Bilboko aldirien sarea: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Laukatu (eztabaida | ekarpenak)
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
277. lerroa: 277. lerroa:


== Ikus, gainera ==
== Ikus, gainera ==
{{zutabeak|kopurua=3|
* [[Bizkaiko Garraio Partzuergoa]]
* [[Bizkaiko Garraio Partzuergoa]]
* [[Metro Bilbao|Metro Bilbao S.A.]]
* [[Metro Bilbao|Metro Bilbao S.A.]]
290. lerroa: 291. lerroa:
* [[Bilbobus]]
* [[Bilbobus]]
* [[Bizkaiko Zubia|Bizkaia Zubia]]
* [[Bizkaiko Zubia|Bizkaia Zubia]]
}}


[[Kategoria:Bilboko garraioa]]
[[Kategoria:Bilboko garraioa]]

00:00, 13 martxoa 2019ko berrikusketa

Bilboko aldirien sarea
Datu orokorrak
Garraio motaMetro, tren, tranbia eta funikularra
EskualdeakArratia-Nerbioi, Bilboaldea, Busturialdea, Durangaldea, Enkarterri eta Uribe Kosta.
Lineak15
Geltokiak175
Ustiapena
EragileaMetro Bilbao
Eusko Trenbideak
Renfe Operadora
Artxandako funikularra
 Mapa

Bilboko aldiriko trenbideen sarea lau eragile ezberdinek ustiatzen dituzten 15 lineaz osatzen da. Eusko Jaurlaritzako Ingurumen eta Lurralde Politika Sailak kudeatzen duen Eusko Trenbideak sozietateak 7 linea ditu, Euskotren Trena (sei linea) eta Euskotren Tranbia (linea bakarra) zerbitzuak batuta. Espainiako Sustapen Ministerioaren menpe dagoen Renfe Operadora eragileak beste 5 linea ustiatzen ditu, Renfe Aldiriak (hiru linea) eta Renfe Feve (bi linea) marka komertzialen bidez. Bizkaiko Garraio Partzuergoak, Metro Bilbao sozietatearen bidez, 2 linea eta horien barruan bi anezka ustiatzen ditu. Azkenik, Bilboko Udalak Funicular de Artxanda, S.A. sozietatearen bitartez Artxandako funikularra kudeatzen du.

Eragileen arteko koordinaketa kudeatzeaz Bizkaiko Garraio Partzuergoak arduratzen da. Gainera, eragile guztietan erabiltzeko tituluak jaulkitzen ditu, Barik txartela euskarritzat duela.

Marka komertzial bakoitzak geltoki-buru nagusia du Bilbon, izanik Eusko Trenbideak sozietatearena Atxuriko geltokia, Renfeko Aldirien zerbitzuarena Abandoko Indalecio Prieto geltokia, eta Renfe Feverena Bilbao-Concordia geltokia. Bere aldetik, Metro Bilbaok ez du geltoki-buru nagusirik, eta Euskotren Trena marka komertzialaren L3, E1, E3 eta FE lineek ez dute geltoki-burutzat Atxuri.

Lineok Bizkaiko Lurralde Historikoak dituen zazpi eskualdetik hurrengo seiak lotzen ditu, Bilboko gune metropolitarra Bilbo hiriarekin lotuz: Arratia-Nerbioi, Bilboaldea, Busturialdea, Durangaldea, Enkarterri eta Mungialdea eskualdeko Uribe Kosta azpieskualdea.

Eragileak eta lineak

Bilboko metroaren sarearen mapa.
Eusko Trenbideak S.A.k ustiatzen duen sarearen mapa.
Bilboko Renfeko Aldirien sarearen mapa.

Metro Bilbao

Sakontzeko, irakurri: «Bilboko metroa»

Bizkaiko Garraio Partzuergoaren jabetzakoa, marka komertzial bakar batekin Bilboko metroaren 1. eta 2. lineak ustiatzen ditu. Etorkizunean 5. linea ere ustiatuko du.

