozoak, haitz-usoak eta belatzak nabarmen daitezke, besteak beste. 1995ean sute batek pinudiaren zati handi bat suntsitu zuen.
Klima epela du, eta [[alisio]]en eraginez negua euritsua da. Bere hegaletan [[kanariar pinu]]a da nagusi, kodesoa; isatsa eta [[kanariar zedro]]a eremu garaietan kokatzen dira eta sahatsa, berriz, behekoetan. Hegaztiek osatzen dute, nagusiki, bertako fauna, eta ipar beleak, zozoak, haitz-usoak eta belatzak nabarmen daitezke, besteak beste. 1995ean sute batek pinudiaren zati handi bat suntsitu zuen.


== Jatorri geologikoa ==
== Jatorri geologikoa ==
{{zuzendu}}
{{zuzendu}}
Galdara guztiak bezala eta ezkutuko sumendietan, bere jatorria dago hozterakoan haitz basaltikasak produzitzen dituen labarekiko krater nahiko zabaleko existentzian. Galdaretako erupzioak nahiko lasaiak dira tipo hawaiiarreko eta labak eratu ohi ditu azaleran sumendia altueran baino gehiago handitzen ari diren hurrengo gobadak.Bi kasuetan, emaitza mailaren jaitsiera da estratobolkan bat eratzerakoan, botatzen ari den material bolkanikoengatik hazten den kraterraren barnean, kono bolkanikoaren hazkundeak konpentsatuta. Aukera batzuetan, kraterreko labaren hozte nahiko azkarrak erupzio eztandagarria, berriz, eragin dezakeen presioko handiagotze baterako jatorria ematen du. Baina kraterraren barneko labaren isurtze azkarragatik galdara bateko beste prozesu ebolutibo bat gertatzen da.Isurtze hau produzi daiteke kraterreko paretan irekitako zauri bategatik, zeinekin original kraterreko paretak mantentzen diren, edo laba likidoko isurtzeagatik laba horrek goiko ertzeko zauri bat irekitzen duenean, [[Taburiente]]-ko galdararen kasua izateak dirudienez gero, eta, ere [[La Palma]]ko uhartean, Kalderetan gertatu zenez gero. Bere bilakaera-estadio desberdinetako prozesu hauek guztiak irudietan ikus daitezke Galápagos uharteetako satelitea, zeinen sumendiak ia ezkutuan edo galdaretan salbuespenik gabe diren.[[Taburiente]]-ko Galdara eratu zen duela batzuei 2 milioi urte eta ibai-higadura gertatu zen soilik ebakiondo itzel hau bere kabuz uhartean eragin ezin izango lukeenez gero laba-isurtzea produzitu ondoren. Gainera, ibai-higadurak hondartza bat sortuko zuen material detritikoko metaketagatik, laba likidoko proportzio handiko isurtzeekin gertatzen ez den gauzagatik. Horregatik ikus daiteke beraren guneranzko galdarako original paretetako azken bi adarrek drainatzen dituzten Larritasunetako Sakanaren hasieran, erupzio eztandagarriaren bitartez azaldu ezin izango litzatekeen.
Galdara guztiak bezala eta ezkutuko sumendietan, bere jatorria dago hozterakoan haitz basaltikasak produzitzen dituen labarekiko krater nahiko zabaleko existentzian. Galdaretako erupzioak nahiko lasaiak dira tipo hawaiiarreko eta labak eratu ohi ditu azaleran sumendia altueran baino gehiago handitzen ari diren hurrengo gobadak.Bi kasuetan, emaitza mailaren jaitsiera da estratobolkan bat eratzerakoan, botatzen ari den material bolkanikoengatik hazten den kraterraren barnean, kono bolkanikoaren hazkundeak konpentsatuta. Aukera batzuetan, kraterreko labaren hozte nahiko azkarrak erupzio eztandagarria, berriz, eragin dezakeen presioko handiagotze baterako jatorria ematen du. Baina kraterraren barneko labaren isurtze azkarragatik galdara bateko beste prozesu ebolutibo bat gertatzen da.Isurtze hau produzi daiteke kraterreko paretan irekitako zauri bategatik, zeinekin original kraterreko paretak mantentzen diren, edo laba likidoko isurtzeagatik laba horrek goiko ertzeko zauri bat irekitzen duenean, [[Taburiente]]-ko galdararen kasua izateak dirudienez gero, eta, ere [[La Palma]]ko uhartean, Kalderetan gertatu zenez gero. Bere bilakaera-estadio desberdinetako prozesu hauek guztiak irudietan ikus daitezke Galápagos uharteetako satelitea, zeinen sumendiak ia ezkutuan edo galdaretan salbuespenik gabe diren.[[Taburiente]]-ko Galdara eratu zen duela batzuei 2 milioi urte eta ibai-higadura gertatu zen soilik ebakiondo itzel hau bere kabuz uhartean eragin ezin izango lukeenez gero laba-isurtzea produzitu ondoren. Gainera, ibai-higadurak hondartza bat sortuko zuen material detritikoko metaketagatik, laba likidoko proportzio handiko isurtzeekin gertatzen ez den gauzagatik. Horregatik ikus daiteke beraren guneranzko galdarako original paretetako azken bi adarrek drainatzen dituzten Larritasunetako Sakanaren hasieran, erupzio eztandagarriaren bitartez azaldu ezin izango litzatekeen.

