Horseshoe ogitartekoa: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
11. lerroa: 11. lerroa:
| sortzailea = [[Joseph Schweska]]
| sortzailea = [[Joseph Schweska]]
| sortze_urtea = 1928
| sortze_urtea = 1928
| osagaiak = [[Ogi|Ogia]], [[hanburgesa]], [[Patata frijitu|patata frijituak]] eta [[gazta saltsa]]
| osagaiak = [[Ogi]]a, [[hanburgesa]], [[patata frijitu]]ak eta [[gazta saltsa]]
| aldaerak = Beste [[haragi]] batzuk edo [[Arrain|arraina]]
| aldaerak = Beste [[haragi]] batzuk edo [[arrain]]a
| kaloriak =
| kaloriak =
| proteina =
| proteina =
21. lerroa: 21. lerroa:
}}
}}


'''''Horseshoe''''' ([[Euskara|euskaraz]] ''[[ferra]]'' eta literalki ''zaldi oinetakoa'') [[Illinois|Illinoiseko]] [[Springfield]] hirian 1928an sortutako [[Tosta|ogitarte irekia]] da<ref>{{Cite news|url=http://www.wsj.com/articles/SB10001424052748703416204575145564283066500|abizena=Barret|izena=Joe|izenburua=Springfield's Horseshoe Deliver a Kick in the Gut|data=2010-03-30|egunkaria=The Wall Street Journal|formatoa=|hizkuntza=en|sartze-data=2016-04-15}}</ref>. Behealdean [[Ogi txigortu|ogi txigortua]] du ([[Texaseko txigorki|texas]] motakoa normalean), eta horren gainean [[hanburgesa]], [[Patata frijitu|patata frijituak]] eta [[gazta saltsa]] jartzen dira. Nahiz eta hanburgesa ohikoena eta jatorrizkoa izan, [[Urdaiazpiko egosi|urdaiazpiko egosia]], [[txerri-solomo]] [[Birrineztatu|birrineztatua]], [[Oilasko-bularki|oilasko-bularkia]] edota arrain frijituarekin ordezkatu daiteke.
'''''Horseshoe''''' ([[euskara]]z ''[[ferra]]'' eta literalki ''zaldi oinetakoa'') [[Illinois]]eko [[Springfield]] hirian 1928an sortutako [[Tosta|ogitarte irekia]] da<ref>{{Cite news|url=http://www.wsj.com/articles/SB10001424052748703416204575145564283066500|abizena=Barret|izena=Joe|izenburua=Springfield's Horseshoe Deliver a Kick in the Gut|data=2010-03-30|egunkaria=The Wall Street Journal|formatoa=|hizkuntza=en|sartze-data=2016-04-15}}</ref>. Behealdean [[ogi txigortu]]a du ([[Texaseko txigorki|texas]] motakoa normalean), eta horren gainean [[hanburgesa]], [[patata frijitu]]ak eta [[gazta saltsa]] jartzen dira. Nahiz eta hanburgesa ohikoena eta jatorrizkoa izan, [[urdaiazpiko egosi]]a, [[txerri-solomo]] [[birrineztatu]]a, [[oilasko-bularki]]a edota arrain frijituarekin ordezkatu daiteke.