L1 (Etxebarri - Plentzia)

2. linearekin amankomunean Etxebarri eta Bilbo udalerriak zeharkatu ondoren, 1. linea Eskuinaldea igaro eta Uribe Kostara heltzen da, Plentzian linearen geltoki-burua dagoela. Hala ere, C tarifa-gunera (Uribe Kosta) heltzen diren trenen maiztasuna gainontzeko metro sarearena baino baxuagoa da, tren batzuren geltoki-burua Bidezabal izanik.

Zazpi Kaleetako geltokian igogailu anezka dago Begoña auzora.

L2 (Basauri - Kabiezes) eta Mamarigako funikularra (Santurtzi - Mamariga)

Basauri eta Etxebarri udalerrien arteko tartea linea honek baino ez du egiten. Etxebarri eta Bilbo udalerrietako geltokiak 1. linearekin amankomunean ustiatzen dira, eta ondoren 2. lineak Ezkerraldea zeharkatzen du, Kabiezes santurtziar auzoraino.

Zazpi Kaleetako geltokian igogailu anezka dago Begoña auzora. Bestalde, Mamarigako funikularrak Mamariga auzoa eta 2. linearen parte den Santurtziko geltokia lotzen ditu.

L5 (Etxebarri - Galdakaoko Ospitalea) (Eraikitze azterlana idazten)

5. lineak egungo metro sarea ekialdearekin lotuko du, Galdakaoko Ospitalean geltoki-burua egongo dela.

Eusko Trenbideak

Eusko Jaurlaritzako Ingurumen eta Lurralde Politika Sailak kudeatzen duen sozietatea da, eta bi marka komertzial ditu: Euskotren Trena, zeinaren bitartez Metroaren 3. linea, aldirikoen E1, E3, E4 eta Lutxana-Sondika Anezka lineak, eta FE funikular linea ustiatzen dituen; eta Euskotren Tranbia, Bilboko tranbia ustiatzeko. Etorkizunean Euskotren Trenak Metroaren 4. linea ere ustiatuko du, eta Euskotren Tranbiak Leioa eta Barakaldoko tranbiak ustiatzea espero da.

Sakontzeko, irakurri: «Euskotren Trena»

L3 (Kukullaga - Matiko)

Metroaren 3. linea Euskotrenek ustiatzen du, Euskotrenen E1 eta E4 lineetako trenek Bilbora sarbide berria izango dutela. Linea honek Bilbo udalerriko iparreko auzoak lotzen ditu, gainontzeko metro sarearekin Zazpikaleetako geltokian lotura egin daitekela.

E1 Linea orokorra (Matiko-Bilbo - Amara-Donostia)

Bilbo, Basauri, Galdakao, Bedia eta Lemoa udalerriak zeharkatu ondoren, E1 linea Durangaldea igaro eta Ermura heltzen da. Hortik aurrera Gipuzkoan sartzen da, Bilboko aldirien sarean Eibar eta Deba arte, trenak Amara-Donostia geltokira jarraitzen dutela. Tren batzuk Traña, Eibar edo Elgoibar dute helmuga, linea orokorraren barruan dagoen 1D izendapena duen azpilinea osatuta. Bestalde, Matiko eta Debako geltokiak lotzen dituzten gautrenak ibiltzen dira larunbat gauetan.

E3 Txorierri (Kukullaga - Lezama)

Etxebarriko udalerrian hasita, Bilbo iparraldeko auzoak igaro ondoren Txorierria gurutzatzen du, Lezamako geltokia arte. Sondikan trenbide triangelu bat sortzen da, trenek martxa aldaketa egiten dutela. Linea honekin batera Metroaren 3. linea ibiltzen da Kukullaga eta Matiko artean.

E4 Urdaibai (Bilbo-Atxuri - Bermeo)

Durangaldeko linearekin amankomunean Bilbo, Basauri, Galdakao, Bedia eta Lemoa udalerriak zeharkatu ondoren, E4 linea Urdaibai igarotzen du, Bermeoko geltokira arte. Goizeko zenbait trenek Gernikako geltokiak zuzenean lotzen dituzte Bilborekin.