12:52, 10 otsaila 2019ko berrikusketa

Caldera de Taburienteko parke nazionala
KokalekuaKanariak eta Santa Cruz Tenerifekoko probintzia, Espainia
Koordenatuak28°45′14″N 17°53′05″W / 28.753928°N 17.884719°W / 28.753928; -17.884719
Caldera de Taburienteko parke nazionala is located in Espainia
Caldera de Taburienteko parke nazionala
Caldera de Taburienteko parke nazionala
Caldera de Taburienteko parke nazionala (Espainia)
Azalera4,69 km² eta 4.397,87981 ha
IzendapenaParke nazional, naturagune babestua, Espainiako parke nazional eta erakunde publiko
IUCNren babesaII. maila: parke nazional
Sorrera1954
Bisitari-kopurua389.024
Webguneahttp://www.gobiernodecanarias.org/parquesnacionalesdecanarias/es/CalderaTaburiente/

Caldera de Taburienteko parke nazionala (gaztelaniaz: Parque Nacional de la Caldera de Taburiente) Espainiako parke nazionala da, La Palma uhartean (Santa Cruz Tenerifekoa, Kanarietako Autonomia Erkidegoa). Izenak berak ematen du aditzera zein den parkearen topografia (gaztelaniazko caldera hitzak «galdara» esan nahi du). Hango krater handia higaduraren eraginez sortu zen, eta ez sumendi baten eztandaren ondorioz.

4.690 hektareako azalera du, eta 2.000 metroko garaiera tartea (toki beherena, Angustiasko amildegia, itsas mailatik 400 metro gorago dago; eta toki gorena, Roque de los Muchachos, itsas mailatik 2.426 metrora). Beraz, maila askotako landare-motak ditu. Bost sumendik osatzen duten zirku batek inguratutako ibar baten burua da Caldera de Taburiente. 8 kilometroko diametroa du, eta 28 kilometroko zirkunferentzia. Horrenbestez, munduko handienetakoa da.

La Palmako Aceró guantxeen erreinuko hamabi kantoietako bat zen. Alonso Fernández de Lugok 1492an okupatu zuen, Tanasú erregea iruzurren bidez bahitu eta gero. 1557an Arguan eta Tazacorte haziendak sortu ziren.

Klima epela du, eta alisioen eraginez negua euritsua da. Bere hegaletan kanariar pinua da nagusi, kodesoa; isatsa eta kanariar zedroa eremu garaietan kokatzen dira eta sahatsa, berriz, behekoetan. Hegaztiek osatzen dute, nagusiki, bertako fauna, eta ipar beleak, zozoak, haitz-usoak eta belatzak nabarmen daitezke, besteak beste. 1995ean sute batek pinudiaren zati handi bat suntsitu zuen.

Jatorri geologikoa

Galdara guztiak bezala eta ezkutuko sumendietan, bere jatorria dago hozterakoan haitz basaltikasak produzitzen dituen labarekiko krater nahiko zabaleko existentzian. Galdaretako erupzioak nahiko lasaiak dira tipo hawaiiarreko eta labak eratu ohi ditu azaleran sumendia altueran baino gehiago handitzen ari diren hurrengo gobadak.Bi kasuetan, emaitza mailaren jaitsiera da estratobolkan bat eratzerakoan, botatzen ari den material bolkanikoengatik hazten den kraterraren barnean, kono bolkanikoaren hazkundeak konpentsatuta. Aukera batzuetan, kraterreko labaren hozte nahiko azkarrak erupzio eztandagarria, berriz, eragin dezakeen presioko handiagotze baterako jatorria ematen du. Baina kraterraren barneko labaren isurtze azkarragatik galdara bateko beste prozesu ebolutibo bat gertatzen da.Isurtze hau produzi daiteke kraterreko paretan irekitako zauri bategatik, zeinekin original kraterreko paretak mantentzen diren, edo laba likidoko isurtzeagatik laba horrek goiko ertzeko zauri bat irekitzen duenean, Taburiente-ko galdararen kasua izateak dirudienez gero, eta, ere La Palmako uhartean, Kalderetan gertatu zenez gero. Bere bilakaera-estadio desberdinetako prozesu hauek guztiak irudietan ikus daitezke Galápagos uharteetako satelitea, zeinen sumendiak ia ezkutuan edo galdaretan salbuespenik gabe diren.Taburiente-ko Galdara eratu zen duela batzuei 2 milioi urte eta ibai-higadura gertatu zen soilik ebakiondo itzel hau bere kabuz uhartean eragin ezin izango lukeenez gero laba-isurtzea produzitu ondoren. Gainera, ibai-higadurak hondartza bat sortuko zuen material detritikoko metaketagatik, laba likidoko proportzio handiko isurtzeekin gertatzen ez den gauzagatik. Horregatik ikus daiteke beraren guneranzko galdarako original paretetako azken bi adarrek drainatzen dituzten Larritasunetako Sakanaren hasieran, erupzio eztandagarriaren bitartez azaldu ezin izango litzatekeen.

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Caldera de Taburienteko parke nazionala Aldatu lotura Wikidatan