== Historia ==
== Historia ==
1920. hamarkada amaieran [[Leland Hotela|Leland Hoteleko]] [[Joseph Schweska]] [[Sukaldari|sukaldaria]] zenari aitortzen zaio ogitartekoaren asmakuntza, nahiz eta beste batzuek ere asmatzaileak direla aldarrikatu<ref>{{Cite news|url=http://illinoistimes.com/article-9620-what-happened-to-horseshoes-.html#/|abizena=Glatz|izena=Julianne|izenburua=What happened to horseshoes?|data=2012-02-02|egunkaria=Illinois Times|formatoa=|hizkuntza=en|sartze-data=2016-04-15}}</ref>. Istorioak dio bazkarirako plater berri baten bila zebiltzala, Elizabeth bere emazteak [[untzi galestar saltsa]] ([[Ingeles|ingelesez]] ''Welsh rarebit'' edo ''Welsh rabbit'') bereizgarri zuen ogitarteko bat iradoki zion<ref>{{Cite web|url=http://sangamoncountyhistory.org/wp/?p=2067|izenburua=The horseshoe sandwich|sartze-data=2016-04-15|egunkaria=Sangamon County History|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|data=2013-10-24|hizkuntza=en|formatua=}}</ref>. Lehen Horseshoe sandwichak, urdaiazpikoak [[Hezur|hezurretik]] mozterakoan hartu zuen ferra itxura dela eta hartu zuen izen hori. Ingelesez ''horseshoe'' hitzak ''[[ferra]]'' esan nahi du, literalki "zaldi oinetakoa". Gainera, jatorrizko errezetan azazkal antza zuten [[Patata ziri|patata ziriak]] jartzen ziren, ez patata frijituak. Leland Hotelean lan egindako Steve Tomkok eman zuen ogitartekoa ezagutaraztera.
1920. hamarkada amaieran [[Leland Hotela|Leland Hoteleko]] [[Joseph Schweska]] [[sukaldari]]a zenari aitortzen zaio ogitartekoaren asmakuntza, nahiz eta beste batzuek ere asmatzaileak direla aldarrikatu<ref>{{Cite news|url=http://illinoistimes.com/article-9620-what-happened-to-horseshoes-.html#/|abizena=Glatz|izena=Julianne|izenburua=What happened to horseshoes?|data=2012-02-02|egunkaria=Illinois Times|formatoa=|hizkuntza=en|sartze-data=2016-04-15}}</ref>. Istorioak dio bazkarirako plater berri baten bila zebiltzala, Elizabeth bere emazteak [[untzi galestar saltsa]] ([[ingeles]]ez ''Welsh rarebit'' edo ''Welsh rabbit'') bereizgarri zuen ogitarteko bat iradoki zion<ref>{{Cite web|url=http://sangamoncountyhistory.org/wp/?p=2067|izenburua=The horseshoe sandwich|sartze-data=2016-04-15|egunkaria=Sangamon County History|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|data=2013-10-24|hizkuntza=en|formatua=}}</ref>. Lehen Horseshoe sandwichak, urdaiazpikoak [[hezur]]retik mozterakoan hartu zuen ferra itxura dela eta hartu zuen izen hori. Ingelesez ''horseshoe'' hitzak ''[[ferra]]'' esan nahi du, literalki "zaldi oinetakoa". Gainera, jatorrizko errezetan azazkal antza zuten [[patata ziri]]ak jartzen ziren, ez patata frijituak. Leland Hotelean lan egindako Steve Tomkok eman zuen ogitartekoa ezagutaraztera.


1960. hamarkadara arte horseshoea plater elegante bat zen. Springfieldeko Red Lion Room [[jatetxe]] dotoreenean egiten zen, Springfieldeko Leland hotel dotoreenean. Horseshoe arruntak etxeko bi xerra ogi zituen, ez oso lodiak, eta urdaiazpikoa mehe mozten zen hezurretik, ferra itxura emanez, eta etxeko patata ziriak zituen. Baina 1970. hamarkadan horseshoe ogitartekoa Springfieldeko jatetxe askotan ohiko plater bat bilakatua zen jada. Ogi zuria, hanburgesa, patata frijituak eta gazta saltsa horia egin ziren nagusi lehen baino askoz handiagoa zen plater honetan.
1960. hamarkadara arte horseshoea plater elegante bat zen. Springfieldeko Red Lion Room [[jatetxe]] dotoreenean egiten zen, Springfieldeko Leland hotel dotoreenean. Horseshoe arruntak etxeko bi xerra ogi zituen, ez oso lodiak, eta urdaiazpikoa mehe mozten zen hezurretik, ferra itxura emanez, eta etxeko patata ziriak zituen. Baina 1970. hamarkadan horseshoe ogitartekoa Springfieldeko jatetxe askotan ohiko plater bat bilakatua zen jada. Ogi zuria, hanburgesa, patata frijituak eta gazta saltsa horia egin ziren nagusi lehen baino askoz handiagoa zen plater honetan.


== Osagaiak ==
== Osagaiak ==
Nahiz eta sukaldari bakoitzak gazta saltsa bere erara prestatzen duen, [[untzi galestar saltsa]] ([[Ingeles|ingelesez]] ''Welsh rarebit'' edo ''Welsh rabbit'') erabiltzen da abiapuntu. Osagai arruntenak [[arrautza]], [[Garagardo|garagardoa]], [[Gurin|gurina]], [[gazta]], [[mustarda]], [[perrins saltsa]], [[Sodio kloruro|gatza]] eta [[Piperbeltz|piperbeltza]] dira.
Nahiz eta sukaldari bakoitzak gazta saltsa bere erara prestatzen duen, [[untzi galestar saltsa]] ([[ingeles]]ez ''Welsh rarebit'' edo ''Welsh rabbit'') erabiltzen da abiapuntu. Osagai arruntenak [[arrautza]], [[garagardo]]a, [[gurin]]a, [[gazta]], [[mustarda]], [[perrins saltsa]], [[Sodio kloruro|gatza]] eta [[piperbeltz]]a dira.


Ogitartekoa egiteko:
Ogitartekoa egiteko:
47. lerroa: 47. lerroa:
gatza
gatza


Gosaltzeko horseshoea, [[Haragi|haragia]] eta patata-frijituak beharrean, arrautza eta [[Hash browns|hash brownsekin]] egiten da.
Gosaltzeko horseshoea, [[haragi]]a eta patata-frijituak beharrean, arrautza eta [[hash browns]]ekin egiten da.