L Anezka (Lutxana - Sondika)

Erandioko Lutxana eta Sondikako geltokiaren arteko trenbide tartea, 1996an itxitakoa, 2015ean berrireki zen, Metroaren 3. linearen lanak zirela eta Sondika eta Zazpi Kaleen arteko trenbidea itxi behar izan zelako.[1] Metroaren 3. linea ireki ondoren, anezka zerbitzua eskaintzen da Lutxana eta Sondika artean, tartean Zangroizko geltokian geldialdia eginez.

FE Funikularra (Escontrilla - Larreineta)

Larreinetako funikularra Trapagaran udalerrian kokatzen da, eta herriko behe-partea Zugaztieta auzoarekin lotzen du. Jatorriz erabilera industriala izan zuen, meategiekin lotuta eta zamak garraiatzeko. Europan plataforma horizontaldun funikular bakarrenetariko bat da.[2]

L4 (Matiko - Errekalde) (Eraikuntza Proiektua idazten)

4. linearen ibilbide osoa Bilboko udalerritik igaroko da, hegoaldea eta iparraldea lotuz, eta loturak edukita Moyuako geltokian (L1, L2) eta Matikoko geltokian (L3 eta Euskotren). Gainera, Matikoko geltokiaren inguruan adar bat izango du Aireportura heldu ahal izateko. Linearen Eraikuntza Proiektua idazten ari da.[3]

Sakontzeko, irakurri: «Euskotren Tranbia»

TR Bilboko tranbia (Atxuri - La Casilla)

Bilbo udalerrian dagoen tranbia linea da. Atxuriko geltokian abiatu eta La Casillako geltokia du helmuga, tartean 12 geraleku gehiago dituela. Ibilbideak Ibaiondo, Abando eta Basurtu-Zorrotza barrutiak zeharkatzen ditu, eta bidean intereseko hainbat guneri zerbitzu ematen dio, hala nola Zazpikaleak, Erriberako merkatua, Arriaga antzokia, Abandoko geltokia, Justizia Jauregia, Guggenheim Bilbao Museoa, Euskalduna Jauregia, San Mames zelaia, Euskal Herriko Unibertsitateko Bilboko Ingeniarien Goi Eskola Teknikoa, Deustuko Unibertsitatea, Basurtuko Ospitalea edota La Casilla Udal Pabilioia.

Leioako tranbia EHU - Leioa - Urbinaga (Eraikitze lanak geldituta)

Barakaldoko tranbia zirkularra (Proiektatuta)

Renfe Operadora

Espainiako Sustapen Ministerioaren menpe dagoen eragile honek bi marka komertzial ditu: Renfe Aldiriak, iberiar zabalera duten trenbideak ustiatzen dituena (C-1, C-2 eta C-3 lineak) eta Renfe Feve, zabalera metrikodun bi aldiriko linea ustiatzeko (B1 eta R3b).

Sakontzeko, irakurri: «Bilboko Renfe Aldiriak»

C-1 (Bilbo-Abando - Santurtzi)

Abandoko Indalecio Prieto geltokian hasi eta Santurtziko geltokian bukatzen da, eta C-2 linearekin tarte amankomuna dauka, Abando eta Desertu-Barakaldo geltokien artean. Ondoren, lineak Ezkerraldeko Barakaldo, Sestao, Portugalete eta Santurtzi udalerriak zeharkatzen ditu.

C-2 (Bilbo-Abando - Muskiz)

Abandoko Indalecio Prieto geltokian hasi eta Muskizko geltokian bukatzen da, eta C-1 linearekin tarte amankomuna dauka, Abando eta Desertu-Barakaldo geltokien artean. Ondoren, lineak Sestao eta Meatzaldeko Trapagaran, Ortuella, Abanto eta Muskiz udalerriak zeharkatzen ditu.

