Epitalamio: berrikuspenen arteko aldeak
Euskal Herrian |
erreferentzia bat |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
'''Epitalamioa''' ezkontza-[[kantu]] liriko bat da, [[Antzinako Grezia]]n sortua eta ondoren [[Antzinako Erroma]]n imitatua. Epitalamio hitza [[antzinako greziera]]tik dator, {{lang|grc|ἐπι}} (''epi'', «ondorengo honen gainean») eta θάλαμος (''thalamos'', «eztei-ohea»), hau da, «eztei-ohean». Oro har, gazteek osatutako abesbatzak ezkonberrien gelako atearen aurrean abesten zuen. Ahotsak txirulez eta beste musika tresna leunez laguntzen zituzten. Epitalamioak konposatu zituztenen artean, Greziako [[Safo]] eta [[Kalimako]], eta Erromako [[Katulo]] daude. |
'''Epitalamioa''' ezkontza-[[kantu]] liriko bat da, [[Antzinako Grezia]]n sortua eta ondoren [[Antzinako Erroma]]n imitatua. Epitalamio hitza [[antzinako greziera]]tik dator, {{lang|grc|ἐπι}} (''epi'', «ondorengo honen gainean») eta θάλαμος (''thalamos'', «eztei-ohea»), hau da, «eztei-ohean». Oro har, gazteek osatutako abesbatzak ezkonberrien gelako atearen aurrean abesten zuen. Ahotsak txirulez eta beste musika tresna leunez laguntzen zituzten. Epitalamioak konposatu zituztenen artean, Greziako [[Safo]] eta [[Kalimako]], eta Erromako [[Katulo]] daude.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Hasieran2|izenburua=Hasieran: Jaun Baruak|data=2015-10-10|url=http://hasieran-kobazuloa.blogspot.com/2015/10/jaun-baruak.html|aldizkaria=Hasieran|sartze-data=2019-02-27}}</ref> |
||
== Historia == |
== Historia == |
||
19:21, 27 otsaila 2019ko berrikusketa
Epitalamioa ezkontza-kantu liriko bat da, Antzinako Grezian sortua eta ondoren Antzinako Erroman imitatua. Epitalamio hitza antzinako grezieratik dator, ἐπι (epi, «ondorengo honen gainean») eta θάλαμος (thalamos, «eztei-ohea»), hau da, «eztei-ohean». Oro har, gazteek osatutako abesbatzak ezkonberrien gelako atearen aurrean abesten zuen. Ahotsak txirulez eta beste musika tresna leunez laguntzen zituzten. Epitalamioak konposatu zituztenen artean, Greziako Safo eta Kalimako, eta Erromako Katulo daude.[1]
Historia
Epitalamioen jatorria oso antzinakoa da. Esaterako, hebrearren artean, Biblian, David erregeak konposatutako eztei-kantuak biltzen dira. Zenbait egilek epitalamioen sorkuntza Stesichoreri egotzi diote, 42ko Olinpiadan; tesi honek ez du oinarri handirik zeren eta Hesiodoren garaietan generoa ezaguna baitzen, esaterako Tetis eta Peleoren ezkontzan kantatu zirenak.
Erdi Aroaren ondoren, Pizkundean, epitalamioaren generoa —beste genero klasiko batzuk bezala— hainbat poetaren eskutik berpiztua izan zen, hala nola Giovanni Pontano, Juan Segundo, Antonio Agustín, Jerónimo Ramírez, Gabriele Altilio, Giovanni Gigli eta Martín Ivarra poeten eskutik.[2]
Mendebaldean bakana da genero hau, ez bada hotsandiko zeremonietan, ezkontzetan zein hileta-elizkizunetan.
Euskal Herrian
Euskal Herrian zenbait epitalamio ezagutzen dira, hala nola:
- "Arbotiko prima eijerra", Beñat Mardo koblakariak jarria 1758an, Maria Place Arbouet eta Armand Jean Uharten ezkontzan.
- "Espus Espusari Topa", Etxahun Irurirenak.
Erreferentziak
- ↑ Hasieran2. (2015-10-10). «Hasieran: Jaun Baruak» Hasieran (Noiz kontsultatua: 2019-02-27).
- ↑ Antonio Serrano Cueto: "La novia remisa y el novio ardiente en el epitalamio latino: una imagen que pervive en el Renacimiento". Cuadernos de Filología Clásica. Estudios Latinos, 2003.
Kanpo loturak
- (Gaztelaniaz) Patrcia Calvelo: "El epitalamio en Safo"
- (Gaztelaniaz) "La novia remisa y el novio ardiente en el epitalamio latino: una imagen que pervive en el Renacimiento", Antonio Serrano Cueto, Cuadernos de Filología Clásica. Estudios Latinos 23. liburuki, 1, 2003, 153-170 or.