Nederlandera: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
26. lerroa: 26. lerroa:
'''Nederlandera'''<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/hiztegibatua Hiztegi batua, Euskaltzaindia]</ref> jatorri [[Germaniar hizkuntzak|germanikoa]] duen hizkuntza bat da. Gutxi gorabehera 24 milioi pertsonak hitz egiten dute mundu osoan.
'''Nederlandera'''<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/hiztegibatua Hiztegi batua, Euskaltzaindia]</ref> jatorri [[Germaniar hizkuntzak|germanikoa]] duen hizkuntza bat da. Gutxi gorabehera 24 milioi pertsonak hitz egiten dute mundu osoan.


Hizkuntza ofiziala da [[Herbehereetako Erresuma]]n —hots, [[Herbehereak|Herbeheretan]], [[Holandarren Antillak|Holandarren Antilletan]] eta [[Aruba]]n— eta [[Surinam]]en. [[Belgika]]ko hizkuntza ofizialetako bat da, [[frantses]]arekin eta [[aleman]]arekin batera. [[Frantzia]]ko ipar-ekialdean ere 60.000 pertsona inguruk hitz egiten dute. [[Indonesia]]ko hainbat partetan ere hitz egiten da, nederlandan kolonia zenean, administrazio publikoak hizkuntza ofizialtzat erabiltzen baitzuen.
Hizkuntza ofiziala da [[Herbehereetako Erresuma]]n —hots, [[Herbehereak|Herbeheretan]], [[Holandarren Antillak|Holandarren Antilletan]] eta [[Aruba]]n— eta [[Surinam]]en. [[Belgika]]ko hizkuntza ofizialetako bat da, [[frantses]]arekin eta [[aleman]]arekin batera. [[Frantzia]]ko ipar-ekialdean ere 60.000 pertsona inguruk hitz egiten dute. [[Indonesia]]ko hainbat partetan ere hitz egiten da, nederlandan kolonia zenean, administrazio publikoak hizkuntza ofizialtzat erabiltzen baitzuen.


Nederlandera estandarrak ABN izena hartzen du, ''Algemeen Beschaafd Nederlands'' (nederlandera orokor landua), eta horixe da [[Herbehereak|Herbehereetan]] eta [[Belgika]]n erabiltzen den aldaera. Mundu guztian, 250 unibertsitatetan baino gehiagotan irakasten da.
Nederlandera estandarrak ABN izena hartzen du, ''Algemeen Beschaafd Nederlands'' (nederlandera orokor landua), eta horixe da [[Herbehereak|Herbehereetan]] eta [[Belgika]]n erabiltzen den aldaera. Mundu guztian, 250 unibertsitatetan baino gehiagotan irakasten da.
39. lerroa: 39. lerroa:
== Dialektoak ==
== Dialektoak ==


Holandera [[Holanda]]ko probintzietako dialektoa da, brabantsera Brabants probintzian hitz egiten den moduan. Hizkuntzari ''holandera'' deitzea desegokia da eta burla gisa har dezakete Holandako probintzietan bizi ez diren hiztunek.
Holandera [[Holanda]]ko probintzietako dialektoa da, brabantsera Brabants probintzian hitz egiten den moduan. Hizkuntzari ''holandera'' deitzea desegokia da eta burla gisa har dezakete Holandako probintzietan bizi ez diren hiztunek.


[[Afrikaans]]<nowiki/>a [[Namibia]] eta [[Hegoafrika]]n hitz egiten da, normalean hizkuntza beregain gisa hartzen bada ere.
[[Afrikaans]]<nowiki/>a [[Namibia]] eta [[Hegoafrika]]n hitz egiten da, normalean hizkuntza beregain gisa hartzen bada ere.
48. lerroa: 48. lerroa:
{{sakontzeko|Nederlanderazko literatura}}
{{sakontzeko|Nederlanderazko literatura}}


[[Jacob van Maerlant]] eta [[Jan van Ruusbroec]] Erdi Aroko egilerik azpimarragarrienak ditugu, beste batzuen artean. Denboran aurrera, Urrezko Aroan ([[1550]]–[[1670]]), [[Joost van den Vondel]] batik bat eta [[Dirck Volckertszoon Coornhert]] eta [[Pieter Corneliszoon Hooft]] idazle nabarmenak izan ziren.
[[Jacob van Maerlant]] eta [[Jan van Ruusbroec]] Erdi Aroko egilerik azpimarragarrienak ditugu, beste batzuen artean. Denboran aurrera, Urrezko Aroan ([[1550]]–[[1670]]), [[Joost van den Vondel]] batik bat eta [[Dirck Volckertszoon Coornhert]] eta [[Pieter Corneliszoon Hooft]] idazle nabarmenak izan ziren.