C-3 (Bilbo-Abando - Orduña)

Abandoko Indalecio Prieto geltokian hasi eta Orduñako geltokian bukatzen da. Bidean Bilbo udalerriko hego-ekialdeko auzoak zeharkatu ondoren Bilboaldeko Basauri eta Arrigorriaga udalerriak, Arratia-Nerbioi eskualdeko Ugao, Arrankudiaga, Arakaldo, eta Urduña udalerriak, eta Arabako Aiaraldea eskualdeko Laudio, Aiara eta Amurrio udalerriak estaltzen ditu. Linea honetako tren batzuk Laudioko geltokia dute helmuga. Trenbide hau bera erabiltzen dute Renferen Distantzia Luzeko trenek Bilbo gainontzeko iberiar penintsularekin lotzeko.

Sakontzeko, irakurri: «Renfe Feve»

C1f (Bilbo-Concordia - La Calzada)

Lehen B-1 izendatuta, Bilbao-Concordia geltokian hasi eta La Calzadako geltokian bukatzen da, eta R-3b eta R-4 lineekin tarte amankomunak dauzka, Aranguren eta Balmasedako geltokien artean, hurrenez hurren.

R-3b (Bilbo-Concordia - Karrantza)

Artxandako funikularra

Bilboko Udalak Funicular de Artxanda, S.A. sozietatearen bitartez Artxandako funikularra kudeatzen du. Horrez gain, Bilbo udalerrian dauden doako igogailuak ere enpresa honen bitartez ustiatzen dira.

Sakontzeko, irakurri: «Artxandako funikularra»

Artxandako funikularra (Gazteleku - Artxanda)

Bidaiariak lineaka 2018an[4][5][6]

Linea Irudia Zerbitzua Eragilea Bidaiariak
2. linea Bilboko metroaren 2. linea  Bilboko metroa Metro Bilbao S.A. 63.199.741 (2017)
1. linea Bilboko metroaren 1. linea  Bilboko metroa Metro Bilbao S.A. 51.184.566 (2017)
3. linea Bilboko metroaren 3. linea  Bilboko metroa Eusko Trenbideak 5.037.321
C-3 linea   Renfe Aldiriak Renfe Operadora 4.547.000 (2017)
Bizkaia zubia Bizkaia zubia Bizkaiko Transbordadorea 3.464.810
TR linea   Euskotren Tranbia Eusko Trenbideak 2.992.842
C-2 linea   Renfe Aldiriak Renfe Operadora 2.929.000 (2017)
E4 linea   Euskotren Trena Eusko Trenbideak 2.753.094
C-1 linea   Renfe Aldiriak Renfe Operadora 2.589.000 (2017)
1D linea   Euskotren Trena Eusko Trenbideak 1.709.571
E3 linea   Euskotren Trena Eusko Trenbideak 1.479.098
Artxandako funikularra Artxandako funikularra Artxandako Funikularra 830.627 (2017)
C1f eta R3 lineak Renfe Feve Renfe Operadora 555.795
Larreinetako funikularra   Euskotren Trena Eusko Trenbideak 139.692

Erreferentziak

  1. BOPV 2015eko urtarrilaren 2a
  2. Euskotren. «Funikularra» (Noiz kontsultatua: 2014-11-04).
  3. (Gaztelaniaz) Deia. «Vicente Reyes cifra en más de 550 millones la inversión para las líneas 4 y 5 del metro» (Noiz kontsultatua: 2016-03-24).
  4. Bizkaiko Garraio Partzuergoa. «2017ko Bizkaiko Garraio Publikoari buruzko txostena», 38 or. (Noiz kontsultatua: 2018-10-02).
  5. «Bizkaiko garraio publikoaren mugikortasunaren datuak - Abendua 2017» (PDF) (Noiz kontsultatua: 2018-02-07).
  6. Bizkaiko Garraio Partzuergoa. «Garraio publikoari buruzko txostenak» (Noiz kontsultatua: 2019-03-03).

Ikus, gainera