Anoak txikiagoak direnean, ogi-xerra bakarra eta hanburgesa bakarra dagoenean, adibidez, "pony shoe" deitzen zaio ogitartekoari, "[[Poni|ponia]]" (ingelesez ''pony'') zaldi txiki bat baita.
Anoak txikiagoak direnean, ogi-xerra bakarra eta hanburgesa bakarra dagoenean, adibidez, "pony shoe" deitzen zaio ogitartekoari, "[[poni]]a" (ingelesez ''pony'') zaldi txiki bat baita.
== Erreferentziak ==
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
{{erreferentzia_zerrenda}}

[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako gastronomia]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako gastronomia]]
[[Kategoria:Janari lasterra]]
[[Kategoria:Janari lasterra]]

23:10, 22 otsaila 2019ko berrikusketa

Horseshoe
Horseshoe ogitarteko bat.
Jatorrizko herrialdeaAmerikako Estatu Batuak
Eskualdea Illinois
HiriaSpringfield
SortzaileaJoseph Schweska
Sortze urtea1928
OsagaiakOgia, hanburgesa, patata frijituak eta gazta saltsa
AldaerakBeste haragi batzuk edo arraina

Horseshoe (euskaraz ferra eta literalki zaldi oinetakoa) Illinoiseko Springfield hirian 1928an sortutako ogitarte irekia da[1]. Behealdean ogi txigortua du (texas motakoa normalean), eta horren gainean hanburgesa, patata frijituak eta gazta saltsa jartzen dira. Nahiz eta hanburgesa ohikoena eta jatorrizkoa izan, urdaiazpiko egosia, txerri-solomo birrineztatua, oilasko-bularkia edota arrain frijituarekin ordezkatu daiteke.

Historia

1920. hamarkada amaieran Leland Hoteleko Joseph Schweska sukaldaria zenari aitortzen zaio ogitartekoaren asmakuntza, nahiz eta beste batzuek ere asmatzaileak direla aldarrikatu[2]. Istorioak dio bazkarirako plater berri baten bila zebiltzala, Elizabeth bere emazteak untzi galestar saltsa (ingelesez Welsh rarebit edo Welsh rabbit) bereizgarri zuen ogitarteko bat iradoki zion[3]. Lehen Horseshoe sandwichak, urdaiazpikoak hezurretik mozterakoan hartu zuen ferra itxura dela eta hartu zuen izen hori. Ingelesez horseshoe hitzak ferra esan nahi du, literalki "zaldi oinetakoa". Gainera, jatorrizko errezetan azazkal antza zuten patata ziriak jartzen ziren, ez patata frijituak. Leland Hotelean lan egindako Steve Tomkok eman zuen ogitartekoa ezagutaraztera.

1960. hamarkadara arte horseshoea plater elegante bat zen. Springfieldeko Red Lion Room jatetxe dotoreenean egiten zen, Springfieldeko Leland hotel dotoreenean. Horseshoe arruntak etxeko bi xerra ogi zituen, ez oso lodiak, eta urdaiazpikoa mehe mozten zen hezurretik, ferra itxura emanez, eta etxeko patata ziriak zituen. Baina 1970. hamarkadan horseshoe ogitartekoa Springfieldeko jatetxe askotan ohiko plater bat bilakatua zen jada. Ogi zuria, hanburgesa, patata frijituak eta gazta saltsa horia egin ziren nagusi lehen baino askoz handiagoa zen plater honetan.

Osagaiak

Nahiz eta sukaldari bakoitzak gazta saltsa bere erara prestatzen duen, untzi galestar saltsa (ingelesez Welsh rarebit edo Welsh rabbit) erabiltzen da abiapuntu. Osagai arruntenak arrautza, garagardoa, gurina, gazta, mustarda, perrins saltsa, gatza eta piperbeltza dira.

Ogitartekoa egiteko:

   2 xerra ogi-txigortu
   2 hanburgesa
   Patata frijituak

Untzi galestar saltsa egiteko:

   2 koilarakada gurin
   1/2 baso garagardo
   2 arrautz gorringo
   225 gr cheddar gazta birrindua
   1 perrins saltsa koilaratxoa 
   1/4 mustarda lehor koilaratxoa
   gatza

Gosaltzeko horseshoea, haragia eta patata-frijituak beharrean, arrautza eta hash brownsekin egiten da.

Anoak txikiagoak direnean, ogi-xerra bakarra eta hanburgesa bakarra dagoenean, adibidez, "pony shoe" deitzen zaio ogitartekoari, "ponia" (ingelesez pony) zaldi txiki bat baita.

Erreferentziak

  1. (Ingelesez) Barret, Joe. (2010-03-30). «Springfield's Horseshoe Deliver a Kick in the Gut» The Wall Street Journal (Noiz kontsultatua: 2016-04-15).
  2. (Ingelesez) Glatz, Julianne. (2012-02-02). «What happened to horseshoes?» Illinois Times (Noiz kontsultatua: 2016-04-15).
  3. (Ingelesez) «The horseshoe sandwich» Sangamon County History 2013-10-24 (Noiz kontsultatua: 2016-04-15).