Bestela, [[XIX. mendea]]n [[Willem Bilderdijk]], [[Guido Gezelle]] poeta, "[[Multatuli]]" (kolonialismoa satirikoki kritikatu zuena) eta [[Louis Couperus]] ditugu. Azkenik, [[XX. mendea|XX. mendetik]] aurrera, [[Johan Huizinga]] eta [[Harry Mulisch]] ezagunenen artean daude.
Bestela, [[XIX. mendea]]n [[Willem Bilderdijk]], [[Guido Gezelle]] poeta, "[[Multatuli]]" (kolonialismoa satirikoki kritikatu zuena) eta [[Louis Couperus]] ditugu. Azkenik, [[XX. mendea|XX. mendetik]] aurrera, [[Johan Huizinga]] eta [[Harry Mulisch]] ezagunenen artean daude.


== Erreferentzia ==
== Erreferentzia ==

07:37, 2 martxoa 2019ko berrikusketa

Nederlandera
Nederlands — Hollands — Vlaams
Nederlanderaren hedapena.
Datu orokorrak
Lurralde eremuaHerbehereak, Holandarren Antillak, Aruba, Surinam, Belgika (Flandria eta Brusela), Frantzia (Frantziar Flandria), Alemania (Rhin Beherea) eta Indonesia
HiztunakJatorrizkoak: 22 milioi
Guztira: 27 milioi
Rankinga45.a
OfizialtasunaAruba, Belgika, Herbehereak, Holandarren Antillak, Surinam, Benelux, Europar Batasuna, Hego Amerikako Nazioen Batasuna
AraugileaNederlandse Taalunie
Hizkuntza sailkapena
giza hizkuntza
indoeuropar hizkuntzak
germaniar hizkuntzak
mendebaldeko germaniar hizkuntzak
Franconian (en) Itzuli
Low Franconian (en) Itzuli
Informazio filologikoa
Hizkuntza-tipologiaSOV hizkuntza, V2 hizkuntza, nominatibo-akusatibo hizkuntza, hizkuntza azentuala, time–manner–place (en) Itzuli, hizkuntza fusionatzailea eta hizkuntza sintetikoa
Denbora gramatikalakorainaldia eta lehenaldia
Modu gramatikalakindikatiboa, agintera eta subjuntiboa
Genero gramatikalakgenero komuna, genero neutroa, genero maskulinoa eta genero femeninoa
Kasu gramatikalaknominatiboa, akusatiboa eta datiboa
Alfabetoalatindar alfabetoa eta Dutch Braille (en) Itzuli
Hizkuntza kodeak
ISO 639-1nl
ISO 639-2dut nld
ISO 639-3nld
Ethnologuenld
Glottologdutc1256
Wikipedianl
Linguasphere52-ACB-a
ASCL1401
Linguist Listnld
IETFnl

Nederlandera[1] jatorri germanikoa duen hizkuntza bat da. Gutxi gorabehera 24 milioi pertsonak hitz egiten dute mundu osoan.

Hizkuntza ofiziala da Herbehereetako Erresuman —hots, Herbeheretan, Holandarren Antilletan eta Aruban— eta Surinamen. Belgikako hizkuntza ofizialetako bat da, frantsesarekin eta alemanarekin batera. Frantziako ipar-ekialdean ere 60.000 pertsona inguruk hitz egiten dute. Indonesiako hainbat partetan ere hitz egiten da, nederlandan kolonia zenean, administrazio publikoak hizkuntza ofizialtzat erabiltzen baitzuen.

Nederlandera estandarrak ABN izena hartzen du, Algemeen Beschaafd Nederlands (nederlandera orokor landua), eta horixe da Herbehereetan eta Belgikan erabiltzen den aldaera. Mundu guztian, 250 unibertsitatetan baino gehiagotan irakasten da.

Sailkapena

Dialektoak

Holandera Holandako probintzietako dialektoa da, brabantsera Brabants probintzian hitz egiten den moduan. Hizkuntzari holandera deitzea desegokia da eta burla gisa har dezakete Holandako probintzietan bizi ez diren hiztunek.

Afrikaansa Namibia eta Hegoafrikan hitz egiten da, normalean hizkuntza beregain gisa hartzen bada ere.

Flandrian hitz egiten den nederlanderari, berriz, flandriera deritzo. Horrek ere beste dialekto batzuk ditu: mendebaldekoa, ekialdekoa, linburgera, brabantsera eta anberesera.

Literatura

Sakontzeko, irakurri: «Nederlanderazko literatura»

Jacob van Maerlant eta Jan van Ruusbroec Erdi Aroko egilerik azpimarragarrienak ditugu, beste batzuen artean. Denboran aurrera, Urrezko Aroan (15501670), Joost van den Vondel batik bat eta Dirck Volckertszoon Coornhert eta Pieter Corneliszoon Hooft idazle nabarmenak izan ziren.

Bestela, XIX. mendean Willem Bilderdijk, Guido Gezelle poeta, "Multatuli" (kolonialismoa satirikoki kritikatu zuena) eta Louis Couperus ditugu. Azkenik, XX. mendetik aurrera, Johan Huizinga eta Harry Mulisch ezagunenen artean daude.

Erreferentzia

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Nederlandera Aldatu lotura Wikidatan
Hizkuntza honek bere Wikipedia du: Bisita ezazu.